Breiðfirðingur - 01.04.1994, Blaðsíða 65

R E K I Á RAUÐASANDI
63
hvoruin enda, en langviðarsögin með föstu handfangi á efri og
breiðari endanum. A neðri og mjórri enda hennar var gat sem
sett var í laust handfang, því stundum varð að draga skerann
upp úr skurðinum lil að snúa trénu og eins þegar þurfti að
flytja tréð þegar skurðurinn eða sagarfarið var komið að slá
sem tréð Iá á.
Ég þekkti vel langviðarskerann sem áður var í Saurbæ því
liann kom að Melanesi síðar. Fyrst veit ég til hans 1869 þegar
sumir stórviðirnir sem fóru í Saurbæjarkirkju, sem þá var í
smíðum, voru sagaðir með honum. Eflaust hefur tannaröð
hans verið aðeins kúpt á honum nýjum, en þegar ég þekkti
hann var hún orðin talsvert íhvolf, það oft hefur verið búið að
skerpa hann.
Aðstaða við sögunina varð að vera góð. Oftast var reynt að
koma sér fyrir í tóft með háum veggjum, og voru þá lagðar
tvær sterkar slár eða tré yfir hana. Stundum eru sýndar teikn-
ingar af trönum til þeirra hluta, en þær voru aðeins nothæfar
fyrir þau tré sem hægt var að lyfta með handafli, en fæst þeirra
voru það létt.
Tréð var undirbúið með því að höggva með skaröxinni
slétta fleti báðum megin eins og áður hefur verið nefnt. Síðan
var því komið fyrir á trjánum sem lágu yfir tóftina. Þá var tek-
ið til að ákveða hvernig tréð nýttist best. Oftari hafði tréð ver-
ið „endað“ svo endi þess væri nýsagaður. Þá var tekið halla-
mál, áður eflaust lóðlína, og strikað á báða enda þeir skurðir
sem áætlaðir voru. Síðan var tekið band sem helst varð að
vera dálítil teygja í. Tekið var eitthvert lítið ílát og dálítið sót
úr eldavélinni og bleytt í því í ílátinu. Línan var síðan tekin og
bleytl í henni með sótvatninu og svo strekkt á milli samsvar-
andi merkja á báðum endum, og einhver tók í hana nær miðju
og strekkti aðeins á henni þvert frá trénu. Lét hann síðan snúr-
una smella á tréð og eftir stóð alveg bein lína sem sótið hafði
merkt. Þetta var síðan endurtekið á hinni hlið trésins.
Fyrir nokkrum árum varð smiður einn til að sýna mér alveg
nýtt áhald frá hinu þekkta fyrirtæki Stanley, sem gert var eftir
sömu hugmynd, en útfært á annan veg. Hélt hann að þetta