Orð og tunga - 26.04.2018, Síða 92

Orð og tunga - 26.04.2018, Síða 92
Margrét Jónsdóttir: „Glasið brotnaðist, amma.“ 81 B mjókka/mjókkast ryðga/ryðgast blómga/blómgast stríkka a. X mjókkaði e-ð X blómgaði e-ð X stríkkaði e-ð b. X mjókkaði X ryðgaði X stríkkaði c. X mjókkaðist X ryðgaðist X blómgaðist Dæmin sýna að ekkert er algilt. En umfram allt sýna þau áhrifamátt -st í tiltekinni merkingu. 4.3 Niðurstaða Ekki verður séð að st-viðskeytið hafi hvorki breytt neinu um breyt ing- armerkingu na-sagna né þeirra sem enda á -ga/-(k)ka. Sé almenna regl- an sú að st-viðskeytið hafi ekki nein áhrif á merkinguna þá vaknar sú spurning hvernig á því standi að það skuli hafa bæst við fyrirliggjandi viðskeyti. Það er meðal þess sem rætt verður í næsta kafla. 5 Myndunarleg staða -st gagnvart -na- 5.1 Hlutverk viðskeyta og fjöldi Hlutverk viðskeyta sem og annarra aðskeyta er í flestum tilvikum nokk uð ljóst: að skila sérstakri merkingu við orðmyndun. Staða við- skeytis eða raunar afstaða þess gagnvart beygingarendingum er svo annað mál. Og þar sem sögn eins og t.d. brotnast er upprunalega mynd uð með tveimur viðskeytum þarfnast málið sérstakrar athug- unar. Umræðan hér á eftir varðar því jafnt orðmyndun sem beygingu. Fyrsta spurningin er auðvitað sú hvers vegna na-sagnir með breyt- ingarmerkingu hafi fengið annað viðskeyti sömu merkingar, bætt því við og þar með endurtekið merkinguna. Haspelmath (1993:298) segir að slíkt gerist þegar hið upprunalega sé óreglulegt og/eða óvirkt en um viðbótina gildi hið gagnstæða. Þetta er nákvæmlega það sem gerst hefur hjá (sumum) na-sögnum; það sama á raunar líka við hjá (sum- um) sögnum sem enda á -ga/-(k)ka. Þetta þarfnast þó nánari skoðunar. Í umfremdartakmörkun (e. redundancy restriction) Lieber (2004:160– 166) er gert ráð fyrir því að tvö viðskeyti sömu merkingar bætist ekki við eina og sömu rótina. Þrátt fyrir að tvö viðskeyti geti haft hagnýtt gildi segir hún að greinilegt sé að mál forðist slíkt. Fram kemur að undantekningar frá þessu séu ekki mjög margar. Fræðilega séð er ekki útilokað að orð hafi tvö viðskeyti sem bæði tunga_20.indb 81 12.4.2018 11:50:43
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176

x

Orð og tunga

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Orð og tunga
https://timarit.is/publication/1210

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.