Hjúkrun: tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.03.1984, Blaðsíða 5

aukning varð á fæðingum veik-
burða og skaddaðra barna að því er
þeirra tíma fróðir menn töldu. Á
þessum sama tíma voru þó önnur
lífsskilyrði tiltölulega góð og lítið
um farsóttir.
Á 19. öldinni kemur fram í skýrsl-
um að athuganir, sem gerðar voru á
börnum drykkjusjúkra kvenna,
sýndu aukna tíðni flogaveiki, and-
vana fæðinga og ungbarnadauða.
Þessar niðurstöður nýttu síðan
kirkjunnar menn sér óspart til
sönnunar því að syndir feðranna
bitnuðu á börnunum um ókomin
ár.
Árið 1899birtirW. Sullivan,25geð-
læknir í fangelsi í Liverpool, niður-
stöður nákvæmra rannsókna sem
hann gerði á 600 börnum 120
drykkjusjúkra kvenna. Til saman-
burðar tók hann 28 konur sem ekki
neyttu áfengis en voru ættmenni
hinna. Niðurstöður Sullivans voru
þær að tala andvana fæddra barna
var 2,5 sinnum hærri hjá þeim
drykkjusjúku. í niðurstöðum Sulli-
vans kom það einnig fram að
drykkjusjúkar konur, sem áður
höfðu fætt sködduð börn andlega
og/eða líkamlega, eignuðust síðar
heilbrigð börn ef þær dvöldu allan
meðgöngutímann í yernduðu um-
hverfi fangelsisins þar sem þeim var
haldið frá víni. Það virðist sem
rannsóknir Sullivans hafi ekki
vakið tilskilda athygli þegar þæf
birtust og var málið því ekki rann-
sakað frekar á þeim tíma.
Rannsóknir á áfengisáhrifum
á fóstur manna
Hvaða áhrif hefur áfengisdrykkja
móður á meðgöngutíma á fóstrið?
Menn hafa velt þessari spurningu
fyrir sér lengi. Það er þó ekki fyrr
en allra síðustu ár að markvissar
rannsóknir hafa verið gerðar víða
um heim. í tímaritinu Lancet
1973" er í fyrsta sinn sett fram og
skilgreind sjúkdómsgreiningin
FáS.
Börn framtíðarinnar eiga ekki
að þurfa að líða fyrir það að
þeirri mikilvœgu vitneskju
sem fyrir hendi er nú þegar sé
ekki komið á framfœri til
verðandi foreldra. Þannig
verða þeir og allir aðrir sem
þetta mál varðar fcerari um að
búa börnunum sem bezta
framtíð.
1. Vaxtarseinkun.
2. Truflanir á starfsemi miðtauga-
kerfis.
3. Óeðlilegt svipmót og andlits-
bygging ásamt meðfæddum líf-
færagöllum.
Vaxtarseinkanir koma fram bæði á
fósturskeiði og hjá ungabarninu.
Truflanir á miðtaugakerfi koma
aðallega fram í formi óróleika,
slappleika í vöðvum, skjálfta
(tremor), seinkaðs andlegs og lík-
amlegs þroska, lélegrar samhæfing-
ar vöðva og skorts á einbeitingu.
Andlitsbygging og höfuðlag er
óeðlilegt. Augnrifur eru þröngar og
augnlokin slapandi. Enni er mjótt.
Miðandlit er vanþroska, nefið stutt
og uppbrett. Efri vörin er þunn
vegna vanþroska á efri kjálka og
neðri kjálkinn og hakan eru lítil.
Meðfæddir líffæragallar koma fram
í augum, eyrum og munni. Hjarta-
gallar eru mjög algengir. Einnig
koma fram gallar í þvag- og kyn-
færum. Æðaflækjur í húð og gallar í
vöðvum og stoðkerfi koma einnig
fram (sjá myndir bls. 7).
í Cleveland, Ohio, árið 1980 gerðu
R. J. Sokol o. fl.23 umfangsmikla
rannsókn þar sem athugaðir voru
drykkjusiðir 12.127 þungaðra
kvenna. Þar kom fram að 204
konur neyttu svo mikils áfengis að
þær fengu sjúkdómsgreininguna
alkohólistar. Þessar drykkjukonur
voru ekkert frábrugðnar öðrum
konuni hvað varðaði litarhátt og
uppeldi. Hjá þessum konum fannst
marktæk aukning á fósturlátum,
vansköpun og of léttum nýburum. í
fæðingu var meiri hætta á fylgjulosi
og sýkingu. Fimm af þessum ný-
burum höfðu FAS einkenni sam-
kvæmt skilgreiningu rannsakenda.
Önnur rannsókn var gerð í maí
1974 við Boston City Hospital (sjá
töflu). T. Quelletto E. M. o. fl.19
rannsökuðu 633 ófrískar konur.
Sjúklingunum var skipt í 3 hópa.
Ofdrykkjukonur töldust þær sem
drukku 5-6 glös a. m. k. einu sinni
í mánuði og lágmarksdrykkja á dag
var 172 glas. Hófdrykkjukonur
töldust allar þær konur sem drukku
oftar en einu sinni í mánuði en
náðu ekki mælikvarðanum of-
drykkjukonur. Þriðji hópurinn voru
konur sem notuðu áfengi sjaldnar
en einu sinni í mánuði og drukku
aldrei 5-6 glös í einu.
Eftir að þessar konur fæddu, gerðu
læknar mjög nákvæmar rannsóknir
á 322 nýburum þeirra án þess þó að
hafa neina vitneskju um drykkju-
sögu kvennanna á meðgöngutíma.
Af þessum mæðrum voru:
HJÚKRUN ■/.. - 60. árgangur 3