Saga - 2012, Qupperneq 42

meðal íslenskra innflytjenda í Manitoba og hvaða þýðingu höfðu
slíkar hugmyndir fyrir aðlögun þeirra að kanadísku samfélagi?
Hvernig löguðu þeir slíkar hugmyndir að eigin reynsluheimi sem
innflytjendur frá Íslandi og hvernig mótaði sú blöndun hugmynda-
heim þeirra? Áttu þeir sér einhver athvörf í þeim skilningi sem áður
var lýst? Hvaða tilgangi þjónuðu slík athvörf og hvaða starfsemi fór
þar fram?17
Þessi rannsókn byggist fyrst og fremst á prentuðu efni. Blaða -
útgáfa er ein mikilvægasta starfsemi allra róttæklinga og þjónar
margþættum tilgangi. Blöðin eru helsti vettvangur þeirra til
útbreiðslu hugmynda og til að vekja athygli á tilteknum málstað. Þá
eru blöðin samræðuvettvangur róttæklinga þar sem hugmyndir og
kenningar eru ræddar og mótaðar. Þau mynda þannig eins konar
huglægt athvarf — samfélag á prenti — þar sem róttæklingar skipu-
leggja starf sitt, finna skoðanasystkin og veita hver öðrum stuðning.
Fyrir innflytjendur með róttækar samfélagsskoðanir var jafnframt
mikilvægt að hafa málgagn á eigin tungu þar sem hægt var að laga
róttækar hugmyndir að reynslu og hugarheimi þess tiltekna hóps.
Blöð róttækra innflytjenda í N-Ameríku voru samtímis hluti af
þverþjóðlegri pressu róttæklinga og menningarlegu umhverfi inn-
flytjenda.18
Blaðaútgáfa íslenskra róttæklinga í Vesturheimi hefur ekki hlotið
mikla athygli fræðimanna, að kvenréttindablaðinu Freyju undan-
vilhelm vilhelmsson40
Vestur-Íslendinga verður jöfnum höndum talað um Íslendinga í Vesturheimi
og Íslendinga í Manitoba.
17 Þetta eru stórar spurningar og hér gefst ekki rúm til að ræða þær allar jafn ítar-
lega. Hér verður megináhersla lögð á áhrif róttækra hugmyndastefna og tilvist
athvarfa meðal vesturíslenskra róttæklinga, en menningarlegum „farangri“
íslenskra innflytjenda vestanhafs og þvermenningarlegri blöndun hugmynda
gefinn minni gaumur. Í því felst ákveðin einföldun á menningarlegum hugar-
heimi innflytjendanna og sambandi þeirra við viðtökusamfélagið og bið ég les-
endur að hafa það í huga.
18 Dirk Hoerder, „An Internationally Mobile Working Class. A Survey“, The
Immigrant Labor Press in North America 1840s–1970s. An Annotated Bibliography.
Volume 1: Migrants From Northern Europe. Ritstj. Dirk Hoerder og Christiane
Harzig (New York: Greenwood Press 1987), bls. 1–37; Jens Bjerre Danielsen,
„Ethnic Identity, Nationalism and Scandinavianism in the Scandinavian
Immigrant Socialist Press in the U.S.“, The Press of Labor Migrants in Europe and
North America 1880s to 1930s. Ritstj. Christiane Harzig og Dirk Hoerder
(Bremen: Publications of the Labor Newspaper Preservation Project/Uni -
versität Bremen 1985), bls. 181–204.
Saga haust 2012_Saga haust 2004 - NOTA 27.11.2012 10:46 Page 40