Bændablaðið - 17.11.2022, Page 1

21. tölublað 2022 ▯ Fimmtudagur 17. nóvember ▯ Blað nr. 622 ▯ 28. árg. ▯ Upplag 33.000 ▯ Vefur: bbl.is
Pauline Bolay frá Kanada á heimsmet kvenna í rúningi á lömbum. Hún og annar heimsmethafi, breski bóndinn Marie Pepple, voru á dögunum hér á landi
að rýja fé íslenskra bænda. Þær kunnu vel við íslensku sauðkindurnar þótt þær hafi látið finna fyrir sér. Diana Lukas-Nülle er hér til aðstoðar.
Sjá nánar bls. 32–33. Mynd / Guðrún Hulda Pálsdóttir
Stöðug fækkun sláturlamba
– Bregðast þarf við þróuninni svo framboðsskortur verði ekki á Íslandi
Stöðug fækkun sauðfjár
hefur verið á undanförnum
árum á Íslandi. Samkvæmt
nýjum sláturtölum fækkaði
sláturlömbum um tæplega tuttugu
þúsund á milli áranna 2021 og
2022 og hefur fækkunin verið
samfelld frá 2017. Hins vegar var
slátrun á fullorðnum ám mjög
sambærileg við síðasta ár, sem
þykir benda til þess að áframhald
verði í fækkun sláturgripa haustið
2023.
Trausti Hjálmarsson, formaður
deildar sauðfjárbænda innan
Bændasamtaka Íslands, segir ljóst
að bregðast þurfi við þessari stöðugu
fækkun fjár svo það endi ekki með
framboðsskorti á íslenskum markaði.
Ef ekki takist að leiðrétta verð til
bænda enn frekar en orðið er, þá
verði fækkunin áfram mikil. „Eina
leiðin til að stöðva þessa þróun, sem
er búin að vera viðvarandi síðustu
ár, er að tryggja bændum afkomu,“
segir Trausti.
Samkvæmt gögnum frá
Matvælastofnun komu 445.511
dilkar til slátrunar á síðasta hausti.
Til samanburðar var dilkafjöldinn á
síðasta ári 465.324, en 560.465 árið
2017.
Sala eykst en framleiðsla
dregst saman
Sala á dilkakjöti hefur hins vegar
aukist síðustu misseri. Sé litið til
síðustu 12 mánaða frá september
síðastliðnum var salan um 7.254
tonn og hefur aukist um 14,3
prósent miðað við sama tímabil frá
árinu á undan. Samkvæmt nýjum
framleiðslutölum fyrir dilkakjöt
kemur fram að framleiðslan var mjög
svipuð nú í september og á síðasta ári.
Hins vegar minnkaði framleiðslan nú
í október um tæp 1.600 kíló, miðað
við október á síðasta ári.
Birgðastaða kindakjöts í lok
ágústmánaðar var í sögulegu
lágmarki á þessum árstíma á þessari
öld, eða um 382 kíló. Einungis voru
minni birgðir í lok ágústmánaðar árið
2011, eða um 281 kíló. Á því ári var
útflutningur hins vegar með mesta
móti, en þá voru flutt út 1.138 tonn
kindakjöts.
Hvatt til betri markaðssetningar
Í aðsendri grein Trausta og Hafliða
Halldórssonar, framkvæmdastjóra
Icelandic Lamb, eru afurðastöðvar
hvattar til að sinna betur
markaðssetningu á lambakjöti,
ýmis tækifæri séu til að auka virði
afurðanna sem á endanum geti skilað
betri kjara til bænda. Raunvirði
lambakjöts á Íslandi sé mun hærra
en íslenskir neytendur eigi að venjast.
Þeir segja að það geti því verið
sársaukafullt fyrir neytendur að ganga
í gegnum nauðsynlegar breytingar í
átt að hærra verði nema að þær séu vel
rökstuddar af þeim sem bera ábyrgð
á markaðssetningu og sölu. Hvergi
nema á Íslandi keppi lambakjötið við
hvíta kjötið í verði, samkvæmt úreltri
aðferðarfræði. /smh
Fjallað er meira um tölulegar
upplýsingar úr síðustu sláturtíð
og markaðshorfur fyrir íslenskt
lambakjöt á bls. 2, 18 og 50.
Vindmyllu- og
orkugarður á
Austurlandi
Danskt fjárfestingafélag vinnur
að undirbúningi tveggja stórra
orkuverkefna á Austurlandi;
annars vegar er um að ræða
rafeldsneytisverksmiðju á
Reyðar firði – þar sem ætlunin
er að framleiða ammóníak með
umhverfisvænum hætti – og hins
vegar vindmyllugarð í Fljótsdal.
Verkefnin tengjast með beinum
hætti því ein af forsendum þess að
rafeldsneytisverksmiðjan geti orðið
að veruleika er að nægileg sjálfbær
orka verði til taks – en áætlanir
ganga út á að vindmyllugarðurinn
standi straum af henni.
Tillögur um nýtingu vindorku
Óljóst er í dag hvaða lög og reglur
muni gilda um rekstur vindorkuvera
í framtíðinni. Guðlaugur Þór
Þórðarson umhverfis-, orku-
og loftslagsráðherra skipaði í
sumar starfshóp sem vinnur nú
að tillögum um nýtingu vindorku
og metur hvort setja þurfi sérlög
um raforkuframleiðslu með
vindmyllum. Gert er ráð fyrir að
þeim verði skilað fyrir 1. febrúar
á næsta ári.
Þangað til vinnur danska
fjárfestingafélagið að því að ná
samningum við sveitarfélögin og
landeigendur, um skipulag og afnot
af svæðum sem eru talin ákjósanleg
undir starfsemi vindmyllugarðsins
og rafeldsneytisverksmiðjunnar.
Haldnir hafa verið íbúafundir og
afrakstur þeirra var vettvangsferð
sveitarstjórnarmanna og landeigenda
til Spánar til að heimsækja sams
konar vindorkugarð sem danska
fjárfestingafélagið hafði þar reist.
Átta sams konar verkefni með
3,2 milljarða evra til ráðstöfunar
Verkefnin eru að fullu fjármögnuð,
að sögn Magnúsar Bjarnasonar,
talsmanns félagsins á Íslandi. Sjö
önnur sams konar verkefni eru
í bígerð hjá því, en samtals eru
þau með um 3,2 milljarða evra til
ráðstöfunar.
Vindmyllugarðsverkefnið eitt
og sér er talið vera um 50 milljarða
fjárfesting, en gert er ráð fyrir að
reistar verði 58 vindmyllur sem
muni duga fyrir um 350 megavöttum
í uppsettu afli sem muni skila þeim
240 megavöttum niður í Reyðarfjörð
sem rafeldsneytisverksmiðjan þarf
fyrir framleiðslu sína.
Hliðarverkefni verður að reisa þar
umhverfisvæna áburðarverksmiðju.
/smh
Sjá nánar í fréttaskýringu
á bls. 22–23.
26
20–21 42–43
Uppskera 65 tonn af
lífrænum gulrótum
Sjúkdómar
í trjáplöntumMikilvægi erfðaauðlinda