Tímarit Máls og menningar - 01.09.2010, Page 121

D ó m a r u m b æ k u r
TMM 2010 · 3 121
þessum forna grunni – ég nefni hér frábæra bók enska skáldsins Teds Hughes,
Tales from Ovid, sem kom út skömmu fyrir aldamót. Hérlendis rötuðu hetjur
úr sögum Óvíds inn í rímur sem vert væri að skoða nánar, en Ummyndan­
irnar sjálfar hafa ekki áður gengið á þrykk og verður gaman að sjá hvernig
þeim farnast. Eins og áður sagði gerðu þýðingar Sveinbjarnar Egilssonar
Hómerskviður að hluta íslenskrar bókmennta­ og málsögu. Þannig urðu þær
efniviður í hljóðskúlptúra Magnúsar Pálssonar, þess vegna kannast fólk við
hina rósfingruðu morgungyðju og án Sveinbjarnar sæti skáldsaga Sjóns um
Argóarflísina í öðru bókmenntalegu samhengi en ella. En allt þetta bendir
okkur á að notkunin og nýsköpunin eru lykilatriði í umgengni við fornan arf.
Honum þarf sífellt að miðla á nýjan hátt, ættarsilfrið þarf að taka fram úr
skápnum, pússa það og fá nýjum kynslóðum til notkunar – í sumum tilfellum
bræða það upp.
Og nú hefur Kristján Árnason semsagt fært okkur Óvíd nýpússaðan og
skínandi. Til hvers getum við þá notað hann? Hér koma nokkrar tillögur:
Við getum skoðað okkar eigin bókmenntir í ljósi Óvíds. Hvernig orkar
sköpunarsaga Snorra­Eddu til dæmis á okkur þegar við lesum hana við hliðina
á upphafsbók Ummyndana?
Við getum tekið Ummyndanir sem áskorun til þess að efla þekkingu okkar
á evrópskri listasögu. Förum í ferð gegnum listasöguna undir leiðsögn Óvíds
og bjóðum öllum framhaldsskólanemum með!
Við getum skoðað stjörnuhimininn meðan við rifjum upp ástir og örlög
guða og manna. Stjörnuskoðunarkvöld með Óvíd á Seltjarnarnesi?
Við getum gripið til Ummyndana sem uppflettirits um grískar goðsagnir.
Þýðingunni fylgir nefnilega stutt ágrip hverrar sögu og einnig ómissandi
nafnaskrá.
Og við getum hreiðrað um okkur, slökkt á símanum og sökkt okkur niður:
„Það mátti sjá limi hennar mýkjast, bein hennar svigna, neglur hennar linast. Og
fyrst allra bráðnuðu fínlegustu líkamshlutarnir, blágrænt hárið, fingur og fótleggir,
því að ekki er óravegur frá grönnum limum til kalds vatns. Næst á eftir þessu leysast
axlir, bak, síður, og brjóst upp í mjóar vatnssprænur. Og loks, í stað lifandi blóðs,
rennur tært vatn inn í holar æðar hennar, uns ekkert er eftir af henni sem festa má
fingur á.“ (155)