Dagblaðið Vísir - DV - 19.01.2018, Blaðsíða 23

Helgarblað 19. janúar 2018 fréttir 23
Lögmenn rifja upp erfið og furðuleg mál
Jón Þór Ólason
Hví ákvaðst þú að gerast
lögmaður?
Mig langaði alltaf að öðlast fjöl-
breytta starfsreynslu. Áður en ég
fór í lögmennsku hafði ég starfað í
dóms- og kirkjumálaráðuneytinu,
sem aðstoðarmaður dómara, hjá
ákæruvaldinu auk þess sem ég byrjaði
nánast að kenna við lagadeild Háskóla
Íslands frá útskrift. Því lá það beinast
við að takast á við lögmennskuna sem
er mjög krefjandi en hentar mér mjög
vel þar sem ég er mikill keppnismaður
að eðlisfari.
Fyrsta málið þitt?
Fyrsta málið sem ég flutti fyrir dómi
varðaði fjárhagslegt uppgjör í tengsl-
um við rekstur skemmtistaðar, það er
svona hefðbundið skuldamál.
Erfiðasta málið?
Það fer eftir því hvaða skilning við
leggjum í hugtakið „erfitt“. Mál geta
verið misjöfn að vöxtum og flækjustigi
en ég hef hingað til ekki átt í miklum
erfiðleikum með að ná utan um mál
sem eru bæði mjög umfangsmikil og í
senn flókin. Það eru hins vegar einnig
oft skemmtilegustu málin.
Furðulegasta málið?
Ég man nú ekki eftir neinu máli sem
gæti fallið undir þá skilgreiningu
að teljast „furðulegt“ en það koma
oft upp ýmis atvik sem kunna að
þykja spaugileg. Umbjóðendum
lögmanna sem lenda í málaferlum
þykja mál sín að engu leyti furðuleg,
heldur vilja þeir ná fram réttlæti
hvað þá varðar. Ég man nú hins vegar
eftir því þegar ég var á kúrsus við einn
héraðsdómstól landsins, þá fór ég í
vettvangsgöngu í landamerkjamáli
ásamt dómurum og aðilum málsins.
Þar rifust tveir virðulegir eldri bændur
í um hálftíma um hvar tiltekin tjörn
hefði verið staðsett fyrir einhverjum
hundruðum ára, en landamerkin áttu
meðal annars að liggja í gegnum miðja
tjörnina. Þessi tjörn var sem sagt
löngu uppþornuð og raunar útilokað
að fullyrða um staðsetningu hennar.
En allt að einu þorði enginn að trufla
bændurna er urðu sífellt háfleygari í
lýsingu á mannkostum hvor annars.
Okkur fannst þetta kannski furðuleg
uppákoma en fyrir aðila málsins var
þetta dauðans alvara.
Sætasti sigurinn á ferlinum?
Það eru ýmis mál sem koma þar til
greina, en ef ég ætti að velja eitt þá
væri það gallamál er ég flutti, en sú
fasteign sem um ræðir var komin vel
til ára sinna. Ég náði fram riftun í mál-
inu í gagnsök auk greiðslu skaðabóta.
Það eru vægast sagt mjög fá mál þar
sem slík niðurstaða hefur fengist í
dómsmálum og því var niðurstaðan
sérstaklega ánægjuleg fyrir umbjóð-
endur mína sem voru með allt undir í
málinu.
Mest svekkjandi ósigurinn?
Það er mál er varðaði forkaupsrétt
íslenska ríkisins á Jökulsárlóni sem að
mínu viti hafði fallið niður sökum þess
að íslenska ríkið hefði beint yfirlýsingu
um nýtingu forkaupsréttarins of seint
í skilningi laga, en meginreglan er
sú að forkaupsréttarákvæði ber að
skýra þröngri lögskýringu. Hins vegar
var niðurstaða dómsins sú að túlka
ákvæðið rýmkandi lögskýringu sem ég
tel einfaldlega ranga lögskýringu. En
málið er nú til meðferðar hjá Hæsta-
rétti og ég trúi raunar ekki öðru en að
þar fáist hagfelld niðurstaða.
Árni Helgason
Hví ákvaðst þú að gerast lögmaður?
Einfaldlega vegna þess að lögfræðin og svo
lögmennskan er einstaklega áhugavert
dæmi, þar sem unnið er með fólki á mikil-
vægum augnablikum í lífi þess. Þetta snýst
um hegðun og hagsmuni fólks og hvernig
þeir snúa gagnvart öðrum í samfélaginu;
fólki, fyrirtækjum og stjórnvöldum. Stundum
er hægt að sameina þessa hagsmuni og semja
um úrlausn mála en stundum þarf að leita
niðurstöðu fyrir þar til bærum aðilum, dómstólum
eða kærunefndum.
Fyrsta málið þitt?
Við byrjuðum okkar rekstur á því herrans ári 2009 þegar annar hver Íslendingur átti í
útistöðum við lánastofnanir og slitabú landsins. Fyrsta málið litaðist af því; ég tók til varna í
útburðarmáli fyrir einstakling gegn banka en hafði þó úr heldur litlu að moða og var fyrst og
fremst til þess að kaupa smá tíma í málið og reyna sættir.
Erfiðasta málið?
Það er nú ekkert eitt sem stendur sérstaklega upp úr. En sakamál geta verið mjög erfið og
tekið á og líka erfiðar deilur í fjölskyldum.
Furðulegasta málið?
Það furðulegasta sem ég hef lent í var þegar ég fór einn morguninn fyrir nokkrum árum
niður í Héraðsdóm Reykjavíkur og lagði þar inn stefnu á hendur konu vegna ágreinings um
réttmæti reiknings frá iðnaðarmanni sem var minn skjólstæðingur. Málið varðaði ekki háar
fjárhæðir en þegar hún mætti fyrir dóminn þá tók hún við stefnunni og hafði ýmis orð um
málatilbúnaðinn og gaf honum ekki háa einkunn. Jæja, það var eins og það var og verkefni
dagsins héldu áfram og næsta stopp hjá mér þennan morguninn, kannski rúmum hálftíma
eftir að ég var niðri í dómi, var að keyra upp í eitt úthverfi borgarinnar þar sem fara átti fram
nauðungarsala vegna annars umbjóðanda sem hafði óskað eftir því að ég yrði viðstaddur.
Ég legg fyrir utan húsið og hringi bjöllunni. Eftir nokkra stund er opnað og þá kemur til dyra
sama konan og ég hafði átt orðaskipti við skömmu áður niðri í héraðsdómi. Við horfum bæði
mjög skringilega á hvort annað í smástund og svo átta ég mig loksins á því að ég hafði víxlað
stöfum í húsnúmerinu og var því á vitlausum stað. En ég hef alltaf velt því fyrir mér hvað hafi
farið í gegnum huga þessarar ágætu konu þegar hún sá mig – sennilega haldið að ég hafi elt
hana úr dómnum og ætlað að halda áfram að innheimta reikninginn.
Sætasti sigurinn á ferlinum?
Sætustu sigrarnir tengdust málum þar sem unnið var fyrir fólk í tengslum við skuldamál í
kjölfar hrunsins.
Mest svekkjandi ósigurinn?
Ég var einu sinni verjandi í sakamáli hjá manni sem hafði verið sakaður um líkamsárás.
Við aðalmeðferð málsins gerðist það að sá, sem varð fyrir líkamsárásinni, fullyrti að minn
maður hefði ekki ráðist á sig. Það stöðvaði dómarann þó ekki í að dæma minn skjólstæðing
sekan. Það skal þó tekið fram að þessari niðurstöðu var snúið við í Hæstarétti.
Deilurnar um lónið Árið 2014 hófust deilur um hvaða aðilar myndu fá að byggja upp aðstöðu á
jörðinni Felli við Jökulsárlón, einum fjölfarnasta ferðamannastað landsins, samkvæmt deiliskipulagi
sveitarfélagsins Hornafjarðar. Aðilarnir voru Jökulsárlón ehf. sem átti 23% í jörðinni og Ice Lagoon
sem var í samstarfi við meirihluta eigenda jarðarinnar. Jörðin var sett á nauðungarsölu haustið 2016
og keypti félagið Fögrusalir hana á 1,5 milljarða króna. Tveimur mánuðum síðar nýtti íslenska ríkið
sér forkaupsrétt á jörðinni en forsvarsmenn Fögrusala töldu frestinn útrunninn og höfðuðu mál. Í
nóvember var íslenska ríkið sýknað í héraði en því hefur þegar verið áfrýjað til Hæstaréttar.
Vegas-málið Aðfaranótt þriðjudagsins 13. maí árið 1997 brutust út áflog á skemmti-
staðnum Vegas við Frakkastíg. Fékk einn maður mikið spark í höfuðið og blæðingu inn
á heila. Reynt var að bjarga honum með aðgerð en hann lést á Landspítalanum um
sólarhring eftir átökin. Tveir menn, Sverrir Þór Einarsson og Sigurþór Arnarsson, voru
ákærðir fyrir að valda dauða mannsins og var Sverrir dæmdur sekur í september sama
ár og hlaut tveggja ára fangelsisdóm. Hann áfrýjaði og voru þeir þá báðir dæmdir í
Hæstarétti og úrskurðað að Sigurþór hefði átt upptökin að slagsmálunum. Sigurþór
áfrýjaði til Mannréttindadómstólsins, vann og fékk endurupptöku málsins. Var uppruna-
legi sýknudómurinn staðfestur af Hæstarétti í desember 2012 og fékk Sigurþór síðar
dæmdar tæplega 19 milljónir króna í bætur vegna frelsissviptingar.
Klámfólki úthýst úr Bændahöllinni Ráðstefna netklámsfyrirtækja, Snow-gathering, átti að fara fram á Radison SAS hótelinu dagana 7. til 11. mars árið 2007 og áætlað var að taka upp myndefni hér á landi. Á meðal þeirra klámstjarna sem boðuðu komu sína voru Daisy Rock, Eva Angel og Sandy Cage. En koma klámfólksins olli úlfaþyt í samfélaginu og eigendur hótelsins ákváðu tveimur vikum fyrir ráðstefnuna að meina fólkinu að halda hana þar. Meðal þeirra sem lögðust gegn ráðstefnunni var Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson borgarstjóri. Ekki reyndist mögulegt að finna nýjan stað hér á landi með svo skömmum fyrirvara og auk þess sagði Christina Ponga skipuleggjandi að sennilega myndu aðrir heldur ekki vilja taka við hópnum.