Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.12.1996, Blaðsíða 36

Agústa U. Gunnarsdóttir kennslustjóri:
Heyrnarlausir og heyrnarskertir
nemendur í Menntaskólanum
við Hamrahlíð
Ef ég viðurkenni mál annars manns
hef ég þar með viðurkennt manninn...
...en ef ég viðurkenni ekki mál hans
hef ég þar með hafnað honum
vegna þess að málið er hluti af okkur
sjálfum”
Terje Basilier
f Jöfn tœkifœri
Menntaskólanum við Hamrahlíð
eru nú rúmlega 20 heyrnarlausir
og heyrnarskertir nemendur.
Arið 1985 utskrifaðist heyrnarskertur
nemandi sem stúdent frá MH. Ennþá
hefur enginn heyrnarlaus táknmálstal-
andi nemandi útskrifast sem stúdent
og enginn heyrnarlaus nemandi hefur
ennþá hafið nám við Háskóla íslands.
En fljótlega gæti orðið breyting þar á
því undanfarin 5 ár hefur þróunin ver-
ið ör varðandi kennslu og þjónustu við
heyrnarlausa og heyrnarskerta. Allt
nám og starf í skólanum hefur hingað
til verið miðað við heyrandi nemend-
ur. Þetta eru auðvitað mikil viðbrigði
fyrir þá nemendur sem hafa verið í
sérskóla fyrir heyrnarlausa fram að
þessu. En með því að viðurkenna að
táknmálið sé móðurmál heyrnarlausra
fá heyrnarlausir tækifæri til mennta
tiljafns við heyrandi. Með því að að-
laga nám, námsefni og próf og veita
túlkaþjónustu og aðra einstaklings-
bundna aðstoð er mögulegt að kenna
heyrnarlausum nemendum í almenn-
um framhaldsskóla með heyrandi
nemendum.
x
Arið 1993 hófst kennsla í íslensku
táknmáli fyrir heyrnarlausa og
heyrnarskerta. Námsefnisgerð önn-
uðust þær Svandís Svavarsdóttir mál-
fræðingur og Berglind Stefánsdóttir
táknmálskennari MH. Þetta var í
fyrsta skipti sem íslenskt táknmál var
kennt með skipulögðum hætti sem
námsgrein í framhaldsskóla. Skólinn
leggur til grundvallar að íslenskt
táknmál sé móðurmál heyrnarlausra.
Það er þeirra fyrsta mál og annað
málanám fylgir þar á eftir. Kenndir
eru 5 áfangar í íslensku táknmáli,
samtals 15 einingar. Kennarinn er
heyrnarlaus og fer öll kennslan fram
á táknmáli.
Málaþáttur er sá þáttur námsins
sem er öðruvísi hjá heyrnarlausum.
Við verðum að aðlaga allt málanám
að þeirra sérstöðu og þörfum. Höfuð-
áhersla er lögð á skilning á rituðu máli
og ritfærni. Eðlilega fellur hlustunar-
þáttur út og talfæmi. Heyrnarlausir
fá ennfremur alla þá túlkaþjónustu
sem þeir þurfa, táknmálstúlkun og eða
rittúlkun eftir þörfum. Nemendur fá
einnig glósuaðstoð og stuðningstíma
ef með þarf.
r
110 ár hefur skólinn kennt táknmál
heyrnarlausra sem valgrein fyrir
heyrandi nemendur. Þetta er vinsæll
áfangi og er kennarinn heymarlaus og
kennslan fer öll fram á táknmáli. Um
30 manna hópur kennara og annars
starfsfólks hefur verið á táknmáls-
námskeiði í skólanum. Þetta hefur
leitt til betri skilnings, jákvæðs við-
horfs og bættra samskipta milli heym-
arlausra og heyrandi.
Nýjungar
ðlögun nemenda er innbyggð í
áfangakerfi skólans. Fyrir þenn-
an hóp nemenda er kerfið teygt örlítið
lengra og gert sveigjanlegra. Öll
nauðsynleg aðlögun heymarlausra og
heyrnarskertra, svo og hin mikla ein-
staklingsbundna stuðningsþjónusta,
er hluti af skólastarfinu og snertir allar
deildir skólans. Það er ný nálgun í
skólakerfinu að viðurkenna táknmálið
sem fyrsta mál heyrnarlausra, ekki
aðeins á Islandi heldur í Evrópu.
Nemendur og kennarar hafa farið á
námskeið í notkun internetsins, í að
nota tölvupóst í kennslu og samskipta-
forrit IRC þar sem talað er saman á
tölvur. Samskiptaforritið IRC hefur
reynst örvandi og hvetjandi í ritunar-
vinnu með heyrnarlausum nemendum
en með notkun þess geta nemendur
aukið samskipti sín á milli og við
36