Heimsmynd - 01.12.1986, Síða 27

RAGNAR AXELSSON
4ÞDDAMÆ
Eftirmáli aö leiðtogafundi
ÝMSAR ÓVÆNTAR
AFLEIÐINGAR...
eftir Gunnar Gunnarsson
Ýmsum kann að þykja það að bera í
bakkafullan lækinn að bæta enn á þau
ógrynni af skrifum og töluðum orðum
sem fjölmiðlar hafa sett fram um fund
þeirra Reagans og Gorbachevs í Reykja-
vík. En margt er þó athyglisvert við
þennan fund sem lítið hefur verið minnst
á hérlendis. t>að er til dæmis alveg ljóst
að hér er um að ræða einn óvenjulegasta
leiðtogafund Bandaríkjanna og Sovét-
ríkjanna meðal annars vegna þess hvern-
ig að honum var staðið. Pá má einnig
nefna að það samkomulag, sem að lok-
um strandaði á ágreiningi um geimvopn
og er það róttækasta sem um getur í sögu
afvopnunarviðræðna, hefur hrint af stað
umræðu sem er bæði sérkennileg og
merkileg; í Vestur-Evrópu um það
hversu æskilegt það sé að fækka meðal-
drægum kjarnavopnum eftir allt saman,
og beggja vegna Atlantshafsins um nokk-
uð sem menn hafa alls ekki talið vera
raunhæft fram til þessa, það er spurning-
in um kjarnorkuvopnalausan heim. Það
eru atriði sem þessi sem eru tilefni þess-
arar greinar.
Til að byrja með er eðlilegt að bera
Reykjavíkurfundinn saman við fyrri
fundi leiðtoga risaveldanna. Þegar það er
gert vekur fyrst athygli hversu lítt undir-
búinn fundur þeirra Reagans og Gorba-
chevs var. Allflestir leiðtogafundir hafa
verið mjög vel undirbúnir og útkoma
þeirra að meira eða minna leyti frágengin
fyrirfram. Sérstaklega á þetta við um
fund Nixons og Breshnevs í Moskvu 1972
og Carters og Breshnevs í Vínarborg
1979 þegar SALT I og SALT II samning-
arnir um takmörkun langdrægra kjarn-
orkuvopna voru undirritaðir. Vissulega
voru ekki öll ásteitingsefni frágengin
fyrir fundina en meginatriði var búið að
negla þannig niður að árangur fundanna
var tryggður. Þó mönnum hafi verið
kunnugt um að Reykjavíkurfundurinn
var ekki undirbúinn á svipaðan hátt
(enda lýst sem undirbúningsfundi fyrir
fyrirhugaðan leiðtogafund í Washington)
var almennt álitið að búið væri að ganga
frá því að rammi að samkomulagi um
meðaldræg kjarnavopn í Evrópu yrði
meginniðurstaða fundarins. Jafnframt
var það von manna að leiðtogunum tæk-
ist að koma viðræðum um langdræg
kjarnorkuvopn og geimvopn inn í nýjan
farveg, þar sem hvorki hefur gengið né
HEIMSMYND 27