Studia Islandica - 01.06.1963, Page 34
32
kölluð var dís. Frá fornu fari hefur verið haldinn mark-
aður í Uppsölum, sem hefst eftir fyllingu þorratungls ár
hvert. Heitir hann enn Distingen, sem talið er, að sé af-
bökun úr orðinu dísaþing eða dísarþing. Dísaþing er líka
nefnt í hinum fornu Upplendingalögum. Orðið dísaþing,
sem haft er um þennan markað Svía, sýnir ljóslega, að
hann hefur í upphafi verið haldinn í sambandi við dísa-
blót. Snorri Sturluson er líka til vitnis um, að kaupstefna,
þing og blót allra Svía áttu samleið í upphafi. Snorri segir
svo frá: ,,í Svíþjóðu var það forn landssiður, meðan heiðni
var þar, að höfuðblót skyldi vera að Uppsölum að gói.
Skyldi þá blóta til friðar og sigurs konungi sínum, og
skyldu menn þangað sækja um allt Svíaveldi. Skyldi þar
þá og vera þing allra Svía. Þar var og þá markaður og
kaupstefna og stóð viku. En er kristni var í Svíþjóð, þá
hélzt þar þó lögþing og markaður.“ 1 Síðan getur Snorri
þess, að markaðstíminn hafi verið færður aftur. Ef til-
færslan nemur einum mánuði, eins og líklegast er, þar
sem markaðstíminn var miðaður við tunglfyllingu, hefur
markaðurinn áður verið á tímabilinu frá 23. febrúar til 31.
marz. En þá voru vorjafndægur 15. marz samkvæm júli-
anska tímatalinu.2 Varla þarf því að efa, að það er sama
hátíðin, sem Adam og Snorri lýsa. Það er því líklegast, að
Svíar hafi haldið sameiginleg blót í Uppsölum á hverju
ári, þótt mest hátíðahöld væru þar á níu ára fresti.
Dísablót eða dísarblót hljóta einhvern tíma að hafa
verið meginþáttur í þessum hátíðahöldum, fyrst bæði þing
og kaupstefna fengu nafn af þeim. Samt mundi þykja var-
hugavert að halda því fram, ef ekki væru fleiri heimildir
því til styrktar. 1 Ynglingasögu segir um Aðils, einn af
fornkonungum Svia: „Aðils konungur var að dísablóti
og reið hesti um dísarsalinn. Hesturinn drap fótum undir
honum og féll og konungur af fram, og kom höfuð hans
1 Heimskringla, Ól.s. helga, 77. kap.
2 Nat. Beckmann: Distingen, Studier tillágnade E. Tegnér 1918,
bls. 200—208.