Læknaneminn - 01.10.2002, Blaðsíða 44

Asphyxia perinatalis -Fósturköfnun-
Kolbrún Pálsdóttir", Atli Dagbjartsson21, Þóröur Þórkelsson2’,
Hildur Harðardóttir31
"Háskóli íslands, 2)Barnaspítali Hringsins, 3)Kvennadeild Landsspítala
Háskólasjúkrahúsi
Inngangur: Á ferð sinni niður fæðingarveginn lenda
öll börn í einhverri súrefnisþurrð. Þeirri spurningu er
enn ósvarað hvers vegna sunr þeirra verða fyrir fóstur-
köfnun og hver tíðnin er á Islandi. Rannsóknartilgát-
an var að í meðgöngu og fæðingu finnist forspárþætt-
ir fósturköfnunar og “Hypoxic ischemic
encephalopathy” (HIE) í kjölfarið. Tilgangur rann-
sóknarinnar var því að kanna faraldsfræðilega þætti,
orsakir og afleiðingar fósturköfnunar með tilliti til
fyrirbyggjandi aðgerða.
Efniviður og aðferðir: Efniviðurinn var sjúklingar
með greininguna fósturköfnun, fæddir fullburða á
Kvennadeild LSH á árunum 1997-2001, með Apgar
<6 við 5 mínútna aldur. Upplýsingum var safnað úr
sjúkraskrám barnanna og mæðra þeirra um með-
gönguvandamál, meðgöngulengd, fósturhjartasírritun,
legvatnslit og tegund fæðingar. Apgar barnsins við 1,
5 og 10 mínútna aldur, blóðgös , fjölda normoblasta
og hemoglobin úr fyrsta blóðsýni. Niðurstöður: Tíðni
asphyxiu var 0.89%. Kynjahlutfall var 58% strákar,
42% stúlkur. Grænt legvatn var í 48% tilfella, nafla-
strengur um háls í 40% tilfella og hjá 66% barnanna
var fósturhjartarit óeðlilegt. Miðað við aðrar fæðing-
ar voru inngrip, gangsetning og tvíburafæðingar
marktækt algengari í fósturköfnunarhópnum. Bicar-
bonat, base deificit, sýrustig og hemoglobin gildi voru
marktækt lægri hjá börnum með HIE. Apgar reyndist
einnig marktækt lægri hjá börnum sem fengu HIE.
Alyktanir: 1 flestum tilfellum verður vart við fóstur-
köfnun áður en barnið fæðist og því rökrétt að inn-
grip í eðlilegt fæðingarferli sé algengara í þeim hópi.
Apgar og sýrustig blóðs við fæðingu hafa visst for-
spárgildi um hvaða börn fá HIE eftir fósturköfnun og
öfug fylgni er á milli magns hemoblobins í blóði og
hættu á HIE í kjölfar fósturköfnunar.
Sitjandafæðingar á Kvennadeild Landspítala
Háskólasjúkrahúss
1996-2000.
Margrét Kristín Guðjónsdóttir", Þóra Steingrímsdóttir"21.
"Háskóli íslands, "Kvennadeild Landspítala-Háskólasjúkrahúss.
Markmið: Rannsókninni er ætlað að lýsa fæðingar-
nráta og afdrifum barna sem fæddust úr sitjandastöðu
á Kvennadeild LSH(Lsp) á fimm ára tímabili.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknarsniðið var aftur-
skyggn hóprannsókn. Rannsóknarhópurinn var allar
konur sem fæddu fullburða einbura úr sitjandastöðu á
Kvennadeild LSH 1996-2000. Á rannsóknartímanum
var sú almenna regla i gildi að ekki var mælt með sitj-
andafæðingu um leggöng nema þyngd barns væri
áætluð undir 4kg og summa útgangsgrindarmála væri
yfir 34.4cm. Skráð var m.a. fæðingarmáti og Apgar-
skor barns. Þegar borin voru saman afdrif barna eftir
fæðingarmáta voru útilokuð börn með sjúkdómsgrein-
ingar sem einar sér hafa í för með sér lækkun á Apgar.
Lýsandi tölfræði var beitt við samanburðinn. Niður-
stöður: Af 353 sitjandafæðingum á fimm árum voru
48(13,6%) fyrirhugaðar fæðingar um leggöng. Af
þeim enduðu 8(16,7%) í bráðakeisaraskurði. Hjá 48
konum uppgötvaðist sitjandastaða ekki fyrr en í fæð-
ingu og þar af fóru 36(75%) konur í bráðakeisara-
skurð. Apgar, einni og fimm mínútum eftir fæðingu,
var marlctækt lægri hjá börnum þar sem fyrirhuguð var
fæðing um leggöng miðað við vatkeisaraskurð. Þau
börn sem fæddust um leggöng og voru með lágan
Apgar náðu sér fljótl að fullu. Enginn marktækur
munur var á milli ára.
Ályktun: Þessi rannsókn styður þá tilgátu að sitjanda-
fæðing um leggöng auki hættu á vægri súrefnisþurrð
hjá barninu en ekkert bendir til að hún auki hættu á al-
varlegri súrefnisþurrð sé ofangreindum reglum um val
milli valkeisaraskurðar og fyrirhugaðrar fæðingar um
leggöng fylgt. Þörf er á samanburði þessara niður-
staðna við viðmiðunarhóp barna sem fæðast úr höfuð-
stöðu.
Algengi skertrar nýrnastarfsemi í íslensku þýði.
Ólöf Viktorsdóttir11, Ólafur Skúli Indriöason21, Runólfur Páls-
son"21, Margrét Birna Andrésdóttir23), Vilmundur Guðnason"31
11 Læknadeild Háskóla íslands, 2)Landspítali Háskólasjúkra-
hús,31 Rannsóknarstöö Hjartaverndar.
Inngangur: Sjúklingum með lokastigs nýrnabilun fer
fjölgandi hér á landi sem annars staðar. Lítið er vitað
um faraldsfræði langvinnrar nýrnabilunar á vægari
stigum. Tilgangur verkefnisins var: 1. Að bera saman
þrjár aðferðir til að meta gaukulsíunarhraða (GSH) út
frá S-kreatíníni (PCr). 2. Að kanna algengi skertrar
nýrnastarfsemi (GSH<60 ml/mín/l,73m2) í islensku
þýði. 3. Að athuga tíðni áhættuþátta fyrir nýrnabilun í
þessum síðastnefnda hópi.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin byggði á gögnum
úr hóprannsókn Hjartaverndar. GSH var reiknaður á
42