Tímarit Máls og menningar - 01.09.2010, Blaðsíða 57

K l i p p i m y n d a s m i ð u r i n n E r r ó
TMM 2010 · 3 57
að halda efni til haga fyrir sig, flokkar það niður í skúffur og skápa
eftir formgerðum og viðfangsefni og leitar í það safn þegar á þarf að
halda. Hann gerist áskrifandi að rússneska skoptímaritinu Krokodile og
uppgötvar kínverskar, víetnamískar og kúbanskar áróðursmyndir sem
verða kveikjan að seríunni um hin ímynduðu ferðalög Maós í gegnum
vestrænar borgir og innrás víetnamskra skæruliða inn á borgaraleg
heimili í syrpunni Amercican Interiors, sem sjá mátti í næstu sölum. Þó
að það geti virst fjarstæðukennt þá var það á Kúbu árið 1967 sem Erró
komst yfir katalóg með myndum af amerískum eldhúsum og baðher­
bergjum, og í New York sem hann fann plakötin úr kínversku menn­
ingarbyltingunni sem hann notaði síðan í syrpuna American Interiors.
Margir hafa túlkað þessa seríu sem gagnrýni á Víetnamstríðið, en eins
og í flestum verka Errós eru túlkunarmöguleikarnir fleiri en einn og hér
er hann vafalaust að skjóta í báðar áttir. Á áttunda áratugnum heimsækir
Erró NASA á suðurströnd Bandaríkjanna og fær hjá þeim ógrynnin
öll af efnivið sem hann nýtir svo við gerð geimfarasyrpunnar þar sem
hann sameinar hvítklædda geimfara fögrum ódelískum nítjándualdar
málarans Ingres, laðar þannig fram sjónrænt áreiti og gerir napurt gys að
áróðursherferð Bandaríkjamanna. Erró hefur sjálfur haldið því fram að
hinir nöktu líkamir Ingres eigi sitthvað skylt við búninga geim faranna og
það sé ástæðan fyrir því að hann hafi viljað stilla þeim upp saman.
Það kom ekki á óvart að í síðasta salnum þar sem voru klippimyndir
frá árunum 1990–2008 voru skopmyndir áberandi. Teiknimyndir og
skopmyndir hafa tekið miklum framförum síðustu áratugi og hefur
sú þróun ekki farið fram hjá Erró sem hrífst af grafískum eigin­
leikum þeirra og notfærir sér meir og meir hinn óþrjótandi myndforða
teiknimyndanna eins og nýjustu verk hans endurspegla.
Upp úr aldamótunum fer hann einnig að nota „járnnet“ sem hann
sækir í tölvuheiminn til að hólfa niður myndflötinn og ná fram áhrifum
sem líkjast að vissu marki mósaíkmyndum með sínum dökku útlínum.
Erró lærði mósaíkgerð í Ravenna á sjötta áratugnum og er ekki ólíklegt
að sá lærdómur hafi haft áhrif á vinnuaðferðir hans síðar meir. Mósaíkið
krefst mikillar þolinmæði og nákvæmni því það þarf að leggja stein við
stein og líma saman áður en úr verður ein heildarmynd svipað og Erró
gerir í klippimyndunum og sér í lagi víðáttumyndunum þar sem aragrúi
tilbrigða af sama viðfangsefni fyllir út í myndflötinn. Meðal síðustu
verka sýningarinnar voru tvær áhrifamiklar víðáttuklippimyndir, Elf­
scape (1981) og Science­Fiction Scape (1986–1989) sem báðar tilheyrðu
gjöfinni góðu til safnsins.