Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.12.1996, Qupperneq 41

langantíma. Égstakkupp
á að þetta yrði kallað
Blindrabókasafn. Þar sem
ekkert annað betra nafn
fannst, varð sú raunin á.
Blindrabókasafnið tók svo
til starfa árið 1983 og
útláns-og upplýsingadeild
ásamt tæknideild fengu
samastað í húsi Blindra-
félagsins í Hamrahlíð 17.
Auk þess var stofnuð
sérstök námsbókadeild.
Þegar upptökuaðstað-
an í húsi Blindrafélagsins
var tilbúin árið 1975, varð
til Hljóðbókagerð Blindrafélagsins.
Auk þess að hljóðrita hljóðbækur,
voru unnin ýmiss konar verkefni fyrir
aðra. Þetta var gert m. a. til þess að
fjármagna hlut Blindrafélagsins. En
þegar Blindrabókasafnið tók til starfa
var Hljóðbókagerðin lögð niður og
varð að tæknideild Blindrabókasafns-
ins, þar til er hún tók aftur til starfa í
árslok 1988.
Með tilkomu upptökubúnaðarins í
hljóðverum Blindrafélagsins opnuð-
ust ýmsar leiðir. M. a. var hafin útgáfa
á hljóðtímaritinu Valdar greinar, en
Sveinn Asgeirsson útvarpsmaður
hafði veg og vanda af þeirri útgáfu.
Hljóðtímaritið birti greinar úr dag-
blöðum, auk þess sem það varð lifandi
tengiliður á milli Blindrafélagsins og
félaga þess. Þá voru lesin inn á segul-
band ýmis tímarit, þar á meðal Frétta-
bréf Öryrkjabandalagsins.
að varð ekki hjá því komist að
vinna mín fyrir Hljóðbókagerð
yrði nokkuð óregluleg, þar sem inn-
lestur bókanna var unninn í sjálfboða-
vinnu og lesarar mættu á ýmsum tím-
um. Auk þess var ég þeim ókostum
búinn að vera hljóðfæraleikari og af-
leit blanda af 9 -5 manni og lista-
manni. Það var æði erfitt að sameina
þessa tvo einstaklinga í einum manni
og reyndi oft á þolrifin í yfirmönnum
mínum. Einn skildi mig vonum frem-
ur, en það var Halldór Rafnar og
reyndar Helga Ólafsdóttir, en í henni
blundar dulítill bóhem. Einu sinni
gekk ég fulllangt: Skömmu fyrir
ársbyrjun 1981 var mér boðið til Sví-
þjóðar að taka þátt í tónleikum til
heiðurs skáldinu Alf Hambe, en hann
er með virtustu ljóðskáldum Svía. Ég
þekktist boðið og átti reyndar erindi,
ætlaði að spila inn á hljómplötu með
vinum mínum. Þegar ég fór, sagði ég
Helgu að ég yrði líklega eina viku.
Móður minni trúði ég fyrir því að
sennilega yrði ég eitthvað lengur og
hún sagðist allt að einu ekkert hafa
búist við mér næstu árin. Þegar ég
hafði dvalið viku í Svíþjóð, hringdi
ég heim, en þá var oft mjög erfitt að
ná símsambandi til íslands. Ég bað
um að því yrði skilað að ég yrði tæpan
mánuð í burtu. Þegar ég svo mætti til
vinnu aftur og lét eins og ekkert væri,
þá sprakk allt í loft upp. Ég var tekinn
á beinið hjá borgarbókaverði og nán-
ast rekinn, en hélt þó starfinu með
naumindum.
in merkasta nýjungin var þegar
fyrsta blindraleturstölvan kom til
landsins, en dótturfyrirtæki Sambands
íslenskra samvinnufélaga í Bandaríkj-
unum gaf blindraleturstölvu til lands-
ins og hafði Guðjón B. Ólafsson for-
göngu um það. Þetta var bylting og
lenti það aðallega á Arnþóri að koma
tauti við tölvuna. Fjölskylda okkar
keypti svo aðra tölvu svo að nú voru
þær tvær og Arnþór notaði hana til
þess að skrifa inn á bækur með
blindraletri. Keyptur var lítill blindra-
letursprentari, rafknúinn og í septem-
ber 1984 tókst að tengj a hann við tölv-
una og prenta blindraletur með staf-
rænumhætti. Rósa Guðmundsdóttir,
sem var um árabil formaður Blindra-
félagsins hafði unnið síðustu árin á
Blindrabókasafninu og kom þangað í
upphafi semsjálfboðaliði. Aðurhafði
hún unnið við að skrifa bækur á
blindraletri, en fyrir tíma tölvanna
voru bækurnar lesnar inn á segulband
og Rósa skrifaði eftir bandinu. Þetta
þurfti mikillar nákvæmni við, þar sem
nær ómögulegt var að leiðrétta villur,
sem slæddust inn. Hún Rósa háði
dauðastríð sitt á
Landakoti. Arnþórnáði
að heimsækja hana og
segja henni tíðindin.
Rósa sagði: “Þið eruð
hetjur”. Það voru
kveðjuorð þeirrar mætu
konu til okkar á Blindra-
bókasafninu og í
Blindrafélaginu.
Fljótlega fórum við
að huga að frekari tölvu-
væðingu á Blindrabóka-
safninu. Fyrir fé, sem
safnaðist við útgáfu á
hljómplötu 1985 og fyrir
dyggan stuðning margra aðila, náðist
að kaupa tölvustýrðan blindraleturs-
prentara. Auk þess var hægt að endur-
nýja að miklu leyti tækjakost tækni-
deildar bókasafnsins. Hilmar Skarp-
héðinsson rafmagnsverkfræðingur
skrifaði forrit sem breytti venjulegu
letri yfir í blindraletur.
rið 1988 ákvað svo Blindra-
félagið að setja aftur á stofn
Hljóðbókagerðina og var ég fenginn
til þess að hrinda því verki af stað og
þar hef ég verið síðan. Hljóðbóka-
gerðin er nú orðið stærsta fjölföldun-
arfyrirtæki landsins og vinnur að
margvíslegum verkefnum, þar á
meðal eru allar hljóðbækur á vegum
Blindrafélagsins hljóðritaðar þar.
Keyptur var vandaður upptökubúnað-
ur og gáfu ýmsir fé til tækjakaupanna.
Öryrkjabandalagið veitti veglegan
styrk í upphafi. Stafræn upptökutæki
hafa verið notuð nær frá upphafi.
Á seinni árum hefur verksvið mitt
aukist til muna. Ég átti þess kost að
fá að hrinda af stað útgáfu dagblaða í
rafrænu formi og hefur Morgunblaðið
verið sent sjónskertum tölvunotend-
um í gegnum síma, nú í tvö ár. Með
tilkomu tölvanna og ýmissa hjálpar-
tækja þeim tengdum er orðið mun
auðveldara að lesa bækur og blöð með
tölvu en að láta lesa inn á segulband.
Þá hef ég átt þess kost að fylgjast með
nýjungum í gerð hljóðbóka. Nú líður
senn að því að snældan verði liðin tíð
og allar hljóðbækur komnar á ein-
hvers konar geisladiska. Með árunum
hefur viðhorf mitt til hljóðbóka breyst.
Mér finnst að allir, hvort þeir eru lítt
eða fullsjáandi eigi að geta átt aðgang
að þeim. Með ár num verður safn
hljóðbóka hluti almenningsbóka-
safna. Gísli Helgason
FRÉTTABRÉF ÖRYRKJABANDALAGSINS
41