Gátt - 2004, Síða 31

31
F R Æ Ð S L U M I Ð S T Ö Ð A T V I N N U L Í F S I N S
inn í ákveðið kerfi (framework). Litið er á að með því að
viðurkenna allt nám sé hægt að hvetja fullorðna til meira
náms og kerfið býður upp á möguleikann á að halda námi
áfram eftir nýjum leiðum vegna þess að auðvelt er að
jafngilda færni. Markmiðið með kerfinu er að gera ein-
staklingum auðveldara að fá færni, sem aflað er á einum
stað, metna á öðrum með því að auðvelda flutning á ein-
ingum og líta á þær sem hliðstæðar öðru sem gert er
(OECD, 2003). Meðal þeirra landa, sem hafa farið þessa leið,
eru England, Skotland og Írland.
Ljóst er af ofansögðu að skráning, mat og skjalfesting
raunfærni er á dagskrá margra þjóða og margvíslegar og
ólíkar tilraunir í gangi til að ná valdi á aðferðum, tækjum
og öðru sem til þarf til að byggja upp raunfærnimat á
landsvísu.
Á Íslandi eru fyrstu skrefin tekin við uppbyggingu kerfis til
mats á raunfærni með ráðstefnu þeirri sem haldin var
þann 15. febrúar 2003 af menntamálaráðuneytinu í sam-
starfi við nefnd um símenntun (TemaNord, 2003). Þá var
fenginn sérfræðingur frá Noregi, Bård Pettersen, til að
kynna Íslendingum það sem Norðmenn hafa verið að
gera í málunum. Stuttu síðar eða í aprílbyrjun var undirrit-
aður þjónustusamningur milli menntamálaráðuneytisins
og ASÍ og SA um hlutverk og aðkomu Fræðslumiðstöðvar
atvinnulífsins að mati á raunfærni. Í þjónustusamningnum
er eftirfarandi orðalag um þau verkefni sem FA tekur að
sér: „Aðstoða menntamálaráðuneytið við að þróa aðferðir
við mat á námi og námsárangri, þ.m.t. mat og vottun á
óformlegu námi og starfsþjálfun í samstarfi við atvinnulífið
og fræðsluaðila. Einnig að taka þátt í að þróa aðferðir við
uppbyggingu námsferilsskrár fyrir einstaklinga í mark-
hópnum“ (Fræðslumiðstöð atvinnulífsins, 2003).
Hér á landi hafa sjónir manna einkum beinst að þeim
stóra hluta verkfærra manna eða um 40% sem ekki hafa
lokið framhaldsskólanámi og eiga þar af leiðandi takmark-
aða möguleika á að bæta við sig þekkingu og færni. Í
þjónustusamningnum við menntamálaráðuneytið er
markhópurinn tilgreindur á eftirfarandi hátt: „Megin-
markmiðið með verkefnum samkvæmt samningi þessum
er að veita fólki á vinnumarkaði með litla grunnmenntun,
fólki sem horfið hefur frá námi án þess að ljúka prófi frá
framhaldsskóla, innflytjendum og öðrum sambærilegum
hópum tækifæri til að afla sér menntunar eða bæta stöðu
sína á vinnumarkaði“ (Fræðslumiðstöð atvinnulífsins, 2003).
Fræðslumiðstöð atvinnulífsins hóf þróunarferlið strax
með því að afla upplýsinga erlendis frá um stöðu þessara
mála. Væntanlega eigum við þess kost að læra af reynslu
þjóðanna í kringum okkur sem hafa verið að gera tilraunir
á undanförnum árum. Starfið á Íslandi hlýtur þó alltaf að
taka mið af aðstæðum okkar. Hér á landi er mjög stór hluti
vinnuaflsins með skamma skólagöngu að baki en þátttaka
í símenntun er með því mesta sem gerist. Það hlýtur því
að vera áhersluatriði að lengri námsleiðir utan hins hefð-
bundna skólakerfis séu metnar til styttingar á námi í
framhaldsskóla fyrir þá sem hafa áhuga á að hefja nám á
því skólastigi. Fræðslumiðstöðin hefur unnið að lýsingu á
5 námsleiðum Mímis – símenntunar, gefið út námsskrár
og fengið námið metið til eininga innan framhalds-
skólans. Samningar við símenntunarmiðstöðvar á lands-
byggðinni eru á lokastigi og þá hefst sambærileg vinna
við lengri námsleiðir þeirra svo og annarra fræðsluaðila
sem leita eftir samstarfi við FA. Nýjar námsleiðir eru jafn-
framt í mótun hjá Fræðslumiðstöðinni sem einnig verða
metnar til styttingar á framhaldsskóla. Á þennan hátt er
hægt að koma til móts við fjölmarga einstaklinga með
árangursríkum hætti.
Þróun aðferða við að meta raunfærni einstaklinga á móti
námsskrám framhaldsskólanna er einnig forgangs-
verkefni. Í því starfi eins og raunar öllu raunfærnimati til
styttingar á framhaldsskóla er mikilvægt að gott samstarf
takist við framhaldsskólana og menntamálaráðuneytið.
Þetta starf er allt á byrjunarreit og mörgum spurningum
ósvarað á þessu stigi, m.a. um fjármögnun og ábyrgð.
Annað áhersluatriði mun verða að meta raunfærni fólks
til starfa á vinnumarkaði. Þróa þarf aðferðir til að meta
það nám sem fram fer á vinnustöðum og hvernig á að
skjalfesta það. Raunfærnimat í atvinnulífinu, sem tengist
færnikröfum í fyrirtækjunum, hefur möguleika á að ná til