Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.08.2008, Qupperneq 28

Tímarit hjúkrunarfræðinga endurbirtir hér grein sem var skrifuð 1935 en á enn í dag merkilega vel við. Höfundur er
Þorbjörg Árnadóttir, merkiskona í hjúkrunarstétt. Hún lærði og starfaði mikið erlendis eins og kemur fram hér á eftir
og varð 1945 fyrsti íslenski hjúkrunarfræðingurinn sem hlaut meistaragráðu í hjúkrun, þá 47 ára. Eftirfarandi grein
var upphaflega erindi flutt á fundi í F.Í.H. í október 1935 og birtist svo í Hjúkrunarkvennablaðinu nr. 1 1936, sem
var fyrsta tölublaðið sem var sett upp og prentað í prentsmiðju.
HUGLEIÐINGAR UM HEILSUFAR OG VINNUDAG
HJÚKRUNARKVENNA
Á þessum tímum, þegar svo mikið er ritað og rætt um 8 stunda
vinnutíma fyrir hjúkrunarkonur, finst mér tímabært að athuga málið örlítið
frá heilsufarslegu sjónarmiði.
Nú vil eg taka það fram í byrjun, sem
er persónuleg skoðun mín, að hugtak
hjúkrunarstarfsins sé miskunsami
Samverjinn, þ.e. að hjálpa bróður sínum,
sem einhverra orsaka vegna er staddur
við veginn í reiðileysi. Þess vegna getur
góð hjúkrunarkona ekki gert mannamun,
hvorki kynfiokka, trúarflokka, og síðast
en ekki síst pólitískra flokka. Hún verður
að vera hlutlaus.
Þessa dagana hefi eg verið að lesa
etikkina hans Spinoza meistarans gamla.
Hann segir að meðaumkunin sé í raun
og veru slæm tilfinning, þar sem hún
tilheyri sorginni, en sorgin dragi úr
framkvæmdaafli voru. Sömuleiðis segir
hann (ef mér skilst rétt), að þeir sem séu
fljótir til meðaumkunar séu líka fljótir til
öfundar og metnaðargirni. Þetta kom
mér mjög illa, þar sem eg hefi altaf álitið
að hin kvenlega meðaumkun væri einmitt
ein aðalhvötin til hjúkrunarnámsins. En
svo fer hann að útskýra þetta nánar, og
segir að hinir meðaumkunarfullu láti oft
blekkjast af leikaraskap annara, og það
vitum við að er rétt. Líka segir hann að
við eigum að hjálpa öðrum af skynsemi,
en ekki meðaumkun, og líklega hefir
hann aftur rétt fyrir sér.
En svo var þetta með öfundina og
metorðagirndina. Ein skólasystir mín
skrifaði um mig þegar eg var reynslunemi
(Þröveelev): „For hende Idealet staar,
Porbjörg Árnadóttir (1898 - 1984)
med Glorie om gyldne Haar“. Eg var nú
satt að segja ekkert hrifin af þessu, þvf
að á þeim tímum var eg mjög alvarlega
sinnuð, og háraliturinn hafði altaf verið
mér hugraun, svo að eg áleit þetta „lunt“
grín hjá danskinum. En eg man eftir því
að mér fanst starfið fremur hvetja til
metnaðargirndar, sem auðvitað er góð
ef hún er skynsöm, þ. e. keppir eftir
réttri breytni - og það segir Spinoza Ifka
- meistarinn gamli. En hann segir að
dygðin sjálf feli í sér launin og rétt breytni
leiði til meiri fullkomnunar og þar af
leiðandi meiri gleði og hamingju.
Ykkur finst þetta nú kannske útúrdúr
með hann Spinoza - en það var þetta
með sorgina. Allar hjúkrunarkonur vita
hvemig það er að berjast með sárþjáða
eða dauðvona sjúklinga. Er ekki eitthvað
til í því að áhrif þess sárþjáða verki
lamandi á þá sem stunda hann. Og
ef þar við bætist líkamlegt erfiði og
næturvökur, er þá ekki líklegt, að sá sem
slíku starfi gegnir þurfi ekki síður hvíldar
og upplyftingar við en hinn sem gegnir
öðrum almennum störfum. Og þegar við
tökum til athugunar, að þetta er ekki bara
nokkra daga, vikur eða mánuði, heldur
ár, þá verður það ennþá augljósara.
En hvað segir svo sjálf heilsuverndin?
Eg ætla að láta gamla kennarann
minn, Mrs. Soule, sem er formaður
hjúkrunardeildarinnar við University of
Washington, svara fyrir mig. Hún segir:
„Heilsuverndarhjúkrunarkonan ætti ekki
að hafa yfirvinnu, ef mögulegt er að
komast hjá því.
A. Hún vinnur betur ef hún er ekki þreytt,
og hún ætti að vera eins vel upplögð í
fyrstu eins og síðustu heimsókn.
B. Vegna heilsu hennar sjálfrar. Það er
slæm auglýsing fyrir heilsuverndina,
að sjá þreytta og lasna hjúkrunarkonu
í vinnu.
C. Skipulagning. Það er oft slæmt fyrirkomu-
lag, sem er orsök langs vinnutíma."
Getur þetta ekki líka átt við um
aðrar hjúkrunarkonur?
Þegar eg var stödd í Noregi árið sem leið,
var mikið rætt opinberlega í dagblöðunum
í Oslo um vinnudag hjúkrunarkvenna,
26
Tímarit hjúkrunarfræöinga - 3. tbl. 84. árg. 2008