Breiðfirðingur - 01.05.2015, Qupperneq 43

BREIÐFIRÐINGUR 43
höfðingjaætt frá þessum tíma.16 Í Brennu-Njáls sögu er og vitnað til Ara
um framættir Þórólfs Mostrarskeggs sem bendir til að Ari hafi fjallað
um hann í einhverri heimild sem nú er glötuð.17
Í Landnámabók eru Þórólfur og Auður bæði talin meðal helstu
landnámsmanna í Vestfirðingafjórðungi. Frá upphafi voru töluverð vensl
á milli barna þeirra. Samkvæmt sögum tengdust synir Mostrarskeggs
afkomendum Auðar hjúskapartengslum; Hallsteinn Þórólfsson átti Ósk,
dóttur Þorsteins rauðs, en Þorsteinn þorskabítur átti Þóru, dóttur Ólafs
feilans.18 Þessar ættir voru því nátengdar frá fyrstu tíð.
Forfeður Ara í beinan karllegg koma ekki við varðveittar Íslendinga-
sögur sem gerast í héraðinu fyrir 1000. Í Íslendingabók segir að Þórður
gellir hafi verið frumkvöðull að nýrri fjórðungaskipan og Eyjólfur
sonur hans var kristnaður í elli, en varðveittar Íslendingasögur þar sem
þeir gegna einhverju hlutverki tengjast hins vegar deilum utan héraðs,
í Borgarfirði og Dýrafirði.19 Langafi Ara, Þorkell Eyjólfsson, birtist
hins vegar í Laxdælasögu og kemur fram að hann „var ríkastur maður í
Breiðafirði, meðan hann lifði, þegar er Snorra leið“. Í sögunni er útskýrt
hvernig það vildi til að Snorri goði fluttist að Sælingsdalstungu en
Guðrún Ósvífursdóttir að Helgafelli. Þorkell fékk síðan Helgafell með
Guðrúnu konu sinni en ekki kemur fram hvar hann bjó áður; en hann
„var í förum“ og gerðist auðugur. Föðurleifð Þorkels var á svipuðum
slóðum og Guðrúnar, norðan við Hvammsfjörð.20 Bandalag þeirra
Snorra virðist skipta töluverðu máli og tengist Ara fróða persónulega.
Ari var afkomandi Þorkels og Guðrúnar og hann var greinilega
vinveittur dóttur Snorra goða. Með þeim tengjast líka ættir þriggja af
helstu landnámsmönnum í Breiðafirði.
Forfaðir Guðrúnar Ósvífursdóttur var bróðir Auðar djúpúðgu,
Björn austræni. Hann er einnig talinn meðal fremstu landnámsmanna
16 Ólafur Lárusson, „Þing Þórólfs Mostrarskeggs“, Skírnir 109 (1935), 182–211, bls.
187.
17 Íslenzk fornrit XII. Brennu-Njáls saga, útg. Einar Ól. Sveinsson, Reykjavík, 1954,
bls. 286.
18 Íslenzk fornrit IV, bls. 13–14.
19 Íslenzk fornrit I, bls. 12 og 28.
20 Íslenzk fornrit V, bls. 169–170, 204.
SAGNFRÆÐINGAR SK IFA UM BREIÐAFJÖRÐ