Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2021, Blaðsíða 68

68 Tímarit hjúkrunarfræðinga | 2. tbl. 97. árg. 2021
Þegar skoðuð voru tengsl þekkingar við bakgrunn þátttakenda
kom í ljós munur á þekkingu eftir menntun, aldri, tekjum og
búsetu (þéttbýli/dreifbýli), trú þeirra á eigin getu, einkennum
þunglyndis og hvort þeir reyktu eða ekki (tafla 3).
Þessar breytur voru því valdar í línulega aðhvarfsgreiningu
auk breytunnar fyrri sjúkrahúslega vegna kransæðasjúkdóms.
Aðhvarfsgreiningin leiddi í ljós að þekking var meiri hjá
þeim sem höfðu meiri menntun, reyktu ekki, höfðu meiri
trú á eigin getu, voru yngri og höfðu áður legið á sjúkrahúsi
vegna kransæðasjúkdóms. Alls skýrðu þessar breytur 15,9%
breytileika í þekkingu (F 14,223, p < 0,001) (tafla 4).
Fræðsluþarfir og sjúkdómstengd þekking
Hlutfall þátttakenda sem sögðust hafa
mikla eða mjög mikla þörf fyrir tiltekna
fræðslu við útskrift af sjúkrahúsi
Mynd 1. Fræðsluþarfir einstaklinga með kransæðasjúkdóm
Sjúkdómstengd þekking
Hreyfing
Næring
Áhættuþættir
Sálfélagslegir áhætturþættir
10 20 30 40 50 60 70 80
Meðferð sjúkdóms
Viðbrögð við einkennum
Sjúkdómurinn
Ávísuð lyf
Hreyfing og þjálfun
Neysla harðrar fitu
Þyngdarstjórnun
Sykurneysla
Grænmetis- og ávaxtaneysla
Streitustjórnun
Neysla á feitum fiski
Saltneysla
Kvíði og þunglyndi
Hugsanleg kynlífsvandamál
Reykingar og tóbaksnotkun
%
Tafla 1. Bakgrunnur þátttakenda (N = 445)
Mismunandi fjöldatölur stafa af því að gögn vantar
n %
Kyn
Karlar
Konur
354
91
80
20
Menntun
Grunnskólapróf
Framhaldsskólapróf (t.d. iðnmenntun/stúdent)
Háskólapróf
122
171
88
32
45
23
Hjúskaparstaða
Kvæntir/giftir/í sambúð
Einhleypir/fráskildir/ekkjur eða ekklar
321
124
72
28
Búseta
Dreifbýli
Þéttbýli
134
311
30
70
Tekjur duga fyrir útgjöldum
Já
Nei
326
24
88
12
Innlagnarástæða
Bráð kransæðastífla (STEMI)
Bráð kransæðastífla (NSTEMI)
Brátt kransæðaheilkenni
Kransæðahjáveituaðgerð (valaðgerð)
Kransæðamyndataka og víkkun (valaðgerð)
93
77
40
45
190
21
17
9
10
43
Lagst inn áður vegna kransæðasjúkdóms
Já
Nei
200
245
45
55
Dagar á sjúkrahúsi
≤1 dagur
2-7 dagar
≥11 dagar
225
170
50
51
38
11
Líkamleg virkni síðustu 3 mánuði
Aðallega kyrrseta
Létt líkamleg áreynsla ≥ 2½ klst./viku
Hreyfing með talsverðri áreynslu ≥ 2½ klst./viku
Stíf reglubundin þjálfun oft í viku
131
141
76
21
35
38
21
6
Líkamsþyngdarstuðull
< 25 kg/m2
25-30 kg/m2
≥ 30 kg/m2
74
186
180
17
42
41
Reykingar
Já
Nei
78
354
18
82
HADS-kvíðastig ≥ 8
HADS-þunglyndisstig ≥ 8
90
78
23
20