Breiðfirðingur - 01.04.1994, Blaðsíða 32

30
BREIÐFIRÐINGUR
hjálpar við að taka saman og hirða heyið og koma því í hlöðu
eða garðann. Það þurfti ekki að ýta undir fólkið til þess, allir
vildu vinna að þessum lokaþætti, þótt hann væri í áföngum.
Strax og tún höfðu verið slegin, var byrjað á engjunum. Ef
um blautar engjar eða flóa var að ræða varð að raka heyinu
saman og setja það í fangaknippi á þuran stað svo mesta væt-
an gæti sigið úr því. Oft var karlmaður látinn aðstoða kven-
fólkið við rakstur í blautum flóum. Voru þeir látnir bera ofan
af fyrir rakstrarkonunum. Síðan var heyið bundið og reitt heim
á tún til þurkunar, var það kallað að binda og reiða votaband.
En svo voru til harðvellisengjar, þar var heyið oftast þurkað á
staðnum.
Oft var heyskapnum og öllum frágangi við heytóftir ekki
lokið fyr en um réttir, því það var ekki hægt að tyrfa heystæð-
ið fyr heldur en það var búið að síga. Því ef heystaðið sé mik-
ið og breytti lögun sinni þurfti að bera ofan í það. Því hey-
stæðið varð að hafa sína ákveðna lögun, svo það verði sig fyr-
ir allri úrkomu og veðrum. Útilegur við heyöflun þekktist ekki
í minni sveit, því engjar bæði þurar og blautar lágu útfrá tún-
unum.
Amboð
Mér finnst rétt að geta þeirra verkfæra sem þá voru notuð við
heyöflunina. Þótt þau séu ekki að öllu leyti horfin þá verður
þess varla langt að bíða að þau hverfi að öllu leyti. Sum eru nú
þegar horfin eins og t.d. reiðingur, reipi og torfristuljár. Öll
gengu heyvinnsluverkfærin undir einu nafni og voru kölluð
amboð. Orfið var grannur stautur, ekki í ákveðinni lengd,
heldur miðaðist lengdin við stærð sláttumannsins. Það þótti
hagkvæmara að hann þyrfti ekki vera lotinn við sláttinn. Því
þótti það betra að orfið væri í lengra lagi. A orfinu voru tveir
hælar sem haldið var um þegar slegið var. Efri endi orfsins var
látinn liggja í vinstri olnbogabót, en á neðri endanum var Iján-
um fest við orfið með járnhólkum. Hólkunum var smokkað
uppá orfendann, síðan var þjóinu (en svo nefndist aftasti endi