Heimsmynd - 01.07.1993, Blaðsíða 18

sig reiði- og hneykslunarbylgju til þess eins
að útvega vini sínum starf og sýna Heimi
Steinssyni útvarpsstjóra tvo í heimana. Ráð-
herrann sagði að ef Davíð hefði þarna ver-
ið að gera Hrafni vinargreiða, þá væri sú
vinátta stærri og meiri en hann hefði áður
kynnst í lífinu.
Ef þessi ákvörðun
Davíðs er sett á mæli-
stiku krataráðherrans
má segja að hann hafi
fórnað um 15 þúsuncl
fylgismönnum sjálf-
stæðismanna fyrir
starfið hans Hrafns, en
slík var niðursveifla
Sjálfstæðisflokksins í
könnunum eftir
Hrafnsmálið.
En það er ekki víst
að vinátta þeirra
Hrafns og Davíðs hafi
verið eini hvatinn að Björn Bjarnas0l1i
skipun Hrafns sem formaður
frarnkvæmdastjóra. utanríkismálanefndar.
Davíð hefur áður sýnt
að hann er hefnigjarn
og ekki tilbúinn að
kyngja því ef hann
telur sig lítillækkaðan.
Hann brást hart við
þegar Guðmundur
Malmquist, forstjóri
Byggðastofnunar,
gagnrýndi hann sum-
arið 1991 og krafðist
afsökunarbeiðni. Sama
gerði hann þegar
Þórður Ólafsson, for- Hreinn Loftsson
stöðumaður lögmaður og fyrrverandi
bankaeftirlitsins, lýsti aðstoðarmaður Davíðs.
því yfir í Tímanum að
hann skildi ekki þann
umbúnað sem ríkisstjórnin bjó ákvörðun
sinni um að leggja tvo milljarða til
Landsbankans, en stjórnin boðaði til
sérstaks neyðarfundar til að afgreiða þetta
mál. Davíð krafði Þórð sömuleiðis um
opinbera afsökun.
A þessum tíma var ég ritstjóri Pressunn-
ar og daginn eftir yfirlýsingu Þórðar var
komið til mín með ábendingu frá Davíðs-
mönnum uni að Þórður Ólafsson skuldaði
svo og svo mikið í bönkum og ætti erfitt
með að standa í skilum. Ég vissi hvaðan
þessar upplýsingar komu og í hvaða til-
gangi, svo ég aðhafðist lítið. Eftir að ég
hætti birtist síðan fréttin og þar fékk Þórður
það högg sem Davíðsmenn töldu hann
verðskulda.
Aðgerðir ofan í
aðgerðir. Alvarlegasta dæmið um
dómgreindarleysi Davíðs eða slælega ráð-
gjöf vina hans er framgangan í samninga-
málunum. Hann barðist fyrir því, nánast
einn ráðherranna, að ríkisstjórnin gengi að
kröfurn vinnuveitenda og Alþýðusambands-
ins um stórfelldar efnahagsaðgerðir svo að
samningar mættu takast. Flestir krataráð-
herrarnir voru þessu ósammála og Friðrik
Sophusson fjármálaráðherra lýsti opinber-
Vinir Davíðs og ráðgjafar
Kjartan Gunnarsson,
framkvæmdastjóri
Sjálfstæðisflokksins.
Geir H. Haarde,
formaður þingflokks
sjálfstæðismanna.
Hannes Hólmsteinn
Gissurarson, dósent í
stjórnmálafræði.
lega yfir andstöðu sinni. Þeir töldu að þeg-
ar ekki væri um neitt að semja ætti ekki að
semja um neitt. Svo fór þó að ráðherrarnir
létu undan Davíð og tilboð var lagt fram til
aðila vinnumarkaðarins.
Málið dróst á langinn vegna andstöðu
einstakra félaga innan ASÍ en svo fór að
lokum að öll félögin gengu að tilboðinu.
Bráðabirgðalög um aðgerðirnar voru settar
á föstudegi. Um helgina lágu síðan fyrir
svartar niðurstöður rannsókna fiskifræðinga
Hafrannsóknastofnunar. Flestum er í fersku
minni þegar Davíð fyrtist við og sagði að ef
sjávarútvegsráðherra vildi fara að þessum
tillögum yrði hann jafnframt að koma fram
með tillögur í efnahagsmálum til að mæta
tekjutapi þjóðarbúsins og sjávarútvegsins.
Þorsteinn greip þetta á lofti og þakkaði
fyrir sig. í raun hafði Davíð fært honum
nánast öll völd stjórnarinnar. Þegar Davíð
áttaði sig á þessu kúventi hann á mánudegi
og boðaði myndun breiðrar samstarfs-
nefndar allra stjórnmálaflokka og aðila
vinnumarkaðarins til að gera tillögur um
aðgerðir. Þessu tilboði var tekið fálega.
Eftir á að hyggja er ekki hægt að komast
að annari niðurstöðu en að skynsamlegra
hefði verið að fara eftir tillögum krataráð-
herranna og Friðriks Sophussonar og hafna
allri þátttöku ríkisins í
kjarasamningunum.
Og úr því einstök
félög innan Alþýðu-
sambandsins
höfnuðu tilboðinu
upphaflega hefði
verið eðlilegt fyrir
ríkisstjórnina að
draga tilboðið til
baka eða bíða eftir
að fiskifræðingar
gerðu tillögur um
þorskafla á næsta ári.
Þá hefði ríkisstjómin
ekki staðið frammi
fyrir því að setja
bráðabirgðalög um
efnahagsaðgerðir á
föstudegi og boða
nýjar aðgerðir á
mánudegi.
Davíð í stöðu
Þorsteins.
Davíð Oddsson
stendur nú frammi
fyrir erfiðari stöðu en
hann hefur áður lent
í á sínum stjórnmála-
ferli. Móta þarf að-
gerðir til að mæta
minnkandi þorskafla
og síauknum halla
ríkissjóðs. Ríkisstjórn-
in þarf að koma sér
saman um stefnu í
sjávarútvegsmálum og ef að líkum lætur
þurfa komandi aðgerðir að vera svo víð-
feðmar að þær feli í sér endurskoðun á
nánast öllum þáttum íslensks efnahagslífs.
En fyrst af öllu þarf hann að lappa upp
á sína eigin ríkisstjórn. Tveir ungir nýliðar
frá krötum bæta ríkisstjórnina ekki neitt,
enda var varla til þess stofnað af formanni
Alþýðuflokksins. Miðað við samskipti ráð-
herranna að undanförnu eru litlar líkur til
að þeir geti kornið sér saman um þær ráð-
stafanir sem grípa þarf til.
Staða Davíðs í dag er um margt lík þeirri
stöðu sem Þorsteinn Pálsson var í sumarið
1988. Þá hrönnuðust verkefnin upp en
ríkisstjórn hans var of veik til að takast á
við þau. Ef Davíð tekur sig ekki saman í
andlitinu, eins og ungkratar hafa hvatt
hann til, munu örlög hans verða svipuð
örlögum Þorsteins. Ef ekki áður en
kjörtímabilinu lýkur, þá í næstu I
kosningum eða á landsfundil
flokksins að þeim loknum.
Friðrik Friðriksson, eigandi
AB og Pressunnar og
kosningastjóri Davíðs.
18
H E
M S M Y N D
J Ú L í