Heilbrigt líf - 01.12.1949, Blaðsíða 73
á Álftanesi og í Haffjarðarey. Talið er, að beinagrindur
þessar hafi verið frá miðöldum. Alls höfðu þeir til athug-
unar 80 hauskúpur og allmargar tennur að auki. Þessar
leifar voru síðan rannsakaðar af mestu nákvæmd, og fannst
ekki ein einasta skemmd tönn. Ekki fundust heldur
skemmdar tennur í beinagrindunum úr kirkjugarðinum í
Kirkjustræti.
Margt virðist því benda til, að tannáta hafi verið næsta
sjaldgæf eða nærri óþekkt meðal íslendinga fyrr á öldum.
Hins vegar er ekki vitað með neinni vissu, hvenær tann-
áta tók hér fyrst verulega að gera vart við sig.
Fyrir 100 árum dvaldi Schleisner, danskur læknir, hér
um tíma til þess að rannsaka heilsufar og sjúkdóma meðal
landsmanna. Hann taldi tannskemmdir mjög sjaldgæfar,
enda voru aðeins 3 af nálega 330 sjúklingum, er hann sá,
skráðir með tannátu. Líklegt er, að þessir 3 sjúklingar
hafi beinlínis leitað til Schleisners vegna tannskemmd-
anna, og ekki sennilegt, að hann hafi rannsakað gaum-
gæfilega tennur allra þeirra, er til hans leituðu. Af um-
mælum Schleisners, sem var vel menntaður læknir, mun
þó mega marka, að tannáta hafi verið hér næsta sjaldgæf
eða að minnsta kosti mun sjaldgæfari en í Danmörku.
Nokkrum árum seinna telja 2 íslenzkir læknar þó fram
talsvert af tannskemmdum og tannátu, svo að nokkuð
hefur verið farið að bera á henni um miðja 19. öld. í
kringum 1860 telur Jón Finsen, að tannskemmdir séu að
aukast og tannáta sé ekki eins sjaldgæf eins og Schleisner
hafi haldið. Getur hann þess, að gamalt fólk hafi tjáð sér,
að tannskemmdir hafi verið fátíðar á æskuárum þess.
Júlíus Sigurjónsson prófessor telur sennilegt, að tann-
skemmdir hafi aukizt nokkuð ört á seinustu áratugum 19.
aldarinnar og ef til vill lengur, en erfitt er um það að segja
með neinni vissu.
En hvernig er ástandið nú á dögum meðal menningar-
Heilbrigt líf 71