Læknaneminn - 01.10.1996, Blaðsíða 21

Nárakviðslit fyrri hluti.Faraldsfræöi, einkenni og greining
Mynd 12:
Spigeli-haull.
Sekkurinn stingur
sér í gegnum
kviðvegginn við
kantinn á
m. rectus abdom-
inis (við linea
semilunaris) og
Iiggur á milli m.
obliqus internus
og externus (33).
ferðir á nárasvæði geta ómskoðun og sneiðmyndataka
verið gagnlegar (6). Loks er hægt að greina kviðslit með
kviðsjárspeglun en ekki er hægt að mæla með þessari
aðferð þar sem svæfa verður sjúklinginn.
MISMUNAGREININGAR
Mismunagreiningar eru fjölmargar (29). Aður var
minnst á fyrirferðir á nárasvæði og í pung (tafla V og
VI). Erfiðari eru þó tilfelli þar sem sjúklingarnir hafa
verki án fyrirferðar. I slíkum tilvikum er ítarleg sögu-
taka og skoðun vænlegust til árangurs. Algengustu mis-
munagreiningar eru sjúkdómar í stoðkerfi, sérstaklega
hjá íþróttamönnum og fólki sem stundar erfiðisvinnu.
Efst á blaði er sinabólga (tendinitis) með eða án bein-
himnubólgu (periostitis), oftast í musculi adductores eða
m. rectus abdominis. Sinabólga í m. ileopsoas er einnig
vel þekkt. Hjá eldri einstaklingum er slitgigt í mjöðm-
um og verkir frá hrygg ekki óalgeng orsök verkja á
nárasvæði.
Næstir á eftir stoðkerfissjúkdómum koma sjúkdóm-
ar í þvagfærum, t.d. langvinn blöðruhálskirtilsbólga og
bólga í eistnalyppum hjá karlmönnum. Endaþarms-
þreifingu er því mikilvægt að framkvæma hjá þessum
sjúklingum. Bólgur í eistum og snúningur á eista (tor-
sio testis) eru sjaldgæfari. Hjá konum er blöðrubólga,
bólgur í eggjaleiðurum og framfall á legi þekktar mis-
munagreiningar. Steinar í þvagleiðara og sjúkdómar í
görnum, t.d. ristilerting (colon irritabile) og æxli, koma
einnig til greina sem mismunagreiningar. Taugahvot
(neuralgia) er sjaldgæf en sést stundum í n. ileoínguina-
lis. Hana má greina með því að deyfa taugina u.þ.b.
tveimur fingurbreiddum miðlægt frá mjaðmakambin-
um (spina iliaca anterior superior).
Loks má nefna svokallaða Spigeli-haula en þeir eru
sjaldgæft form af kviðsliti sem sést getur á nárasvæði.
Spigeli-haular liggja meira miðlægt og ofar en nára-
kviðslit, nánar tiltekið við kantinn á m. rectus abdomin-
is (sjá mynd 12). Yfirleitt teygir haullinn sig á milli m.
obliqus internus og externus. Meðferðin felst í skurðað-
gerð þar sem haulnum er ýtt inn í kviðarholið og gat-
inu í kviðveggnum lokað.
ÞAKKIR
Sérstakar þakkir fær Dr. Sam Smedberg, yfirlæknir
við skurðdeild sjúkrahússins í Helsingjaborg, fyrir að-
stoð við ritun þessarar greinar og útvegun mynda.
Síðari greinina er að finna í næsta tölublaði Lækna-
nemans.
HEIMILDIR
1. Ljungdahl I. Inguinal and femoral hernia. Personal experience with
LÆKNANEMINN
17
2. tbl. 1996, 49. árg.