Studia Islandica - 01.06.1963, Síða 68

64
því að hann álíta þeir mestan guðanna. En fanganum
blóta þeir ekki aðeins með því að slátra honum, heldur
hengja þeir hann á tré, kasta honum í þyrnirunn eða
drepa hann með öðrum hræðilegum píslum."1
Um svipað leyti skrifar Jordanes Gotasögu sína. Hann
segir, að Gotar hafi komið frá eynni Scandza (Skáney),
þar sem margar þjóðir búa. Meðal þeirra nefnir hann
Gauthigoth (Gauta), sem eiga heima á vesturströndinni.
Jordanes segir, að Gotar nefni forfeður sína, sem veiti
þeim gæfu til sigurs, ekki aðeins menn, heldur hálfguði:
það er Æsi (Anses). En greinilegast lýsir Jordanes dýrk-
un Gota á herguðinum Mars, sem menn sögðu, að hefði
fæðzt hjá þeim fyrir löngu. „Þennan Mars hafa Gotar
ævinlega tignað með grimmilegum blótsiðum, því að
stríðsfangar voru honum færðir að fórn í þeirri trú, að
sigurgjafinn yrði helzt blíðkaður með mannablóði. Honum
hétu þeir fyrsta stríðsfanganum, og honum til dýrðar
hengdu þeir upp á tré herklæði þau, er þeir tóku af óvin-
unum. Og hann hafði unnið lotningu þeirra fram yfir öll
önnur goð, þar eð þeim virtist, að með því tignuðu þeir
ættföðurinn sjálfan.“2 3
Lýsing Jordanesar á guðsdýrkun Gota er svo sam-
hljóða frásögn Prokopiosar, að varla fer hjá því, að báðar
lýsingarnar eigi við sömu þjóð eða að minnsta kosti við
þjóðir, sem tigna sömu guði. Enda virðist Jordanes stund-
um blanda saman Gautum og Gotum.:i Hitt virðist aftur
á móti vafasamara, við hvaða guð er átt með nöfnunum
Ares og Mars. Eins og minnzt hefur verið á, virðist Týr
stundum hafa verið nefndur Mars í latneskum ritum. I
fljótu bragði sýnist því sennilegast, að átt sé við hann.
En Týr var ekki eini herguðinn meðal germanskra þjóða.
Óðinn var það í enn ríkara mæli, þótt starfssvið hans
1 Sjá Baetke: Die Religion der Germanen in Quellenzeugnissen,
Frankfurt am Main 1937, bls. 28, 3. útgáfa 1944, bls. 41—42.
2 Sjá Clemen, bls. 21.
3 Wessén I, bls. 5.