Saga - 2012, Page 170

fyrsta sem ég ætla að nefna er titillinn. Ég leyfi mér að segja að þessi titill er
dæmigerður á prófritgerð; hann er lýsandi, staðsetur efnið á Íslandi, gerir
grein fyrir tímaramma og setur helstu hugtök fram á skýran hátt: Íslensk
menning og samfélagslegt vald. En í almennri umræðu er hann ekki góður.
„Ertu búin að lesa Íslenska menningu og samfélagslegt vald?“ Nei, hann virkar
ekki. Hann virkar aftur á móti sem undirtitill en þá vantar okkur þjálan
titil, tvö til þrjú orð, sem sópaði að. Og ég segi það af eigin reynslu að þegar
rétti titillinn er fundinn, þá er stundum eins og efni bókarinnar og afmörkun
hennar verði auðveldari viðfangs — bæði fyrir höfund og lesendur.
Í öðru lagi langar mig til að minnast á möguleika til þess að setja þetta
efni fram á myndrænan hátt; ljósmyndir af fjölmenni við afhjúpun lista-
verka, ljósmyndir sem sýna menningarheimili þessa tíma, teikningar og
mynd ræn framsetning á því hvernig „rétt siðferði“ hins almenna borgara
átti að líta út. Allt eru þetta dæmi um hvernig gæða mætti fræðilega umfjöll-
un lífi og tryggja greiðari aðgang til hins almenna lesanda.
Doktorsritgerð Ólafs Rastrick er vönduð og verðugt framlag til íslenskr-
ar sagnfræði. Niðurstöður hennar eru sannfærandi og einkar fróðlegt er að
sjá hvernig menningin verður að pólitísku viðfangsefni á Íslandi og hvernig
stjórnvöld hófu baráttuna fyrir því að hefja einstaklinginn og samfélagið allt
„upp á æðra menningarstig og til aukins siðgæðisþroska“ (bls. 249). Ólafur
lýsir ekki bara grundvelli menningarstjórnmála þriðja áratugarins, hann
lýsir því hvernig nokkrar helstu menningarstofnanir okkar urðu til og
hvernig undarleg blanda hagsmunastjórnmála, tilviljana og siðferðishug-
mynda stýrðu íslenskum stjórnvöldum í menningarmálum og baráttunni
fyrir betra samfélagi. Þessi rannsókn á erindi við alla sem hafa áhuga á
menningar- og menntastefnu í fortíð og nútíð — ég óska Ólafi til hamingju
með vandaða og fróðlega rannsókn.
rósa magnúsdóttir168
Saga haust 2012_Saga haust 2004 - NOTA 27.11.2012 10:47 Page 168