Skírnir - 01.04.2006, Page 142
140
SVEINN YNGVI EGILSSON
SKÍRNIR
er löngu orðinn sígildur í tónbókmenntunum. Kvæðið um lækinn
varð þó ekki þeirrar gæfu aðnjótandi að vera lyft á vængjum
söngsins og svífa víða um heim, enda hefði væntanlega fljótt kom-
ið í ljós hvaðan kvæði Jónasar var runnið ef þýska þýðingin hefði
öðlast slíka frægð. Aftur á móti hafa íslensku tónskáldin Árni
Thorsteinson og Atli Heimir Sveinsson báðir samið lag við kvæði
Jónasar og kannski má segja að þar hafi þeir bætt fyrir vanrækslu-
syndir þýskra kollega sinna gagnvart kvæðinu um lækinn.12
III
Með þýðingu Geibels í höndunum var tiltölulega auðvelt að rekja
sig áfram að spænska frumkvæðinu. Ekki var þó mikið að græða á
stuttaralegum athugasemdum hans sjálfs: „Nr. 5 eftir óþekktan
höfund; ljóð fullt af glaðlegu og græskulausu gamni.“13 í ritaskrá
sinni tínir Geibel til margar útgáfur og rit sem hann hefur stuðst
við en getur þess ekki sérstaklega hvaðan hvert kvæði er tekið. Ein
útgáfan sem hann nefnir er Tesoro de los romanceros y cancioner-
os espanoles sem Eugenio de Ochoa hafði umsjón með og kom út
í París 1838. Þar er að finna kvæði sem hefst á orðunum sem
Geibel notar sem fyrirsögn, „Bullicioso era el arroyuelo". Það fer
hér á eftir ásamt orðréttri þýðingu dr. Margrétar Jónsdóttur:
Bullicioso era el arroyuelo
Y salpicóme;
No haya miedo, mi madre,
Que por él torne.
Hávær/freyðandi var smálækurinn
og hann skvetti á mig;
ekki óttast, móðir mín,
að ég snúi aftur til hans.
Huyendo, madre, corria
E1 arroyuelo traidor;
Cubierto de agua y de flor
Flýjandi, móðir, hljóp hann,
hinn svikuli smálækur;
þakinn vatni og blómi
12 Raunar er til gamalt lag við Illan læk, sbr. Bjarna Þorsteinsson (ritstj.): Islenzk
þjóðlög. Kaupmannahöfn: Carlsbergsjóðurinn 1906-1909, bls. 643. Heimildar-
maður Bjarna, séra Þorvaldur Jakobsson í Sauðlauksdal, kveður lagið vera ís-
lenskt þjóðlag.
13 „No. V. von unbekanntem VerfaBer; ein Lied voll heiteren unbefangenen
Scherzes." Emanuel Geibel: „Zu den Liedern." Volkslieder und Romanzen der
Spanier, bls. 187.