Heilbrigt líf - 01.12.1949, Síða 66
en við auvirðilegan kvilla eins og tannátu fá menn ekki
ráðið.
Það er algild regla, að líffæri, sem lítt eru notuð, gangi
úr sér. Með vaxandi þekkingu er mönnum smám saman
að lærast að þjálfa líkamann alhliða og auka þannig hreysti
og heilbrigði. En tyggingarfæri manna hafa orðið útundan.
Tyggingarvöðvar og kjálkar manna nú á tímum eru mun
rýrari en hjá frummanninum. Þessu veldur sjálfsagt breytt
mataræði og matargerð, þar sem maturinn oft er þannig
tilreiddur, að lítt þarf að tyggja hann. En tannkvillana,
sem svo marga hrjá nú á dögum, má með miklum rétti
kenna við menninguna eða ómenninguna, eftir því sem
hver og einn hefur skap til.
Þjálfun tyggingarfæra er þó á engan hátt einhlít til
þess að tryggja mönnum góðar og sterkar tennur, og tann-
áta hefur þekkzt frá ómuna tíð. Tannskemmdir frumstæðra
þjóða hafa þó vissulega verið næsta óverulegar, borið sam-
an við tannfárið meðal menningarþjóðanna. I þessu sam-
bandi má geta þess, að beinagrind Rhodesiumannsins, sem
talin er til elztu mannleifa, hafði talsvert skemmdar tenn-
ur. Hafði hann þó mjög sterklega kjálka, sem sýnilega
höfðu verið notaðir kostgæfilega. Hins vegar fann mann-
fræðingurinn Dreier margar yngri beinagrindur í Suður-
Afríku með góðar og gallalausar tennur. Tannáta hefur
einnig fundizt í gömlum múmíum í Egyptalandi. Hins
vegar eru fyrir hendi ýtarlegar skýrslur um frumstæða
þjóðflokka nú á dögum, sem sanna, að tennur margra
þeirra eru næsta góðar og sumra gallalausar að kalla, og
hirðir þetta fólk þó ekkert um tennur sínar. Jafnframt
hefur komið á daginn, að tannáta verður mjög útbreidd
hjá þjóðum þessum, ef þær taka upp lifnaðarháttu hinna
svo kölluðu menningarþjóða, og mun ég ræða það mál
síðar.
Tannlæknar hafa unnið mikið og þarft verk til þess að
64 Heilbrigt líf