Heilbrigt líf - 01.12.1949, Síða 67
bjarga því, sem bjargað varð, eftir að tannskemmda varð
vart, en gallinn er sá, að fólk leitar þeirra oft svo seint,
að enginn vegur er lengur að gera að skemmdunum. Tann-
læknar komast ekki heldur yfir að fylla allar holar tennur,
og fólk hefur oft hvorki tíma til né efni á eins víðtækum
aðgerðum og með þyrfti. Hér á landi búa auk þess svo
margir fjarri tannlækni, að þeim er vegna fjarlægðar
fyrirmunað að njóta tannlæknishjálpar í tæka tíð. Oft er
tannáta líka svo hraðfara, að segja má, að tennurnar
molni í sundur í höndunum á tannlæknunum, svo að sífellt
koma nýjar og nýjar holur. Þekktum amerískum tannlækni,
Weston A. Price að nafni, fannst baráttan við tannkvilla
svo þreytandi og stundum svo vonlaus, að hann hætti tann-
lækningum, en ákvað í þess stað að rannsaka tannkvilla
með ýmsum þjóðum, er lifðu við mismunandi kjör, og
reyna á þann hátt að grafast fyrir rætur meinsins. Og
þegar hann var nú einu sinni kominn af stað, karlinn sá,
þá taldi hann ekki sporin sín. Hann ferðaðist um Ameríku
þvera og endilanga. Hann rannsakaði fólk í afskekktustu
dölum Alpanna og í bæjum á alfaraleið til samanburðar.
Hann fór um Suðureyjar, Nýja-Sjáland, Ástralíu og marg-
ar eyjar í Kyrrahafi og rannsakaði auk þess 27 þjóðflokka
í Mið- og Austur-Afríku.
Vilhjálmur Stefánsson og fleiri norðurfarar hafa haft
orð á því, að afskekktir Eskimóar hefðu sérlega góðar og
gallalausar tennur. Hins vegar er það alkunna, að tönnum
þeirra Eskimóa, sem náin mök höfðu við hvíta menn, hrak-
aði óðum. Price rannsakaði 2138 tennur eða um 70 manns
meðal afskekktra Eskimóa í Alaska og fann aðeins tvær
skemmdar tennur. Eskimóar þessir höfðu að sjálfsögðu
aldrei séð sítrónu eða appelsínu og aldrei komizt í kynni
við tannbursta. Er þetta ekki sagt til þess að lasta tann-
burstann eða gera lítið úr aldinum. Þetta sannar aðeins,
að aldini eru ekki bráðnauðsynleg fyrir tennurnar og
Heilbrigt líf — 5
65