Skírnir - 01.04.2006, Qupperneq 173

SKÍRNIR
UM BORGES
171
drottni sínum eftir fyrsta tölublað. Það gustaði meira um keppi-
naut hans, Girondo; hann gaf til dæmis út bók með prósaljóðum
árið 1932 sem einhverjir háskólamenn skrifuðu illa um og seldist
því minna en menn væntu. Hann lét þá útbúa fuglahræðu sem
hann kallaði „akademíkerinn" og var klædd á viðeigandi hátt og
leigði svo hestvagn frá útfararstofu og lét aka uppstoppaða há-
skólamanninum á líkvagni um miðborgina og þetta nægði til þess
að fimmþúsund eintaka upplag seldist upp á skömmum tíma.
Árið 1937 missti Borges eldri heilsuna; fékk heilablóðfall og
lamaðist en var áður búinn að missa sjónina vegna sjúkdóms sem
herjaði á báða feðgana. Við heilsuleysið missti dr. Borges alla
lífslöngun, og ofan á kvölina bættist að metnaður hans hafði alla
tíð staðið til þess að verða rithöfundur en hann fann að það hafði
honum mistekist í lífinu; hann hafði aðeins náð að gefa út eina
skáldsögu og hún vakti enga athygli. Og þar að auki virtist blasa
við að einkasonurinn væri einnig mislukkaður höfundur, eiginlega
ónytjungur; hann var orðinn tæplega fertugur, hafði aldrei haft
fasta vinnu um æfina og bjó enn í foreldrahúsum. Það er til dæm-
is merkileg staðreynd að árið 1934 dvöldu bæði García Lorca og
Chilemaðurinn Pablo Neruda mánuðum saman í Buenos Aires —
þessir tveir ásamt Borges teljast stærstu nöfn sinnar kynslóðar í
spænskumælandi bókmenntum og þeir voru semsé allir þrír í
borginni á sama tíma. En ekkert bendir til þess að Borges hafi hitt
þá, hvað þá meira; heimsókn skáldanna frá Spáni og Chile var það
sem allt bókmenntalíf þess tíma snerist um í Buenos Aires og
mörg veislan var haldin þeim til heiðurs, en þar sem parið Nóra
Lange og Girondo voru auðvitað áberandi gestir í öllum slíkum
gleðskap eða hreinlega sjálfir gestgjafarnir kom Borges þar hvergi
nærri. Árið 1936 var svo haldið PEN-þing í Buenos Aires og
þangað streymdu rithöfundar heimsins, þar á meðal Halldór Lax-
ness frá íslandi, eins og hann segir frá í Skáldatíma, en engar heim-
ildir benda til þess að Borges hafi á nokkurn hátt komið nálægt
þinginu eða hitt þá sem það sóttu.
Um andlegt ástand Borgesar má vitna í uppköst hans og ljóð-
línur sem hann skrifaði á þessum árum. Þegar faðir hans lá bana-
leguna skrifaði hann meðal annars: „pabbi, ekki yfirgefa mig,