Arkitektúr og skipulag - 01.08.1992, Blaðsíða 60

Hleðsla á gifsveggjum er bæði hreinleg og fljótieg og hleðslugrindur eru óþarfar.
t.d. í eldhúsum og baðherbergjum.
Dæmigerður byggingarhlutur úr
gifsi dregur skjótt í sig raka og
hindrar auk þess rakamyndun á
yfirborðinu. Auk þess tryggir gifsið
með gljúpri uppbyggingu sinni, sem
ekki sést með berum augum,
hæfilegan yfirborðshita- líkt og
timbur. Byggingarefni úr gifsi hafa
því jákvæð áhrif á tilfinningu fyrir
varma og auka þægindi þeirra sem
búa í slíkum húsum.
ÞORNUN
Gifspússning er búin til á byggingar-
stað, þornar skjótt vegna þess hve
fljótt gifsið stirðnar og vegna þess
hve glúpt það er. Ekki er um það að
ræða að gifspússning valdi raka í
húsum. Engin mygla getur mynd-
ast á byggingarefnum eða byggingar-
hlutum sem þorna skjótt.
EFNI SEM ER SKAÐLAUST FYRIR
LÍKAMANN
Gifs inniheldur hvorki né myndar
nein eiturefni, svosem lofttegundir,
jafnvel ekki við mikinn hita. Gifs
er algerlega lyktarlaust. Það er jafn-
vel haft til ýmissa nota í matvæla-
iðnaði. Við notkun byggingarefna
úr gifsi kemur í ljós hve vel gifs á
við mannshúðina, að öðrum kosti
gætu læknar og tannlæknar ekki
notað það svo mikið sem raun ber
vitni.
Öll venj uleg byggingarefni hafa til-
tekna eðlilega útgeislun sem er þó
yfirleitt svo lítil að hún veldur
engum skaða á heilsu manna. I
hvers konar byggingargifsi, sem
framleitt er í Þýskalandi, er slík
útgeislun mjög lítil og er algerlega
skaðlaus mönnum (innihald
radíums 226 er undir 2nCkg og
þóríums er undir 0,5 nCi/kg).
VARMAHEFTING
Varmaleiðni byggingarefna úr gifsi
er tiltölulega lítil vegna þess hve
gljúpt efni gifsið er. Gifsið heftir
því dreifingu varma. I staðli DIN
4108, 4- hluta, er að finna
eftirfarandi upplýsingar þar sem
tekið er tillit til aðstæðna við
notkun hvað snertir reiknigildi
varmaleiðni og raungildi viðnáms-
tölu rakadreifingar:
RAFLEIÐNI
Hreint gifs hefur nánast enga
rafleiðni. Eðlisviðnámið er milli
108 og 5108. Þar eru mörkin milli
leiðandi og ekki leiðandi efna.
Yfirborðsviðnámið Roa á algerlega
þurru gifsi er 109, og á gifsi sem
innihelduru.þ.b. l-3%raka 103. í
raun er á gifsi ávallt örlítil yfir-
borðsleiðni, þannig að hleðsla
leiðist strax burt. Plöturnar draga
því að sér ryk og gefa ekki rafhögg.
ELDFESTA
Gifs er ólífrænt efni sem brennur
ekki. Vatnið,semerkemísktbundið
í gifsi (CaS04 • 2H20), veldur því
einnig að byggingarefni úr gifsi veita
mikla eldvörn. Við viðeigandi að-
stæður við byggingar er unnt að
nota byggingarhluta úr gifsi eða
byggingarefni sem innihalda gifs
skv. staðli DIN 4102, 4- hluta, í
eldvarnaflokki F-90, F-120 eða F-
180. Það merkir að slíkir bygging-
arhlutar eru „eldþolnir” eða mjög
eldþolnir” skv. byggingarreglugerð.
HUÓÐEINANGRUN
Byggingarefni úr gifsi veita ýmsa
möguleika til hjóðeinangrunar.
Við innréttingar í húsum uppfylla
gifsplötur hugsanlega með við-
eigandi einangrunarefnum - svo til
allar venjulegar kröfurhvaðsnertir
hljóðeinangrun og hljóðísog.
LOKAORÐ
Gifs er steinefni og rotnar því ekki.
Það er einkum tekið úr námum og
síðan unnið með tilliti til notkunar.
A síðari tímum er einnig farið að
framleiða gifs með tæknilegum
aðferðum og sem aukaafurð við
brennisteinsvinnsluúrverksmiðju-
reyk. Allar vörur úr gifsi, sem
framleiddar eru í Þýskalandi, hafa
ofangreinda eiginleika. Þær
uppfylla því allar eðlilegar kröfur
sem unnt er að gera til heilbrigðra
húsa. ■
58