Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.03.1996, Page 26

VIÐHORF
Jón Kristjánsson, form. fjárlaganefndar Alþingis:
MÁLEFNI FATLAÐRA
Málefni fatlaðra eru orðinn fyrir-
ferðarmikill þáttur í okkar þjóðfélagi.
Sú skylda að sinna þessum málum
hvílir á ríkisvaldinu. Fyrir baráttu
margra hugsjónamanna, ekki síst í
hópi fatlaðra, hefur mikið áunnist á
síðari árum, en markmið og aðferðir
taka breytingum.
Þrír þættir þessara mála hafa verið
til umræðu í seinni tíð. I fyrsta lagi
yfirstjórn þessa málaflokks, í öðru lagi
leið fatlaðra út í daglegt líf og í þriðja
lagi aðgengismál þeirra. Eg mun í
þessari grein víkja að þessum þremur
þáttum með nokkrum orðum og skýra
frá afstöðu minni til þeirra.
Ríki - sveitarfélög
Eins og áður er sagt hvílir sú
skylda á ríkinu að sinna málefnum
fatlaðra og heyra þau mál, svo sem
eðlilegt er, undir félagsmálaráðuneyti.
Umræður hafa verið um að sveitar-
félögin yfirtaki þennan málaflokk
með breyttri verkaskiptingu. Meðal
annars standa nú yfir viðræður við
Reykjavíkurborg um að hún taki við
þessum málaflokki sem tilraunasveit-
arfélag.
Margt mælir með því að sveitar-
félögin annist þennan málaflokk í
meira mæli heldur en nú er. Sveitar-
stjórnir eru nær notandanum og vita í
mörgum tilfellum hvar skórinn krepp-
ir að. Undir þær heyrir að gera skipu-
lag í þéttbýli, þar eru húsnæðisnefnd-
ir starfandi og kröfur eru gerðar til
þeirra um félagsþjónustu.
Þó að þessir þættir sem snerta
beinlínis hag fatlaðra séu á vegum
sveitarstjórna er að ýmsu að gæta við
flutning málefna þeirra til sveitar-
félaga. I fyrsta lagi snýst það mál um
fjármuni. I öðru lagi um stærð sveitar-
félaga og í þriðja lagi um svæðis-
stjórnirnar sem eru mikilvægur þáttur
í skipulagi málaflokksins.
Það er ljóst að fjármunir verða að
fylgja yfirfærslu þessa málaflokks og
jafnljóst er að sveitarfélögin verða að
Jón Kristjánsson.
stækka eða auka náið samstarf til að
geta sinnt þessu verkefni. Tryggja
verður starfsgrundvöll svæðisskrif-
stofanna sem vinna afar mikilvægt
ráðgjafar- og skipulagsstarf, ekki síst
í þeim breytingum sem hafa átt sér
stað undanfarin ár.
Eg hygg að þróunin verði sú að
sveitarfélögin sinni þessum mála-
flokki og rétt sé að setja sér það mark-
mið, en gefa sér eigi að síður góðan
tíma til þess að ganga tryggilega frá
málinu.
Daglegt líf
Sú stefna að vista fatlaða á stofn-
unum hefur breyst. Skilningur er nú
á því að fatlaðir eigi að hafa sem
greiðastan aðgang að daglegu lífi.
Þetta gildir um heimilishald, atvinnu
og aðgengi að stofnunum samfélags-
ins. I samræmi við þetta hefur þjón-
usta við fatlaða breyst mjög í seinni
tíð og meðal annars hefur sambýlum
fjölgað og fólk verið útskrifað af
stofnunum í Ijósi slíkra úrræða. Þetta
er eðlileg þróun, en hún kallar á gott
skipulag svæðisskrifstofanna í því að
halda utan um þessar breytingar.
Besta úrræðið í atvinnumálum er
að almennur vinnumarkaður taki við
fötluðu fólki. Það er víða gjaldgengt
til starfa, ekki síst með starfsþjálfun.
Tölvubyltingin opnar fötluðum nýjar
leiðir og ber að fylgjast vel með fram-
förum á því sviði og ekki síður með
hinni miklu þróun sem er á sviði
ýmiss konar hjálpartækja. Alþjóða-
samstarf, m.a. aðgangur að rann-
sóknaáætlun og þróunarverkefnum
Evrópusambandsins í þessum málum,
opnar leiðir. Slíkum málum er nauð-
syn að sinna, en það kostar yfirlegu
og fjármagn.
Aðgengi fatlaðra
Greinarhöfundur býr að þeirri
lífsreynslu að hafa setið marga fundi
með þeim einstaka manni Jóhanni
Pétri Sveinssyni, sem nú er látinn.
26