Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.10.1998, Page 19

Tímamælingar
Tímamælingar eru notaðar samhliða RUG-flokkun. Fund-
inn er út meðaltími umönnunar fyrir hvern af 44 undir-
flokkum tilfella við íslenskar aðstæður. Mældur er tími hjúkr-
unarfræðinga, aðstoðarfólks við hjúkrun, lækna, sjúkra-
þjálfara, iðjuþjálfa og fótaaðgerðafræðinga. Gerðar voru
tímamælingar á fjórum hjúkrunardeildum á mismunandi
stofnunum í Reykjavík árið 1994 og gáfu þær tímamæl-
ingar sambærilega niðurstöðu og tímamælingar í New
York (Anna Birna Jensdóttir o.fl., 1995).
Þyngdarstuðull
Þyngdarstuðull er reiknaður út frá RUG-flokkun og tíma-
mælingum. Staðlaður kvarði á hjúkrunardeildum er settur
1,00 en aðrir stuðlar eru hlutfallslega hærri eða lægri. Á
árinu1994 var meðalþyngdarstuðull á hjúkrunardeildum
því settur 1,00 og er miðað við þá tölu í dag. í töflu 2 er
sýndur samanburður á meðalþyngdarstuðli 1994 og 1996
á vistdeildum og hjúkrunardeildum á íslandi.
Tafla 2. Samanburður á meðalþyngdarstuðli á vistdeildum og hjúkrunardeildum á íslandi
1994 1996
Þjónusturými (vist) 0,76 0,8
Fljúkrunarrými 1,0 1,0
Þegar þyngdarstuðullinn er aðgreindur fyrir dreifbýli og
þéttbýli í mælingunum frá árinu 1996, sést að þyngdar-
stuðullinn er 0,95 á landsbyggðinni en 1,01 á Stór-Reykja-
víkursvæðinu. Fleiri eru í hópnum „sérstök endurhæfing" á
Stór-Reykjavíkursvæðinu en á landsbyggðinni. Á lands-
byggðinni eru hins vegar fleiri í hópnum „skert líkamleg
færni" en á Stór-Reykjavíkursvæðinu. í hópi aldraðra, sem
eru á vistheimilum úti á landi eru nokkrir sem fengju heima-
hjúkrun í Reykjavík ef þeir byggju þar. Skortur á sólar-
hringsþjónustu heimahjúkrunar í dreifbýli hefur hugsanlega
þau áhrif að aldraðir vistist frekar á stofnun þar en í þétt-
býli. Skortur á sérstökum hópum heilbrigðisstarfsmanna,
s.s. sjúkraþjálfurum og iðjuþjálfum, kemur á lands-
byggðinni í veg fyrir að íbúar öldrunarstofnana þar flokkist
undir hópinn „sérstök endurhæfing". Fljúkrunarþarfir eru
hins vegar sambærilegar í dreifbýli og þéttbýli í milliflokk-
unum fjórum: umfangsmikil hjúkrun, sérhæfð hjúkrun,
flókin hjúkrun, andleg skerðing og hegðunarvandamál (sjá
mynd 2).
Gæðavisar
Gæðavísir er þýðing á enska hugtakinu „Quality Indicator".
Skilgreindir hafa verið 29 gæðavísar innan gagnasafnsins
og gefa þeir vísbendingar um gæði hjúkrunar og
umönnunar sem veitt er á öldrunarstofnunum (Karon og
Zimmerman,1996; Zimmerman, 1994). (sjátöflu 3).
Tafla 3. Quality indicators - Vísbendingar um gæði
Algengi eða nýgengi af eftirfarandi atriðum gefur
vísbendingar um gæði þeirrar þjónustu sem veitt er
hverju sinni.
Slys
1. Nýgengi brota
2. Algengi byltna
Hugarástand og atferlismunstur
3. Algengi hegðunarvandamála gagnvart öðrum
4. Algengi þunglyndiseinkenna
5. Algengi þunglyndiseinkenna án meðferðar
Meðferð
6. Notkun á 9 eða fleiri ávísuðum lyfjum
Vitræn geta
7. Nýgengi hnignunar andlegs ástands
Útskilnaður og stjórn á þvagi og hægðum
8. Algengi þvag- eða hægðaleka
9. Algengi þvag- eða hægðaleka án reglubundinna
salernisferða
10. Algengi þvagleggja
11. Algengi hægðastíflu
Eftirlit með sýkingum
12. Algengi þvagfærasýkinga
13. Algengi sýklalyfjanotkunar/aðgerða til varnar sýkingum
Næring
14. Algengi þyngdartaps
15. Algengi sondugjafa
16. Algengi vökvaskorts
Líkamleg færni
17. Algengi rúmfastra íbúa
18. Tilfelli (nýgengi) skerðingar á athöfnum daglegs lífs (ADL
sem íbúinn tapar yfirleitt seint)
19. Tilfelli (nýgengi) liðkreppna
20. Ekki næg þjálfun sjálfsbjargargetu hjá íbúum sem þarfnast
aðstoðar við fiutning og hreyfingu
Geðlyf
21. Algengi á notkun sterkra geðlyfja án þess að geðrænt
ásand/vandamál sé til staðar
22. Dagleg notkun sterkra geðlyfja í hærri skömmtum en
mælt er með
23. Notkun kvíðastillandi lyfja í öðrum tilfellum en
mælt er með
24. Algengi stöðugrar notkunar svefnlyfja eða oftar en tvisvar í
viku
25. Algengi á notkun langvirkra benzótiazepína
Lífsgæði
26. Algengi daglegra líkamsfjötra/öryggisútbúnaðar
27. Algengi lítillar eða engrar virkni
Skynjun og tjáskipti
. 28. Skortur á viðeigandi úrræðum vegna tjáskiptavandamála
Húðmeðferð
29. Algengi þrýstingssára, stig 1 -4
30. íbúi með insúlínháða sykursýki sem ekki fær fótsnyrtingu/
meðferð
Tímarit hjúkrunarfræðinga ■ 4. tbl. 74. árg. 1998
211