Studia Islandica - 01.06.1963, Blaðsíða 66

62
ingu í kenninguna Týs áttungur, sem notuð er um
sænskan fornkonung í Ynglingatali, þar eð Þjóðólfur
sjálfur kallar konungana áttunga Freys annars staðar
í kvæðinu.
Þess var getið í kaflanum um Æsi meðal Suður-
Germana, að líkur benda til, að Týr hafi verið einn hinna
þriggja höfuðguða, sem tignaðir voru í Þýzkalandi á
fyrstu öldum eftir Krists burð. En litlar minjar eru um
dýrkun Týs á Norðurlöndum. Á það skal bent, að á einni
bergristu (Lökebergristunni) er mynd af hermanni með
stýfðan handlegg, og minnir það óneitanlega á sögnina
um Tý, er hann missti hönd sína í gin Fenrisúlfs. En varla
verður mikið lagt upp úr þessari mynd einni saman, að
minnsta kosti ekki um dýrkun guðsins. örnefni, sem
mynduð eru af nafni Týs, eru langflest í Danmörku, mjög
fá í Svíþjóð, en nokkru fleiri í Noregi. Þó eru sum þeirra
óviss. Langmerkasta örnefni Týs í Noregi er Týsnesey,
sem er úti fyrir Hörðalandi. Hún er eini staðurinn í
Vestur-Noregi, sem kenndur er við Tý. Magnus Olsen
hefur skrifað ýtarlega um þetta örnefni og staðhætti alla
þar. Kemst hann að þeirri niðurstöðu, að á þessum slóð-
um hafi verið innflutningur frá Danmörku og sé dýrkun
Týs sennilega þaðan runnin.1
Meðal þeirra staða í Danmörku, sem kenndir eru við
Tý, er Týslundur á Sjálandi. En þar héldu Sjálendingar
landsþing sín að fornu. Þetta örnefni hefur verið borið
saman við áletrunina Mars Thingsus og dregin af því sú
ályktun, að Týr hafi verið guð þinghelginnar í Danmörku.
Eftir örnefnum að dæma, hefur þungamiðjan í dýrkun
Týs á Norðurlöndum verið í Danmörku, og er ekki ólík-
legt, að hún hafi borizt þangað sunnan frá Þýzkalandi.
Frá Danmörku hefur dýrkun Týs svo getað borizt til
Noregs og Svíþjóðar.
1 Magnus Olsen: Det gamle norske önavn, Njarðarlög, For-
handlinger i Videnskabs-Selskabet i Christiania 1905, Nr. 5.