Úrval - 01.10.1955, Síða 17

Sænskur uppeldisfræðingur flutti nýlega
í sænska útvarpið eftiríarandi er-
Indi, sem hann kallaði —
Hugleiöingar um uppeldi.
Úr „Hörde Ni“,
eftir Sten Hallqvist.
KONA, sem var afdráttarlaus
í skoðunum sínum, hóf upp
hvella raust sína í samkvæmi,
þar sem rætt var um uppeldis-
mál, og sagði: „Börn eiga að
læra að hlýða, það er aðalat-
riðið.“
Þessi athugasemd konunnar
getur verið íhugunarefni. Ef við
í uppeldi barna okkar hugsum
um það eitt, að þau geri eins
og við segjum þeim, eru þau
þá ekki til okkar vegna, til þess
að þóknast okkur og láta að
eigingjörnum vilja okkar og oft
harla skrítnum skoðunum ? Eiga
þau að vera spegilmynd af okk-
ur, sem höfum svo marga galla
og bresti, hýsum í sál okkar allt
í senn: hugleysi, forherðingu og
yfirdrepsskap ? Eru þau í heim-
inn komin til að endurtaka okk-
ur?
Gegn þessari skoðun, sem er
býsna algeng, langar mig til að
tefla smákvæði eftir Bengt Ny-
ström:
Ack barn bli manniskor med egna
viljor,
som aldrig du kan tamja eller kvasa.
Du lar dem gá langs golvets sletta
tiljor,
du lar dem tala och du lar dem lasa
Det finns dock' ett du standig
máste veta:
allting ar deras, ingenting ditt eget,
och deras ögon máste flamma heta
och deras hjártan sluta sig förteget.
De máste váxa efter egna lagar,
de veta intet om ditt hjártas pina,
och de ha egna fider, egna dagar.
De áro. livets, Guds, men inte dina.
Ég hallast frekar að skoðun
Nyströms en konunnar. Uppeld-
ið á ekki að vera kúgun, ekki
heflun, ekki harðýðgisleg skip-
unarorð, heldur tillitssöm hand-
leiðsla, að svo miklu leyti, sem
við getum leitt. Barnið er til
sjálfs sín vegna, ekki vegna okk-
ar. Þetta er sjálfsagður hlutur,
en verður þó aldrei of oft end-
urtekinn. Uppeldið á að miða
að því að þroska sérkenni barns-
ins sem einstaklings, persónu-
leika þess, hæfileika þess — eins
þótt þessi sérkenni, þessi per-
sónuleiki, þessir hæfileikar, sé
frábrugðið því sem við teljum
sérkenni okkar og hæfileika. Ég