Skírnir - 01.04.2006, Page 174

172
EINAR KÁRASON
SKÍRNIR
taktu mig með hvert sem það er sem þú ert að fara.“ Og í ástar-
ljóði sem greinilega er skrifað til Nóru Lange, sem þá var honum
endanlega glötuð í hendur hins fræga og ríka Girondo eru þessar
línur: „Ég get gefið þér einsemd mína, myrkrið mitt, hungur
hjartans; ég reyni að múta þér með óvissu, með háska, með ósigr-
um.“
Móðir Borgesar sinnti föður hans í sjúkdóms- og banalegunni,
og eftir að hann lést var það sonurinn sem fékk umhyggju hennar
í arf; hann bjó ennþá hjá henni, að vísu aðeins um fertugt, en á
margan hátt útslitinn, heilsulaus og uppgefinn maður. Hann lang-
aði til að eignast konu en vonbrigðin vegna Nóru Lange virðast
hafa dregið úr honum allan kjark. Um 1940 fór hann þó að reyna
að stíga í vænginn við systur Nóru, sem hann hafði alla tíð þekkt
en sýnt lítinn áhuga; systirin hét Haydée og Borges mun hafa
beðið hana að giftast sér. En allt í einu var hún horfin honum; hún
giftist öðru skáldi, sem einmitt tilheyrði klíkunni í kringum Nóru
og Girondo.
Eftir lát föður síns varð Borges að fá sér einhvern starfa og fór
að vinna á bókasafni. En það átti ekkert skylt við akademíska and-
rúmsloftið í þjóðarbókhlöðunni; þetta var í litlu almenningsútibúi
í menningarsnauðu úthverfi borgarinnar og var í rauninni hálfgerð
atvinnubótavinna — þarna var fjöldi starfsmanna sem varð að
gæta þess að gera helst ekki neitt til að verða ekki uppiskroppa
með verkefni; enginn þessara starfsbræðra hafði nokkurn áhuga á
bókmenntum og þarna var Borges utanveltu og einmana, á lægsta
kaupi sem hugsast gat; gat að vísu dundað sér við lestur í vinnunni
og tekið svo strætó heim til mömmu í lok dagsins. Og vel að
merkja var hann líka tekinn til við að skrifa smásögurnar sem hann
átti löngu síðar eftir að verða heimsfrægur fyrir. Þær tóku að birt-
ast í tímaritum og í bókum og hann fór smátt og smátt að skapa
sér nafn á ný meðal bókmenntafólks í Argentínu.
Hann fór líka að verða kunnur af pólitískum afskiptum. Hann
hafði alla tíð verið vinstrimaður, og á fjórða áratugnum fór mjög
að sverfa til stáls í stjórnmálabaráttu í Argentínu eins og víðar —
margir þar í landi litu með mikilli hrifningu til uppgangs fasist-
anna á Italíu og nasistanna í Þýskalandi. Borges var svarinn hat-