Dagblaðið Vísir - DV - 19.01.2018, Blaðsíða 29

skrýtið 29Helgarblað 19. janúar 2018
1815
Ólafur eitraði
barnaði
og smitaði
stúlkur
Ólafur Loftsson frá Fljóts­
hlíð ólst upp í fátækt en lærði
til læknis við Edinborgarhá­
skóla. Þar eignaðist hann barn
með skoskri stúlku en skildi
hana þar eftir eina. Hér á Ís­
landi var hann sagður eitrað­
ur vegna þeirra slúðursagna
og rógburðar sem hann bar
í útlendinga um Íslendinga,
sér í lagi í tengslum við rann­
sóknarleiðangur kollega hans
frá Edinborg sem hann aðstoð­
aði árið 1810. Ólafur var einnig
kvennaflagari af verstu sort og
barnaði alls sjö íslenskar stúlk­
ur á örfáum árum, þar af voru
þrjár óléttar eftir hann á sama
tíma haustið 1805. Ekki nóg
með það þá dreifði hann einnig
sárasótt sem hann hafði fengið
í Skotlandi. Síðast var vitað um
ferðir hans á bandarísku her­
skipi árið 1815, þá var hann 32
ára gamall.
Úr annálum
1753 Lamb var dregið frá á á
Ölversvatni um Ólafsmessu seinni,
gömlu. Höfuðið sneri upp í loft að
hryggnum, með öngvum augum og
öngvum nasaholum, vantaði efra
skoltinn, dautt.
- Ölfusvatnsannáll
E
itt af óhugnanlegustu morð­
málum Íslandssögunnar
átti sér stað við Grenimel í
vestur bæ Reykjavíkur að­
faranótt 17. september árið 1981.
Fórnarlambið var þýskur innflytj­
andi en gerandinn íslenskur mað­
ur sem var ekki í andlegu jafnvægi.
Það sem flækti málið var að fyrir
morðið hafði Þjóðverjinn brotið
gróflega á Íslendingnum kynferðis­
lega.
Hittust á Óðali
Hans F.J.A. Wiedbusch var 45 ára
gamall, vesturþýskur ríkisborgari,
sem hafði flutt hingað til lands
fimmtán árum fyrr, árið 1966. Hann
nam blómaskreytingar í Hamborg og
starfaði um tíma í Ósló áður en hann
flutti til Íslands. Hann var ókvæntur
og barnlaus en vinmargur og vinir
hans hér á landi vissu fullvel að hann
hneigðist til karlmanna. Tvo bræður
átti Hans í Austur­Þýskalandi sem
hann reyndi að fá til Íslands en þar­
lend stjórnvöld komu í veg fyrir það.
Hans starfaði í 14 ár í versluninni
Blóm og ávextir en nokkrum mánuð­
um fyrir hina örlagaríku nótt hafði
hann hafið störf hjá Blómavali. Þetta
kvöld átti Hans von á tveimur stúlk­
um í heimsókn en þær afboðuðu sig
og því ákvað hann að fara einsamall á
skemmtistaðinn Óðal við Austurvöll.
Gestur Guðjón Sigurbjörnsson
var 28 ára gamall iðnverkamaður
í sælgætisgerð. Gestur hafði lengi
átt við mikla erfiðleika að stríða,
bæði geðræna kvilla og misnotk­
un áfengis. Hann átti í erfiðleikum í
skólagöngunni og var á þessum tíma
orðinn tauga­ og kvíðasjúklingur. Við
kvillum sínum notaði hann sterk lyf
og dvaldi á geðdeild Landspítalans.
Þann 15. september árið 1981 var
Gestur útskrifaður af geðdeildinni
en var þó ekki í góðu jafnvægi og
nóttina eftir svaf hann lítið. Hann
hélt þá á Óðal til að skemmta sér og
hitti þar fyrir Hans Wiedbusch.
Vaknaði við nauðgun
Hans og Gestur höfðu aldrei hist
áður en þeir ræddu þar saman við
drykkju. Eftir nokkra stund bauð
Hans Gesti heim til sín á Grenimel
24 og sagðist eiga nóg af áfengi þar.
Þeir fóru þangað, settust niður og
héldu drykkjunni áfram. Plötur
voru settar á fóninn og kveikt í ha­
sspípu. Seinna kom í ljós að Hans
ræktaði sjálfur kannabisplöntur,
bæði á heimili sínu og í Blómavali.
Við þetta varð Gestur mjög
slappur en Hans bauð honum þá
að gista hjá sér. Gestur tjáði Hans
að hann ætti í erfiðleikum með
svefn en Hans færði honum þá
tvær svefntöflur sem Gestur tók og
sofnaði skömmu síðar.
Um nóttina vaknaði Gestur
skyndilega og fann að eitthvað
var að. Hans hafði þá klætt hann
úr fötunum og var að hafa enda­
þarmssamfarir við hann. Brá hon­
um mjög við þetta, stökk upp og
hljóp inn á salernið. Þar fékk hann
þá hugmynd að drepa Hans og
greip skæri sem hann fann. Hann
gekk inn í stofu að Hans með
skærin fyrir aftan bak og rak þau
svo beint í brjóstið á Hans sem
greip um úlnlið Gests og hrópaði:
„Biddu guð að hjálpa þér!“. Hans
náði skærunum af Gesti sem fór
þá inn í eldhús og náði í búrhníf
og önnur skæri.
Stakk Gestur Hans þá ótal sinn­
um með hnífnum, lagðist ofan á
hann og reyndi að kæfa hann með
höndunum. Þegar það gekk ekki
tók hann hin skærin og rak þau
í augntóftina, inn í heila, og lést
Hans þá samstundis.
Gestur gekk nú um íbúðina og
tók peninga og ýmis rafmagnstæki
sem hann fann. Fór hann síðan út
án þess að fela líkið eða slökkva
ljósin.
Samkynhneigðir undir grun
Strax daginn eftir fór samstarfsfólk
Hans í Blómavali að hafa áhyggjur
þegar hann skilaði sér ekki til
vinnu, enda var hann talinn sam­
viskusamur með eindæmum og
ólíkt honum að tilkynna ekki for­
föll. Þær áhyggjur jukust þegar
Hans svaraði hvorki síma né dyra­
bjöllu.
Gestur fór hins vegar til vinnu
morguninn eftir en augljóslega
ekki í jafnvægi. Hann sagði vinnu­
félaga sínum frá því að hann hefði
drepið mann en henti jafnframt
þýfinu í Reykjavíkurtjörn þennan
sama dag. Næstu nótt svaf Gestur
ekkert og mætti síðan ekki til
vinnu föstudaginn 18. september.
Það var einmitt dagurinn sem
nágranni úr kjallaranum á Greni­
mel fann Hans látinn og gerði lög­
reglu viðvart. Þegar lögregla kom
fann hún Hans á stofugólfinu,
nakinn og þakinn stungusárum.
Skærin stóðu enn þá út úr öðru
auganu og blóðslettur sáust um
alla íbúðina. Hnífsblað sat fast í
rifjabeini og við krufningu kom
í ljós að hnífurinn hafði skemmt
flest öll mikilvægustu líffærin.
Rannsóknin beindist fyrst
að hópi samkynhneigðra karl­
manna sem vitað var að Hans
hafði umgengist reglulega. En eft­
ir að ábending barst frá samstarfs­
manni Gests í sælgætisgerðinni
var farið að heimili hans á laugar­
deginum og hann handtekinn
mótþróalaust. Gestur játaði strax
verknaðinn og lýsti skilmerkilega
frá öllu því sem hann mundi eftir
frá þessari nótt.
Vinir stigu fram
Vinum Hans fannst yfirlýsingar
lögreglunnar og skrif dagblaða um
málið ósanngjörn en þar var greint
frá frásögn Gests. Þeir gáfu út yfir­
lýsingu sem birt var í nokkrum
dagblöðum þann 23. september
þar sem umfjölluninni var harð­
lega mótmælt. „Okkur var vel
kunnugt um að Hans var „homo­
sexual“, en það kom ekki í veg
fyrir að hann átti stóran hóp vina,
karla sem kvenna, fjölskyldna
sem einhleypra, sem kunnu að
meta manngildi hans … Þar sem
hinn látni getur ekki varið sig
sjálfur, krefjumst við þess í minn­
ingu hans að leiðrétt sé sú villandi
mynd sem af honum hefur verið
gefin í fjölmiðlum.“
Við geðrannsókn var Gestur
metinn sakhæfur en ýmsir fyrir­
varar þó settir á. Að sögn lækn­
isins var hann treggefinn, með
persónuleikatruflanir og skorti
hæfileika til að mynda varanleg
tengsl við fólk. Í skýrslunni segir:
„Að öllum þessum atriðum sam­
anlögðum er ekki að undra þótt
viðbrögð hans geti orðið heiftar­
leg og allt að því tilviljunarkennd
þegar hann er undir miklu álagi.“
Gestur sagði sjálfur að runnið
hefði á hann æði inni á salerninu.
Í apríl árið 1982 var Gestur
dæmdur í héraði til 12 ára fang­
elsisvistar fyrir manndráp. Var
það metið til refsiminnkunar að
hann hafði verið í æðiskasti og því
ekki um morð að yfirlögðu ráði
að ræða. Einnig var það tekið til
greina að hann hafði játað strax og
sagt lögreglunni vel frá. En hrotta­
skapur árásarinnar var hins vegar
metinn til refsiþyngingar. Hæsti­
réttur mildaði dóminn um fjög­
ur ár í júní árið 1983 og tók tillit
til þess að Gestur hefði orðið fyrir
alvarlegri kynferðisárás skömmu
fyrir manndrápið. Gestur lést árið
1999. n
1981
Drap þýskan
blóma-
skreytingar-
mann eftir
nauðgun
n Í andlegu ójafnvægi
n Skærum stungið í auga
n Vinir ósáttir við fjölmiðla
Kristinn Haukur Guðnason
kristinn@dv.is
Gestur Guðjón Sigurbjörnsson
Dæmdur í átta ára fangelsi.
1963
Mjólk í búðir
Þann 5. september árið 1963
samþykkti borgarstjórn Reykja­
víkur að skoða leiðir til að mat­
vöruverslanir fengju að selja
mjólkurvörur en Samsölubúð­
ir Mjólkursamsölurnar höfðu
þá einkaleyfi á að selja mjólk­
urvörur síðan 1934. Tillagan
kom frá Sigurði Magnússyni,
kaupmanni í Austurveri, og
var hún samþykkt einróma.
Matvöruverslanir þurftu þó að
uppfylla viss skilyrði og breyta
þurfti heilbrigðissamþykkt
borgarinnar. Á næstu árum
fjaraði undan Samsölubúðun­
um þegar sífellt fleiri matvöru­
verslanir seldu mjólk. Sala var
gefin að öllu leyti frjáls árið
1977. Síðustu Samsölubúðinni,
við Laugaveg 162, var lokað
árið 1986.