Læknaneminn - 01.10.2002, Blaðsíða 40

lagðir fyrir spurningalistar þar sem farið var yfir
astma- og ofnæmiseinkenni og umhverfisaðstæður og
áhættuþættir skoðaðir.
Niðurstöður: Niðurstöður rannsóknarinnar gefa vís-
bendingar unt að klínísk einkenni astma og ofnæmis
séu jafn algeng hjá báðum hópum. Ekki er um mark-
tækan mun að ræða á hópunum vegna fárra þátttak-
enda. Umhverfisþættir eru sambærilegir. Helstimun-
ur á hópunum sem kom fram er tíðni jákvæðs pikk of-
næmisprófs, eða 46% hjá ættleiddu börnunum á móti
15% hjá þeim sem fædd eru á íslandi. Haldið verður
áfram með rannsóknina til að auka íjölda í hópunum
og auka þar með styrk rannsóknarinnar svo niðurstöð-
ur verði marktækar.
Alyktun: Rannsóknin styður ekki kenningar um að
umhverfisþættir á meðgöngu og fyrstu mánuðum hafi
grundvallaráhrif á hvort barn þróar með sér astma eða
ofnæmissjúkdóma. Líklegra er að um lengra ferli sé
að ræða sem gengið getur í báðar áttir og jafnvægi þar
á milli breyst.
Afdrif barna sem fengu flog án hita á fyrsta
æviári á íslandi á árunum 1982-2000.
Ingibjörg Hilmarsdótlir", Pétur Lúðvígsson2|.
" Læknadeild Háskóla íslands,21 Barnaspítali Hringsins.
Inngangur: Ekki er ljóst hvort flog á fyrsta aldursári
hafi skaðteg áhrif á taugaþroska eða ekki. Faralds-
fræðilegar rannsóknir þykja benda til þess að horfur
barna eftir slík flog tengist fyrst og fremst orsökum
floganna, en slíkar rannsóknir eru enn fáar. Markmið
rannsóknarinnar var því að skýra hvort flog án hita á
fyrsta æviári hefðu í för með sér sjálfstæða áhættu á
þroska- og/eða hegðunarfrávikum.
Efniviður og aðferðir: Leitað var að öllum börnum
sem sannanlega fengu flog án liita á fyrsta aldursári í
sjúklingaskrám Landspítala Háskólasjúkrahúss,
Landakotsspítala og Fjórðungssjúkrahússins á Akur-
eyri. Foreldrar svöruðu spurningalista um tauga-
þroska og börn sem reyndust hafa frávik voru skoðuð
af rannsakendum eða staðfestingar leitað í síma. Nið-
urstöður: Leitin gaf 357 börn og reyndust 112 hafa
haft flog án liita samkvæmt upplýsingum í sjúkra-
skrám. Frá þeim drógust 10 vegna viðbótarupplýs-
inga, búsetu erlendis eða vegna þess að þau voru lát-
in. Alls 85 samþykktu þátttöku (83,3%). Þarafhöfðu
76 ekki greinst með þroskafrávik fyrir fyrsta flog, en
13 þeirra (17,1 %) reyndust hafa þroskafrávik nú. Þrjú
voru greindarskert (3,9%), 1 hafði heilalömun (1,3%),
eitt hafði einhverfu (1,3%) og 8 höfðu væg þroskafrá-
vik (10,5%).
Ályktun: Niðurstöður sýna að þroskafrávik meðal
barna sem ekki höfðu þekkt frávik fyrir fyrsta flog eru
nokkuð tíðari en í almennu þýði. Þetta gæti bent til
þess að flog á fyrsta ári auki áhættuna á þroskafrávik-
um. Þar sem niðurstöðurnar eru ekki marktækar verð-
ur þó ekki fullyrt hvort flog án hita á fyrsta æviári hafi
í för með sér sjálfstæða áhættu á þroska og/eða hegð-
unarfrávikum eða ekki.
Samanburður á mismunandi mæliaðferðum á
blóðþéttni kalkkirtlahormóns (PTH) og tengsl
við beinumsetningarvísa og beinþéttni.
Jakob Pétur Jóhannesson", Ólafur Skúli Indriðason21,
Gunnar Sigurðsson21 og Leifur Franzson21
11 Læknadeild HÍ21 Landspítali háskólasjúkrahús Fossvogi
Inngangur: Kalkkirtlahormón (PTH) er 84 amínó-
sýru langt pcptíð sem stjórnar miklu í kalk- og bein-
efnaskiptum líkamans. Þær mæliaðferðir sem nú eru
notaðar nema ekki aðeins virka form PTH (1-84)
heldur einnig stór niðurbrotsefni þess (helst 7-84). Ný
aðferð hefur verið þróuð sem talin er að mæli ein-
göngu virka formið. Tilgangur þessarar rannsóknar
var að bera santan aðferðirnar í stórum hópi heil-
brigðra einstaklinga.
Efniviður og aðferðir: Gögn voru notuð frá 746 ein-
staklingum á aldrinum 40-85 ára úr framvirkri rann-
sókn á aldursbundnum breytingum á kalk- og beina-
búskap sem nú stendur yfir. Allir skiluðu blóð- og
þvagprufu, fóru í DEXA mælingu af hrygg og mjöðm
og svöruðu spurningalista um heilsufar og lyljanotk-
un. Valdir voru 453 einstaklingar, 244 konur og 209
karlar, sem ekki voru á lyljum sem hafa áhrif á kalk-
búskap. Innbyrðis fylgni og samræmi rannsóknarað-
ferðanna var könnuð sem og fylgni rannsóknarðferð-
anna við ýmsa þætti úr blóði og beinþéttni skipt eftir
kyni, aldri, þyngdarstuðli (BMI) og árstíð.
Niðurstöður: Fylgni mælingaraðferðanna var 0,796
hjá konunt og 0,690 hjá körlum (P<0.01). Kappa sam-
ræmið reyndist 0,468 hjá konum og 0,283 hjá körlum.
Mæliaðferðirnar sýndu báðar hækkun PTH með aldri
sem þó var minni með mælingu á virka forminu. Báð-
ar aðferðir sýndu einnig beina fylgni við þyngdarstuð-
ul. Fylgni mæliaðferðanna við ýmsa þætti í blóði var
svipuð fyrir utan þá sem tengjast nýrnastarfsemi.
Ályktanir: Ekki virðist vera sláandi munur á mæliað-
ferðunum í hópi heilbrigðra einstaklinga þó hann sé
einhver og munur á milli kynjanna komi fram. Athygli
vekur að mælingin á virka forminu sýndi minni aukn-
ingu með aldri. Það gæti bent til að með auknum aldri
38