Ljósmæðrablaðið - des. 2020, Síða 26

26
samþætta niðurstöður slíkra rannsókna. Í samantekt
frá árinu 2016 voru teknar saman útkomur 23 megin-
dlegra rannsókna (84.300 konur) og 9 eigindlegra
rannsókna. Samkvæmt henni er útkoma fæðinga
á ljósmæðrastýrðum einingum jákvæð. Konur, sem
byrjuðu fæðingu á ljósmæðrastýrðum einingum,
voru líklegri til að fæða sjálfkrafa og minni líkur
voru á spangaráverkum hjá þeim heldur en hjá kon-
um sem ætluðu að fæða á sjúkrahúsi. Einnig voru
minni líkur á því að konur, sem ætluðu að fæða á
ljósmæðrastýrðum einingum, færu í keisaraskurð
heldur en konur sem ætluðu að fæða á sjúkrahúsi.
Konurnar voru ánægðar með góða og persónulega
þjónustu á ljósmæðrastýrðum einingum (Alliman
og Phillippi, 2016).
Sömu rannsakendur – og reyndar fleiri – gerðu
fræðilega samantekt á útkomu nýbura kvenna sem
fæddu á ljósmæðrastýrðum einingum. Teknar voru
saman útkomur 17 megindlegra rannsókna sem
vörðuðu samtals um 84.500 konur. Í engri rann-
sóknanna fannst marktækur munur eftir fæðingar-
stað á útkomu nýbura heilbrigðra kvenna í eðli-
legri meðgöngu (Phillippi, Danhausen, Alliman og
Phillippi, 2018).
Kerfisbundin samantekt og safngreining á út-
komu kvenna og barna eftir áætluðum fæðingar-
stað heilbrigðra kvenna kom út 2018. Teknar voru
saman niðurstöður 28 rannsóknargreina. Bæði
voru skoðaðar útkomur heimafæðinga og útkom-
ur fæðinga á ljósmæðrastýrðum einingum innan
og utan sjúkrahúsa og þær bornar saman við út-
komu fæðinga á þverfræðilegum fæðingardeild-
um. Niðurstöður samantektarinnar voru þær að
konur, sem ætluðu sér að fæða á þverfræðilegum
fæðingardeildum sjúkrahúsa, voru marktækt ólík-
legri til þess að fæða eðlilega um leggöng en kon-
ur sem ætluðu sér að fæða annars staðar. Ekki var
marktækur munur á útkomu nýbura eftir fæðingar-
stöðum (Scarf o.fl., 2018).
Aðferðafræði
Aðferðin við þessa rannsókn er kerfisbundin fræði-
leg samantekt (e. systematic review) en einn af
hornsteinum gagnreyndrar þekkingar eru kerfis-
bundnar fræðilegar samantektir. Við gerð þeirra
eru niðurstöður rannsókna samþættar, en hægt að
samþætta bæði eigindlegar og megindlegar rann-
sóknir. Kerfisbundnar fræðilegar samantektir nýtast
meðal annars við gerð klínískra leiðbeininga (Polit
og Beck, 2017).
Heimildaleit og inntökuskilyrði heimilda
Við heimildaleitina var notast við gagnasöfnin
Scopus, CINAHL, PubMed, og ProQuest. Leitar-
orðin, sem voru notuð, voru ljósmæðrastýrð eining
(e. midwifery unit), fæðingarheimili (e. birth center),
fæðingarstaður (e. birthplace), útkoma (e. outcome)
og ljósmóðurfræði (e. midwifery). Einnig var snjó-
boltaaðferðin notuð.
Við val á heimildum í þessa kerfisbundnu fræði-
legu samantekt var stuðst við megindlegar rann-
sóknir og eftirfarandi inntökuskilyrði sem voru sett
með PICOT-rannsóknarspurninguna í huga
• Þátttakendur væru heilbrigðar konur í eðlilegri
meðgöngu.
• Verið væri að bera útkomu fæðinga á ljós-
mæðrastýrðum einingum innan eða/og utan
sjúkrahúsa saman við útkomu fæðinga á þver-
fræðilegum fæðingardeildum sjúkrahúsa.
• Verið væri að skoða útkomu fæðinga: inngrip,
útkomu kvenna og/eða útkomu nýbura.
• Í rannsóknunum væru konur flokkaðar eftir því
hvar þær ætluðu sér að fæða þegar fæðing
hæfist en ekki eftir endanlegum fæðingarstað.
• Rannsóknirnar væru megindlegar.
• Rannsóknirnar væru birtar á árunum 2008–2019
og væru útgefnar.
• Rannsóknirnar væru ritrýndar.
• Rannsóknirnar væru á ensku og aðgengilegar
rafrænt.
• Rannsóknirnar yrðu að skora að minnsta kosti
6 á MAStARI–matstæki fyrir ferilrannsóknir frá
Joanna Briggs Institute (JBI) (Joanna Briggs
Institute, 2018).
Við gagnaöflun voru titlar og útdrættir skoðað-
ir með tilliti til þess hvort rannsóknirnar uppfylltu
valviðmið. Greinar, sem virtust uppfylla valviðmið,
voru lesnar í heild sinni og voru rannsóknirnar, sem
til greina komu, metnar með MAStARI–matstæki
frá JBI fyrir ferilrannsóknir og MAStARI–matstæki
frá JBI fyrir slembivaldar, stýrðar tilraunarannsóknir
(The Joanna Briggs Institute, 2018) til að meta að-
ferðafræðilega skekkju í niðurstöðum. Til að auka