Læknaneminn - 01.10.1996, Side 14

Nárakviðslit fyrri hluti.Faraldsfræði, einkenni og greining
TaflaV:___________________________________________
Fyrirferðir á nárasvæði - mismunagreiningar:
• Hliðlægur nárahauli (hernia inguinalis lateralis)
• Miðægur nárahaull (hernia inguinalis medialis)
• Lærishaull (hemia femoralis)
• Eitlastækkun vegna sýkingar eða krabbameins
(lymphadenitis)
• Æðahnútur (varix saphena)
• Æðagúll (anemysm) á lærisslagæð
• Spigeli-haull
framkvæmdur á einkareknum skurðstofum en erfiðari
tilfelli á sjúkrahúsum. I Svíþjóð eru framkvæmdar í
kringum 230 nárakviðslitsaðgerðir á 100.000 íbúa en
það er svipað hlutfall og í Bandaríkjunum (10,11). Ef
gert er ráð íyrir svipaðri tíðni hér á Iandi er fjöldi að-
gerða í kringum 600 á ári.
ORSAKIR
Orsökum nárakviðslita er oft skift gróflega í tvennt:
Meðfcedd nárakviðslit
Eins og áður hefur komið fram er nær undantekn-
ingalaust um hliðlæga haula að ræða hjá drengjum og
orsökin talin vera óeðlilega opinn processus vaginalis.
Undir venjulegum kringumstæðum lokast processus
vaginalis íyrir tveggja ára aldur en ekki er þekkt hvaða
þættir það eru sem stýra þessu ferli (12). I mörgum til-
TaflaVI:____________________________________________
Fyrirferð í pung - mismunagreiningar:
• Vatnshaull (hydrocele testis/funiculi)
• Kólfsæðavíkkun (varicocele)
• Hliðlægur nárahaull (hemia inguinalis lateralis)
• Bólga í eista (orchitis)
• Eistnalyppubólga (epididymitis)
• Lyppublaðra (spermatocele / epididymal cyst)
• Æxli í eista (tumor testis)
vikum gerist það hins vegar ekki, eða hjá allt að 20%
fullorðinna skv. krufningarannsóknum (13). Þetta eyk-
ur verulega hættuna á nárahaul en gera má ráð fyrir að
helmingur þessara sjúldinga fái nárakviðslit síðar á æv-
inni og í 25-33% tilfella er um kviðslit beggja vegna að
ræða (14,15). Opinn processus vaginalis getur einnig
valdið vökvasöfnun í pungnum umhverfis eistað
(hydrocele testis).
Aunnin nárakviðslit
í flestum tilvikum eru nárakviðslit áunnin og er talið
að um samspil margra þátta sé að ræða. Rannsóknir
hafa í vaxandi mæli beinst að samsetningu kviðveggjar-
ins. Tekist hefur að sýna fram á óeðlilega Iítið magn
kollagens í sinafelli (aponeurosis) hjá sjúklingum með
nárahaula en auk þess er kollagenið veikbyggðara og
niðurbrot hraðara en hjá frískum einstaklingum
Mynd 3: Þverskurðarmynd af hægra nárasvæði og náragöngum (séð að ofan). 1. m. obliqus extern-
us 2. m. obliqus internus 3. m. transversalis 4. a. og v. testicularis 5. Vas deferens 6. a. og v. ilii-
aca dxt. 7. a. epigastrica sin. 8. bakveggur náragangsins 9. tuberculum pubis. Sáðstrengurinn er
táknaður með litlum hring í náraganginum og stærri hringurinn sýnir innri hringinn (31).
LÆKNAN EMIN N
12
2. tbl. 1996, 49. árg.