Hjúkrun: tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.03.1984, Blaðsíða 33

Landssamtökin
„Mitt
Livstestament64
— Viljayfírlýsing varðandi líf mitt -
Stutt greinargerð um norsku sam-
tökin „Mitt Livstestament“. Rétt-
urinn til að fá eðlilegan dauðdaga.
Eftir N. Borge og C. Bruusgaard,
formann og aðstoðarformann í
norsku samtökunum.
Samtökin „Mitt Livstestament" -
Rétturinn til friðsæls dauða, voru
stofnuð haustið 1977. Aðalhvati
stofnunarinnar var hin mikla (vél-
ræna) tæknivæðing sjúkrahúsa og
annarrar heilsugæslu undanfarin 20
ár. Sú tækni sem veitir sjúkum
manneskjum ómetanlega hjálp og
bjargar mannslífum daglega.
Eflaust vill enginn snúa þeirri
þróun við, en með hinum tæknilegu
möguleikum fyrir lengingu lífs með
læknismeðferð fylgir einnig hætta á
því að meðferðinni verði (einungis)
beitt til að lengja dauðastríðið. Þá
vaknar spurningin: „Hve lengi eig-
um við að varðveita lífið? Hvað
viljum við greiða fyrir það? Á
hvaða forsendum er slíkri meðferð
beitt, eða henni hætt?“ O. s. frv.
Við þessum spurningum fást engin
algild svör og umræður um þær
hafa staðið í mörg ár. Árið 1976
ræddi Evrópuráðið réttindi hinna
sjúku og dauðvona. Ráðið benti á
að tækni og efnalegar framfarir
hefðu skapað „vandamál" í læknis-
fræðinni og að dauðvona sjúklingar
ættu erfitt með að ná fram rétti
sínum til sjálfsákvörðunar. Ráðið
sagði einnig að það væri á engan
hátt verkefni læknanna að draga
dauðastríðið á langinn fram yfir
skynsamleg mörk.
Rétturinn til friðsæls dauða er enn
til umræðu. Stofnuð hafa verið
samtök og þrýstihópar í mörgum
löndum um réttinn til friðsæls
dauða.
Á stofnfundi norsku samtakanna
mættu fulltrúar frá sænsku og
dönsku samtökunum og gerðu
grein fyrir markmiðum og starfsemi
samtaka sinna.
Fyrsta verkefni samtakanna var að
semja „Livstestament“, „Viljayfir-
lýsingu varðandi líf eða dauða“, og
ýmsar tillögur, sem samþykktar
voru á ársfundi (aðalfundi) vorið
1978.
Yfirlýsingin hljóðar svo:
Til lækna, fjölskyldu og vina. Ég
óska eftir að hljóta friðsælan dauða
og bið þess innilega að eftirfarandi
óskir verði uppfylltar:
1. Ef læknum ber saman um að ég
geti ekki lifað eðlilegu lífi vegna
slyss, ólæknandi sjúkdóms eða
ellihrörnunar, óska ég þess að
mér verði ekki haldið á lífi með
alls kyns hjálpartækjum. Þar á
ég við að blóðrás og öndun verði
ekki haldið við með vélabúnaði,
að gervinýrnavél verði ekki beitt,
að gripið verði ekki til meirihátt-
ar skurðaðgerða, næringargjafar
í æð, blóðgjafa eða lyfjagjafa
vegna sýkinga.
2. Valdi sjúkdómur minn mér
miklum þjáningum, óska ég að
mér verði gefin kvalastillandi
lyf, þó svo að þau kunni að flýta
fyrir dauða mínum.
3. Eigin athugasemdir ...
4. Ef þeir sem meðhöndla mig
treysta sér ekki til að fylgja
óskum mínum, bið ég þess að
aðrir taki að sér meðferðina ef
mögulegt er.
Pýðingu annaðist starfsfólk öldr-
unarlækningadeildar Landspítalans
í Hátúni 10B. Greinin birtist í Syke-
pleien 5. tölubl. 1978, bls. 262.
Peir hjúkrunarfræðingar sem hug
hafa á stofnun slíkra samtaka hér á
landi geta skrifað til Estherar
Magnúsdóttur, hjúkrunarfræðings,
Hofteigi 38, 105 Reykjavík, sími
38276.
HJÚKRUN 7m - 60. árgangur 27