Bókasafnið - 01.01.2002, Síða 16

Vinnuferli
Hagkvæmt þótti að hefja verkið á
því að taka fyrir handritasafn Hins
íslenska bókmenntafélags, Reykja-
víkurdeildar, (ÍBR) þar sem það er
minnsta safnið í handritadeildinni
en það hefur að geyma u.þ.b. 300
handritsnúmer. Þegar þetta er
skrifað er verkið komið lengra og
búið að skoða og skrá u.þ.b. 500
handrit. Ennþá hafa þó ekki verið
teknar nema 600 stafrænar ljós-
myndir. í upphafi var unnið að
skráningu á þann hátt að mynd-
efnið var skráð á pappír sem síðan
var safnað í möppu. Þannig var allt
efni úr ÍBR folio og hluti af ÍBR 4to
unnið.
Úr handriti um náttúruvísindi frá því um 1850.
Tölvuskráning
Fljótlega var hafist handa við að
útbúa skráningarform í tölvu sem
hentaði flutningi gagnanna í vænt-
anlegan gagnagrunn. Því hefur nú
verið komið fyrir í Access forriti sem
heldur utan um skráninguna ásamt
ACDSee forriti sem beitt er við
myndskoðun og myndar jafnframt
umgjörð um grunninn. Fyrri hluti
skráningarinnar felst í því að til-
greina nauðsynlegar upplýsingar
um viðkomandi handrit: safnmark,
ártal, blaðsíðutal og ýmsar athuga-
semdir sem teljast nauðsynlegar.
Safnmarkið er þrískipt þannig að fyrst er gefið upp úr
hvaða safni handritið er, því næst númer handrits og
loks stærð þess sem getur verið folio, 4to eða 8vo.
Dæmi: IBR 71 8vo.
í síðari hluta skráningarinnar eru upplýsingahlut-
inn og myndin tengd saman með safnmarkinu svo
auðvelt sé að flytja báða hlutana saman inn í gagna-
grunninn. Myndirnar birtast í fjórum mismunandi
stærðum: smámynd, kvartsíðu, hálfsíðu og heilsíðu. í
skráningunni er tilgreint hvort myndin er í lit eða
svart-hvít.
Myndirnar eru flokkaðar eftir tegundum, t.d nátt-
úrumyndir, myndir trúarlegs efnis, skemmtiefni,
bókahnútar og aðrar skreytingar. Unnt er að skipta
hverjum aðalflokki í allt að tvo undirflokka og ná með
því ítarlegri efnisgreiningu og um leið möguleika á að
afmarka leit betur. Einnig er hugsað fyrir rými þar
sem hægt er að koma fyrir athugasemdum við hverja
mynd ef með þarf. Allar myndirnar sem búið er að
ljósmynda hafa verið skráðar á þennan hátt undir
safnmarki handritsins sem myndin er tekin úr.
Verk framundan
Mikil vinna er framundan við hönnun notendavið-
móts gagnagrunnsins í því skyni að auðvelda aðgang-
inn. í því sambandi er meðal annars nauðsynlegt að
fylgjast með bestu fáanlegu framsetningu myndefnis
á netiríu, en töluverð þróun hefur átt sér stað í þeim
efnum að undanförnu. Þótt fullnægjandi upplausn og
gæði séu á skönnun mynda úr handritum dugar það
ekki alltaf til að koma myndunum vel út á netið því
þjöppun myndanna er einnig mikilvægur þáttur svo
að ekki fari óheyrilegur tími í að senda þær yfir Inter-
netið og ná þeim fram á tölvuskjá.
Augljóst er að gagnagrunnur sem þessi mun í
fyllingu tímans auðvelda mjög frekari rannsóknir á
þessu myndefni fyrri alda sem hingað til hefur kost-
að mikinn tíma og fyrirhöfn að nálgast en verður nú
mögulegt að kalla fram á tölvuskjá. Það er því mikil-
vægt að skapa þessu verkefni fjárhagslegan grund-
völl svo mögulegt sé að ljúka því sem fyrst og hefur
verkefnisstjóri unnið ötullega að fjáröflun því til
handa svo vonir standa til að bjart sé framunan.
14
BÓKASAFNIÐ 26. ÁRG. 2002