Bókasafnið - 01.01.2002, Blaðsíða 25

hinum mismunandi tegundum upplýsingalinda sem
þeir nota við heimildaleitir sínar; að nemendur fram-
kvæmi sérhæfða heimildaleit fyrir verkefnið og láti
niðurstöður leitar fýlgja með því; nemendur sýni
fram á að þeir geri greinarmun á mismunandi leiðum
til þess að nálgast heimildir; að nemendur sýni fram á
að'þeir geri greinarmun á hinum ýmsu tegundum
heimilda með því að vísa til þeirra í heimildaskrá og
að nemendur fylgi tilteknum staðli við uppsetningu
og meðferð á heimildum.
HA hefur yfir að ráða rúmgóðri tölvustofu fyrir um
20 manns sem hefur verið nýtt í kennslu. Efni fyrir
fjarnema þarf einnig að vera til staðar og verður unn-
ið að því að setja það fram í WebCT, sem er námsum-
hverfi á vef og notað af fjölmörgum kennurum HA.
Samantekt
Hér á eftir fara nokkur atriði sem hafa verið nefnd hér
að framan og nauðsynlegt er að hafa í huga þegar
kennsla í upplýsingalæsi er skipulögð.
Stuðningur frá yfirstjórn
Skilningsleysi að hálfu yfirstjórnar er oft helsta
hindrun sem bókasafnsfræðingar rekast á þegar upp-
lýsingalæsi er kynnt innan stofnunarinnar. Æskilegt
er að til sé formleg yfirlýsing um upplýsingalæsi sem
komi t.d. fram í stefnumarkmiðum stofnunarinnar.
Þjálfun starfsfólks
Tryggja þarf að starfsfólk sé í stakk búið til þess að
sinna þeirri upplýsingalæsiskennslu sem fram fer í
stofnuninni og styðja það með markvissum aðgerð-
um. Æskilegt er að það sitji endurmenntunarnám-
skeið og ráðstefnur í málefnum tengdum efninu og
kynni sér grundvallaratriði í kennslufræðum og
kennsluaðferðum. Nauðsynlegt er að starfsfólk fylg-
ist með þróun mála í upplýsingatækni og rafrænum
gagnasöfnum.
Þess skal hér getið að stofnaður hefur verið hópur
norrænna bókavarða (Nordinfolit-gruppen) sem hitt-
ist á samráðsfundi í Finnlandi haustið 2001. Hlutverk
fundarins var að koma með tillögur til NORDINFO um
styrkhæf verkefni tengd upplýsingalæsi. Eitt af
verkefnunum er sumarskóli í upplýsingalæsi sem
NORDINFO hefur ákveðið að styrkja og verður hann
haldinn í Kaupmannahöfn 17. - 28. júní 2002. Einnig
er stefnt að því að halda ráðstefnu með heitinu
Creating Knowledge III sumarið 2003 og er hugsan-
legur fundarstaður Akureyri.
Aðgangur að rafrænum gögnum -
upplýsingatækni
Tryggja þarf aðgang að rafrænum gögnum (gagna-
söfnum og stafrænum tímaritum) og tæknilega að-
stoð varðandi leitir í þeim. BSHA hefur aðgang að
margvíslegum gagnasöfnum í helstu kennslugrein-
um háskólans beint af veraldarvefnum þar sem
greiður aðgangur er að Internetinu frá öllum tölvum
bókasafnsins. Tímaritum í rafrænu formi fjölgar en
mörg þeirra eru aðgengileg í landsaðgangi (allir
landsmenn geta leitað í viðkomandi gagnasöfnum).
Ef gagnasöfn eru ekki aðgengileg í landsaðgangi er
leitast við að tryggja fjarnemum aðgang að þeim með
lykilorðum. Eins og fram hefur komið er stór hluti
notendafræðslu BSHA kennsla á gagnasöfn. Gagna-
smiðja HA sinnir notendafræðslu og liðveislu vegna
hugbúnaðar í tölvum. Starfsfólk gagnasmiðju veitir
einnig nemendum og starfsfólki ráðgjöf um sem flest
á því sviði. Hagnýtar leiðbeiningar varðandi tölvu-
kerfi háskólans og aðrar leiðbeiningar varðandi hug-
búnað er að finna á vef gagnasmiðju.
Fjármagn
Áríðandi er að þeirri kennslu sem fer fram innan not-
endafræðslunnar sé tryggður fjárhagslegur grund-
völlur. Staðið hefur yfir undirbúningur að notenda-
fræðsluvef háskólabókasafnanna en ekki hefur tekist
að tryggja fjármagn til verksins. Brýnt er að því verki
verði haldið áfram og leitað leiða til að ljúka því hið
fýrsta.
Samvinna
Samvinna bókasafnsfræðinga við kennara, starfsfólk
tölvuþjónustu og kennslusviðs auk fleiri aðila innan
stofnunarinnar er mjög mikilvæg til þess að kennsla í
upplýsingalæsi verði árangursrík og farsæl.
Markmið og leiðir
Æskilegt er að setja fram skýr markmið og leiðir og
mun BSHA leitast við að vinna að þessum þætti í
kennslu sinni.
Lokaorð
Þær tillögur sem lagðar hafa verið fram eru aðeins ein
leið til þess að gera áætlun í kennslu og þjálfun í upp-
lýsingalæsi. Hafa ber í huga að kennsla í upplýs-
ingalæsi er ferli sem þarfnast nákvæms undirbún-
ings og samstarfs við aðrar einingar innan stofnun-
arinnar, sem og viðurkenningar og stuðnings frá yfir-
stjórn. Þeir sem standa að verkefninu þurfa að fylgj-
ast með þróun mála á innlendum og erlendum vett-
vangi og endurskoða kennsluna samkvæmt því.
Einnig er hægt að stofna til formlegs samstarfs við
aðrar stofnanir. Síðast en ekki síst er mikilvægt að
rannsaka áhrif kennslunnar og framkvæma notenda-
kannanir reglulega. BSHA mun hafi þetta að leiðar-
ljósi við þróun mála í framtíðinni.
BÓKASAFNIÐ 26. ÁRG. 2002
23