Heimsmynd - 01.07.1993, Qupperneq 95

Við erum fólkió sem erfiðar enn,
alþýðan fátæka, konur og menn
Mannkynssagan sýnir okkur að slík per-
sónuveldi hafa þann mikla ókost að geta
hrunið á einum degi. Ef til vill stendur
verkalýðshreyfingin - sérstaklega ASI-part-
urinn - frammi fyrir því að aðskilnaðurinn
við flokkaveldið veikir undirstöður hennar
meðan hún bregst ekki við hinum nýju
tímum. Fyrst var flokkavald og lýðræðis-
skortur. Nú er bara lýðræðisskortur.
Og samtök launafólks í verkalýðshreyf-
ingunni standa einnig frammi fyrir annars
konar ógnum í þann mund að verkalýðsrík-
inu eystra var veitt náðarstungan. Kjaramál-
in eru ekki lengur bundin við hvert og eitt
þjóðland. Verkalýðshreyfing sem ekki nær
alþjóðlegri vídd gæti þess vegna úrelst á fá-
um áratugum. Markaðirnir sprengja af sér
landamærin, og fjölþjóðafyrirtækin eru ein-
mitt fjölþjóðleg.
Verkalýðssamtökin á Norðurlöndum hafa
yfirleitt stutt aðild ríkjanna að Evrópu-
bandalaginu. Þau vonast ekki síst til að geta
innan þess náð nýrri alþjóðlegri samstöðu,
með því að magna í Evrópustærð þrívelda-
samkomulagið innan hvers þjóðríkis. Já-
kvæði ASÍ og að nokkru leyti BSRB við EES
hérlendis er angi af sömu hugsun. En jafn-
vel þótt hún gengi eftir er hætt við að það
verði nokkuð löng leiðin frá grasrótinni og
yfir í verkalýðssendiráðið í Brússel.
íslenskar aðstæður kalla á beinar skipu-
lagsbreytingar, til dæmis sameining sveitar-
félaga, sem annars gæti skilið einstök
verkalýðsfélög eftir sem áhrifalítil smágreifa-
dæmi.
Verkalýðshreyfingin er líka í bullandi
vörn með ýmisleg forréttindi sem hún hefur
komið sér upp sjálfri sér til styrktar. Sífelld
spurningamerki eru sett við yfirráð kjara-
málaráðuneytisins yfir lífeyrissjóðunum. Þau
yfirráð hafa meðal annars komist í kastljós
vegna þess að ýmsir forystumenn - þar á
meðal Benedikt Davíðsson - hafa þótt tala
tungum tveimur í vaxtamálunum. Enn
beittari eiga þessar spurningar eftir að verða
þegar menn byrja að takast á við upp-
safnaðan fjárhagsvanda sjóðanna af ein-
hverri alvöru.
Það halda því ýmsir líka fram að sjálfur
grundvöllurinn undir nútímavöld verkalýðs-
hreyfingarinnar - skylduaðild launamanna
að samtökunum - stangist á við almenn
mannréttindi, ef ekki sjálfa stjórnarskrána.
Þegar eru teikn á lofti í alþjóðlegum mann-
réttindadómum um að verkalýðshreyfingin
haldi skylduaðildinni ekki til eilífðarnóns,
en foringjarnir segjast hins vegar ætla að
verja hana til siðasta manns. Ýmsir spyrja
sig hvort það verði ekki einmitt raunin.
Skylduaðildin verði að lokum afnumin með
látum gegn vilja verkalýðshreyfingarinnar
sem þar með verði fullkomlega vanbúin að
bregðast við stökkbreytingunni, - og svo
hlaupi síðasti maðurinn burt frá foringjun-
um.
í Evrópu er þróunin sífellt að nálgast
bandarískt ástand að því leyti að verkalýðs-
hreyfingin skreppur saman en heldur mest-
um styrk hjá stóru iðnfyrirtækjunum og í
opinberri þjónustu. Spurningin um að vera
eða vera ekki verður þess vegna um ítök
og styrk í sívaxandi verslun og þjónustu,
kjörlendi hinna menntuðu millistétta. Sam-
búð ASÍ við þá hópa síðasta áratuginn
bendir satt að segja ekki til glæstra sigur-
vinninga.
Nú hönd þína bróðir! - því heimssagan öll
skal héðan af byrja sem ný!
Þegar „hreyfingin" mætir þessum nýju
tímum skiptir öllu máli hvernig hún spilar
úr því sem hún hefur á hendi. Verka-
lýðsríkið verður vonandi aldrei til aftur.
Verkalýðshreyfingin getur hins vegar átt sér
verulegt hlutverk á hnignunartímum hinnar
hráu flokkapólitíkur, tímum sem líklegt er
að leiti bæði eftir faglegum vinnubrögðum
og móralskri forystu. Til þess verður hún að
feta einstigið milli kjaramálaráðuneytisins
og hinnar stríðandi kirkju.
Höfundar og þýöendur verkalýössöngva: Aðalbjörn
Pétursson, Ásgeir Ingvarsson, Halldór Stefánsson,
Jóhannes úr Kötlum, Stefán Ögmundsson,
Pottier/Sveinbjörn Sigurjónsson, Överby/Þorsteinn
Opnunartími
Mánud. - fimmtud. 9.00-18.30
Föstudaga 9.00 - 19.00
Laugardaga 10.00-18.00
II
MATVÖmVERSLUMN
VeM vandlai - það emm v/ð/
HÁALEITÍSBRAUT 68 - 103 REYKUAVÍK
» »
HEIMSMYND
J 0 L í
95