Ráðunautafundur - 15.02.2002, Qupperneq 64

62
mjólkurvaranna sé breytileg eftir fitu- og sykurinnihaldi og reyndar e.t.v. líka eftir því hver
neytandinn er. Þannig passa feitari vörur eins og nýmjólk fyrir orkuþurfandi yngstu neyt-
enduma, en fitulitlar vörur eins og Qörmjólk fyrir flesta eldri fríska einstaklinga. Það má
einnig telja það ljóst að mjólkin eins og hún kemur frá kúnni, án breytinga í vinnslu á t.d. fitu-
og sykurinnihaldi, getur verið svo breytileg milli kúakynja að það skipti máli fyrir heilsu al-
meimings. Þar er fyrst og ffernst átt við breytilegar próteingerðir. Vissulega er mjög mikil-
vægt að rannsaka tengsl arfgerða próteina við heilsu eða vanheilsu - og verður nánar vikið að
verkefnum raimsóknastofu í næringarfræði á þessu sviði síðar í þessari grein.
Það er mikilvægt fyrir þá sem starfa að mjólkurffamleiðslu og innan mjólkuriðnaðarins
að hafa bæði þekkingu á hollustugildi mjólkurvara og þeim vandamálum sem geta komið upp
varðandi neyslu varanna. I sívaxandi samkeppni um markaði og með auknum áhuga al-
mennings er einnig nauðsynlegt að fylgjast með þvi sem er að gerast á vísindasviðinu er lýtur
að sambandi heilsu mannsins og mataræðis og þá sér í lagi mjólkumeyslu.
ER MJÓLKIN HOLL?
Kúamjólk og afurðir hennar em ein helsta uppspretta nokkurra mikilvægra næringarefiia, en
getur einnig verið sá fæðuflokkur sem bætir við óþarfa sykri og fitu í daglegt mataræði. Margt
bendir til að kúamjólk geti og verði áfram undirstöðufæða og gjafi mikilvægra næringarefna
og ekki bendir neitt til þess að það sé óæskilegt ef kostir hennar em notaðir og tekið tillit til
hollustusjónarmiða við ffamleiðslu, vömþróun og kynningu fyrir almenningi.
KÚAMJÓLK SEM UPPSPRETTA NÆRINGAREFNA
I opinbemm ráðlegg-
ingum margra þjóða,
þ.á.m. manneldismark-
miðum fyrir íslend-
inga, er talið æskilegt
að neyta nokkurra
skammta af mjólk dag-
lega (t.d. að minnsta
kosti tvö glös daglega).
Þessar ráðleggingar em
skiljanlegar þegar litið
er til þess hve næring-
arrík mjólkin er, en
hún er meðal annars
góð uppspretta 11 víta-
mína og steinefha, sbr.
1. mynd. Mjólkurmatur
er mikilvægasti kalk-
gjafinn og einn helsti
próteingjafínn í fæðinu,
efiia.
í myndinni hér að ofan var stuðst við næringarinnihald í léttmjólk, en þess ber að geta að
lítill munur er á innihaldi næringarefna í fullfeitri mjólk og léttari afurðum. Að vísu er örlítið
meira magn af fituleysanlegum vítamínum, þ.e. A-, D- og E-vítamíni í feitari mjólk, en það
hefur ekki mikið að segja varðandi heildarinntöku þessara vitamina. Ef eitthvað er fæst meira
Þlamln
Magneslum
B6-vitam!n
Kalíum
Sink
Níasln
Rlbóflavín
Joö
Kalk
Fosfór
B12-vítamín
0 20 40 60 80 100
1. mynd. Prósentuhlutfall ýmissa næringarefna af áætlaðri dagsþörf 19-30 ára
kvenna úr tveimur léttmjólkurglösum (500 ml). Áætluð dagsþörf hóps er skil-
greind sem 2/3 hlutar af ráðlögðum dagskammti (RDS) (Bjöm S. Gunnarsson
o.íl. 2000).
auk þess að vera mikilvæg uppspretta ýmissa B-vítamína og stein-