Læknaneminn


Læknaneminn - 01.10.1996, Síða 31

Læknaneminn - 01.10.1996, Síða 31
Meðferð gigtsjúkdóma: Fyrri hluti Starfsráögjöf og aðlögun URVINNSLA sálfræðiráögjöf (ef þarf) Iðjuþjálfun Líkamsrækt Lyf Fræðsla Streita og verkir Sjúkraþjálfun spelkur þolfimi við svefnleysi um sjúkdóminn teygjur hjálpartæki göngur við verkjum veita uppörvun hiti/kuldi rétt líkamsstaða vinnuhagræðing sund við kvíða og stuðning slökun fræðsla um réttar leiðir til að draga hjólreiðar við þunglyndi áhersla á sjálfs- djúpöndun vinnustellingar úr álagi á liði joga Tai chi hjálp samfélagslegur stuðningur dáleiðsla biofeedback tens sprauta í trigger punkta nudd hitameðferð Mynd 2. Heildræn meðferðaráætlun í vefjagigt. 3. SÁLRÆNIR ÞÆTTIR. Kvíði, þunglyndi og streita finnast hjá 25-35% vefja- gigtarsjúklinga (39) og auka á vaniíðan og verki (40). Reglubundin hvíld og slökun er æskileg. Hægt er að ná því markmiði eftir ýmsum leiðum s.s. í gegnum tóm- stundir, líkamsrækt eða með formlegri slökun/hug- leiðslu. Kvíða og þunglyndi þarf að meðhöndla á við- eigandi hátt með viðtölum, ráðgjöf eða lyfjum. I tilfell- um þar sem kvíði og þunglyndi eru yfirgnæfandi ein- kenni getur verið þörf sérfræðiaðstoðar. móðurinnar. Betra væri að fjölskyldan ætlist til þess að húsmóðirin sinni áfram húsverkunum, en að hún njóti hæfilegrar aðstoðar eftir þörfum. Onnur atferlisbreyting felst í því að skapa svigrúm í daglegu lífi svo að sjúklingurinn geti sinnt eigin heilsu. A Islandi er þetta oft mjög erfitt vegna langs vinnu- tíma. Algengt er að meðferð vefjagigtarsjúklings felist f.o.f. í lyfjameðferð og sjúkraþjálfun ásamt stopulli lík- amsrækt. Við slíkar aðstæður er sjúklingurinn óvirkur þátttakandi og árangur meðferðar verður sjaldan góður. 4. ATFERLISBREYTING. I mörgum tilfellum þarf grundvallar breytingu á hegðun eða atferli sjúklingsins. Sjúklingurinn þarf að sætta sig við sjúkdóminn og átta sig á að meðferð mið- ast að því að draga úr einkennum frekar en að lækna sjúkdóminn. Verkirnir mega ekki stjórna lífi sjúklings- ins, sjúklingurinn má ekki verða of háður aðstoð heil- brigðisstétta. Sjúklingurinn verður að átta sig á að ár- angur meðferðar byggist f.o.f. á að hann taki ábyrgð á sjálfum sér og að hann sé virkur þátttakandi í meðferð- inni. Einstaklingar með króniska verki hafa tilhneig- ingu til að sýna „operant behavior”. Sem dæmi má nefna heimavinnandi húsmóður með vefjagigt sem hætdr að annast húsverk því aðrir fjölskyldumeðlimir taka þau að sér. Þetta gæti ýtt undir sjúklingshlutverk 5. SJÚKRAÞJÁLFUN OG LÍKAMSRÆKT. Bætt líkamsþjálfun er nauðsynleg sérhverjum vefja- gigtarsjúldingi. Líkamsþjálfun hækltar sársaukaþrösk- uld (41), eykur andlega vellíðan, framkallar slökun og getur leitt til megrunar. En að segja vefjagigtarsjúldingi að stunda meiri líkamsrækt er hægara sagt en fram- kvæmt. Síþreytuástand og andleg vanlíðan dregur úr getu þeirra til að hreyfa sig og margir sjúklingar kvarta yfir því að líkamsþjálfun geri verkjaástandið enn verra. Skýringin er sú að vefjagigtarsjúldingar eru gjarnan í lé- legu líkamsásigkomulagi. Vöðvar eru stífir og styttir og vöðvakraftur lélegur. Því er nauðsynlegt að mýkja vöð- vana upp og teygja áður en þolfimi hefst. Þessum markmiðum er best náð með aðstoð sjúkra- þjálfara. Sjúkraþjálfarinn er í lykilaðstöðu til að verða LÆKNANEMINN 27 2. tbl. 1996, 49. árg.
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132

x

Læknaneminn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Læknaneminn
https://timarit.is/publication/1885

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.