Ljósmæðrablaðið - des. 2020, Blaðsíða 93

93
Nú styttist í starfslok og ég sem er bara rétt að
byrja, eða er það ekki? „Í gær“ þegar ég byrj-
aði í bransanum voru spítalafæðingar viðtekin
venja. Ljósmóðurhendur, hlustpípa og blóð-
þrýstingsmælir eru helstu vinnutækin. Konur fara
flestar sjálfar af stað í fæðingu og gangsetningar
eru ómarkvissar. Ljósmóðirin skoðar konuna,
telur inni í henni börnin, greinir legur, stöður
og útvíkkun í fæðingu, hlustar fósturhjartslátt,
gefur stólpípu og rakar burt öll kynfærahár til
að gæta ýtrasta hreinlætis. Einnig er tvöfaldur
neðanþvottur með Hibiscrub og Hibitane fyrir
fæðinguna.
Yfirsetan er mikilvæg og konan er oft ein í
fæðingunni. Viðvera feðra er ekki algeng en
fer vaxandi með árunum. Baknudd er óspart
notað og hægt er að gefa Entonox, Petidín og
Phenergan við verkjum. Spangarstuðningur er
mikilvægur og spangarklipping algeng. Læknir
er viðstaddur allar fæðingar og gefur Methergin
í æð þegar kollur og fremri öxl er fædd. Börn-
in fá Lapisdropa í augun, eru böðuð, mæld og
klædd og vöggustofur eru normið. Mæðurnar
eiga að hvíla sig. Þær eru svo vaktar klukkan sjö
á morgnana af ljósmæðranemunum og látnar
gera leikfimi í rúminu því lítið er um fótaferð
fyrstu dagana. Fá salerni eru á stórum deildum
þannig að persónuleg umhirða fer fram í rúminu.
Þetta er fyrir tíma fósturgreininga og frjálsra fóst-
ureyðinga eins og þungunarrof hét þá.
Lítil áhersla er á brjóstagjöf fyrstu dagana, beðið
er eftir því að mjólkin komi í brjóstin, því er mik-
ill stálmi og önnur vandamál algeng. Pelagjaf-
ir eru tíðar. Þekking á þeirri lífeðlisfræði sem
liggur til grundvallar vel heppnaðri brjóstagjöf
og tengslamyndun er ekki sú sama og hún er í
dag. Fræðibækur fáorðar um slíkt, helst talað um
mjólkurkirtlana og starfsemi þeirra óháð samspili
Hugleiðingar ljósmóður
við starfslok
Elínborg Jónsdóttir