Gátt - 2004, Blaðsíða 74

74
F R Æ Ð S L U M I Ð S T Ö Ð A T V I N N U L Í F S I N S
Hvað felst í Davis-
le iðrétt ingunni?
Hér á eftir fer lýsing á dæmigerðu
ferli þegar aðferðafræði Ron Davis er
beitt til að vinna á lestrar- og skriftar-
örðugleikum. Textinn er fenginn á
vefsíðu www.lesblind.is en honum er
breytt með það fyrir augum að hann
falli betur að tímaritsgrein. Hann er
því á ábyrgð höfunda þessarar greinar.
Lesendur eru hvattir til að heimsækja
vefinn og kynna sér starfsemina.
Viðtalsgreining
Fyrsta skrefið er um tveggja klukkustunda viðtalsgreining
þar sem greindar eru þarfir einstaklingsins og markmið.
Heildarmyndin er skoðuð til að greina sterkar og veikar
hliðar hans. Viðtalsgreining er EKKI lestrar- eða lesblindu-
greining heldur til að ákvarða hvort líklegt sé að viðkom-
andi geti og muni nýta sér Davis-kerfið. Lagt er mat á
hvort viðkomandi hafi gott vald á orðlausri (myndrænni)
hugsun vegna þess að Davis-kerfið nýtist best þeim sem
búa yfir þeim eiginleika. Metið er hvort gagnkvæm löngun
og vilji leiðbeinanda og viðskiptavinar sé til að vinna
saman. Síðast en ekki síst er kannað hvort viðkomandi
hafi næga áhugahvöt til að nýta sér kerfið eftir að nám-
skeiðinu lýkur. Þetta er grundvallaratriði vegna þess að
ef viðkomandi fylgir ekki námskeiðinu eftir að því loknu
þá eru allar líkur á að árangur sá sem náðst hefur á
námskeiðinu renni út í sandinn. Þá er betur heima setið
en af stað farið.
Skynstilling/athyglisþjálfun
Skynstilling er til þess gerð að viðkomandi nái valdi á að
beita fullri athygli. Þetta er sambland skynjunar- og
líkamsæfinga. Þegar skynstillingu er náð verður strax
mun auðveldara að ná og halda athygli við lestur.
Athyglisrof/skynvilla veldur bæði mistökum og innri
ringulreið. Þegar skynstillingu er náð gefur það viðkom-
andi stjórn á skynjun sinni og þá er hægt að finna þrálát
mistök í lestri og leiðrétta þau.
Að meistra grunntákn
Nýyrðið „meistrun“ er íslenskun á enska orðinu „mastery“.
Meistrun er ekki það sama og að læra vegna þess að
meistrun er meira en að læra. Með meistrun verður
viðfangsefnið hluti af vitund okkar á svipaðan hátt og það
að hjóla verður hluti af vitund okkar eftir að við höfum
náð fullum tökum á því. Upp frá því þurfum við ekki að
hugsa um hvernig við förum að heldur skellum við okkur
einfaldlega á hjólið og hjólum af stað. Við Ron Davis þjálf-
un er notaður plastleir vegna þess að hann örvar og virkj-
ar sköpunargáfuna. Grundvallaratriði er að auðvelt verði
að nýta sköpunarferlið til náms og viðkomandi nái að
meistra bæði tákn og orð. Orð og tákn, sem rugla viðkom-
andi í ríminu, eru leituð uppi og vandamálinu rutt úr vegi
með því að átta sig á nákvæmlega réttri merkingu þeirra
og forma í leir þrívíða mynd af merkingunni. Byrjað er á
að nota þessa aðferð til þess að meistra stafrófið. Þegar
því er lokið á viðkomandi venjulega létt með að þylja
stafrófið bæði aftur á bak og áfram - í orðsins fyllstu
merkingu. Greinarmerki eru meistruð með sama hætti til
að skilja hvernig þau eru notuð sem eins konar
„umferðarmerki“ við lestur.
„Athygl isþjálfun le iðrétt i r skynjun;
táknameistrun leiðréttir lesblindu.“
Ron Davis
Að meistra orð
Til að tileinka sér orð þarf að tengja saman alla þrjá hluta
þess: merkingu, útlit og hljóð. Flett er upp á skýringu orðs
og merking og útlit þess síðan mótuð í leir. Leiðbein-
andinn hjálpar viðkomandi að tileinka sér „ruglorðin/
kveikjuorðin“ en flestir lesblindir eiga erfitt með að átta
sig á merkingu þeirra. Öll þessi „ruglorð“ þarf viðkomandi
að meistra á eigin spýtur með leirmótun að námskeiðinu
loknu. Þessi eftirvinna tekur flesta um 80 klukkustundir og
er oft skipt í eina klukkustund í hverri viku. Í ensku eru
Hólmfríður E. Guðmundsdóttir