Arkitektúr og skipulag - 01.08.1992, Blaðsíða 67

SKIPULAG OG BYGGINGAR
SEM TAKA MIÐ AF
LANDSLAGI OG STAÐ-
BUNDNU VEÐURFARI
/
Arið 1991 var í fyrsta
sinn haldið samnor'
rænt námskeið fyrir
hönnuði og skipu-
neð sérstakri áherslu á
mikilvægi veðurs og landfræðilegra
þátta við mótun skipulags og
bygginga. Til grundvallar er lögð
nýleg fræðigrein á gömlum grunni
sem nefnd er „Biofysisk plan-
legging”. Námskeiðið varhaldið í4
hlutum, viku í senn í hverju
eftirtalinna landa: Noregi, Svíþjóð,
Finnlandi og á Islandi (Flúðum).
Leiðbeinendur voru Anne Brit
Börve arkitekt og Arne K. Sterten
frá Arkitektaskólanum í Osló en
þau hafa bæði mikla reynslu í
skipulagningu á harðbýlum svæðum
í norðanverðri Skandinavíu.
Gestafyrirlesarar fjölluðu svo um
afmarkaða þættisemtengjastþessu
viðfangsefni. Þátttakendur voru frá
ólöndum, 1 landfræðingur, 21ands-
lagsarkitektar og 15 arkitektar. Frá
Islandi voru greinarhöfundur og
Sigurður Harðarson arkitekt.
Samhliða námskeiðinu var
mönnum falið að vinna ákveðið
verkefni til að læra að beita þeim
vinnuaðferðum sem kenndar voru
á námskeiðinu. Verkefnin voru af
ýmsum toga s.s. orkusparandi byggð
á Jótlandi, varnir gegn um-
ferðarmengun í miðborg Óslóar eða
vistfræði grænu svæðanna við
Stokkhólm. Verkefni okkar
Islendinganna var ný íbúðabyggð í
Hveragerði.
GUÐRÚN HALLA GUNNARSDÓTTIR
landfræðingur hjá Skipulagi ríkisins
Sænskar kannanir gera ráð
fyrir því að maðurinn þurfi 5
klst. sólarljós á jafndægrum
til að halda geðheilsu sinni.
EFNI NÁMSKEIÐSINS
Þátttakendur voru þjálfaðir í að
„lesa” ríkj andi veðurfar viðkomandi
staðar út úr ólíku landslagi á mis-
munandiárstímaþ.e. sjónmat.Auð-
veldast er að ráða í „vetrarlands-
lagið”. Þáeru athugaðirsnjóskaflar,
legaþeirra, lögunogþykktoghengj-
ur í fjöllum, á húsum eða gróðri.
Einkum má þannig sjá ríkjandi
vindátt, staðbundna vindsveipi og
úrkomuáttir. Auðsvæðiogveðraðir
fletir ílandslagi, ásteinum,bygging-
um eða gróðri gefa einnig ýmsar
vísbendingar. Gróðurvarskoðaður,
lega hans í landslaginu, tegundir,
vaxtarstefnaogvaxtarhraði.Vatna-
skil, ár og lækir, mýrar og annað
afrennsli lands, „kuldapollar” og
frost skemmdir hjálpa einnig til við
túlkun veðurfarsupplýsinga.
Fjallað var um helstu vandamál
tengd veðurfari á norðlægum
slóðum, s.s. kulda, vind, regn og
snjó og hvernig unnt er að draga úr
neikvæðum áhrifum þessara þátta
á manngert umhverfi með góðri
skipulagningu. Lögð var áhersla á
að alltaf sé gengið út frá ákveðnum
staðháttum (landslagi og loftslagi)
þegar skipulagt er. Ekki er hægt að
yfirfæra þegar unnið skipulag eða
byggingu af einum stað á annan án
þess að staðfæra með tilliti til
veðurfars og landslags. Fjallað var
um kröfur mismunandi markhópa
til veðurs og náttúru, s.s. ólíkar
þarfir fólks eftir aldri eða árstíðum.
Hverjireru úti.hvenær sólarhrings
65