Læknaneminn - 01.10.2002, Blaðsíða 46

mótefnum og síðan greindar í frumuflæðisjá. Niður-
stöður: CLA og CCR4 tjáning CD8 T-frumuna reynd-
ist vera mun meiri í kokeitlum samanborið við blóð
(P<0,001, P=0,001). Einnig var meiri CLA tjáning
CD8 T-frumna í kokeitlum miðað við kviðarholseitla
(P=0,003). Hins vegar voru hlutfallslega færri CLA+
CD4 frumur í kokeitlum miðað við blóð (P=0,006)
þótt fylgni hafi fundist þarna á milli. Engin fylgni
fannst hins vegar milli fjölda CLA+ CD8 T-frumna 1
blóði og kokeitlum. Engin marktækur munur var á
tjáningu ICAM milli velja. Ovænt kom í ljós nokkuð
stór hópur frumna sem ekki hefur verið lýst áður. Þær
tjá samtímis T-frumusameindirnar CD3 og CD4 og B-
frumusameindina CD19 en virðast þó ekki tjá himnu-
bundin immunoglobulin. Þessi hópur var marktækt
stærri i kokeitlum miðað við blóð og kviðarholseitlum
án bólgu (P<0,001).
Alyktun: Þessar niðurstöður samrýmast þvi að ræs-
ing húðsækinna T-frumna geti átt sér stað í kokeitlun-
um. Slíkar frumur gætu síðan borist blóðleiðina til
húðar. Þetta getur skýrt tengsl hálsbólgu og uppkomu
ýmissa húðútbrota.
Áhrif reykinga á meðgöngu á þætti sem
ákvarða vöxt fósturs
Ragnar Freyr Ingvarsson", Þórður Þorkelsson12*, Anton Örn Bjarna-
son", Hildur Harðardóttir31, Guðmundur M. Jóhannesson11,
Atli Dagbjartsson31, Ásgeir Haraldsson21
"Læknadeild Háskóla Islands, "Barnapítala Hringsins,
31Kvennadeild Landspítala Háskólasjúkrahúss,
"Rannsóknastofu Landspítala Háskóiasjúkrahúss.
Inngangur: Reykingar á meðgöngu geta haft marg-
vísleg óæskileg áhrif á fóstrið, m.a. vaxtarskerðingu.
Tilgangur rannsóknarinnar var að kanna áhrif reyk-
inga á stærð barna við fæðingu. Jafnframt að kanna
áhrif reykinga á þætti sem ákvarða vöxt fóstursins,
þ.e. súrefnisflutning, næringarástand og vaxtarþætti.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin var framvirk. Til-
fellin voru 28 börn mæðra sem reykt höfðu alla með-
Celebra (celecoxib) (styttur sérlyfjaskrártexti)
Ábendingar: Til meðhöndlunar á einkennum slitgigtar og iktsýki. Skammtar og lyfjagjöf: Skammtastærdir handa fullorðnum: Slitgigt: Ráðlagður dagsskammtur er yfirleitt 200 mg einu sinni á sólarhring
eða skipt í tvo skammta. Auka má skammtinn eftir þörfum í 200 mg tvisvar sinnum á sólarhring. Iktsýki: Ráðlagður dagsskammtur er 200-400 mg skipt í tvo skammta. Ráðlagður hámarksskammtur á
sólarhring er 400 mg.Nota má Celebra með mat eða án. Mismunur milli kynstofna: Sjúklingum af svarta kynstofninum á í upphafi meðferðar aðgefa minni skammtinn (200 mg á sólarhring). Síðar meir má
eftir þörfum auka skammtinn í 400 mg á sólarhring (sjá Lyfjahvörf). Aldraðir: Öldruðum(>65 ára) á í upphafi meðferðar að gefa minni skammtinn (200 mg á sólarhring).Síðar meir má eftir þörfum auka
skammtinn í 400 mg á sólarhring (sjá Varnaðarorð og varúðarreglur og Lyfjahvörf). Skert lifrarstarfsemi: Hefja skal meðferð með helmingi ráðlagðs skammts hjá sjúklingum með staðfesta í meðallagi skerta
lifrarstarfsemi sem hafa 25-35 g/l af albúmíni í sermi. Hvað þennan sjúklingahóp varðar liggur einungis fyrir reynsla frá sjúklingum með skorpulifur. Skert nýrnastarfsemi: Reynsla af notkun celecoxibs handa
sjúklingum með vægt til í meðallagi skerta nýrnastarfsemi er takmörkuð og skal því meðhöndla slíka sjúklinga með varúð. Skammtastærðir handa börnum: Celebra er ekki ætlað börnum. Frábendingar:
Meðganga og konur sem geta orðið þungaðar, nema notuð sé örugg getr^aðarvörn. Hjá þeim tveimur dýrategundum sem hafa verið rannsakaðar hefur komið í Ijós að celecoxib getur valdið
fósturskemmdum. Hugsanleg áhætta fýrir þungaðar konur er ekki þekkt en ekki er unnt að útiloka hana. Brjóstagjöf. Ofnæmi fyrir virka efninu eða einhverju hjálparefnanna.Þekkt ofnæmi fýrir
sulphonamiðum.Sjúklingar sem hafa fengið einkenni astma, bráða nefslímubólgu, nefsepa (nasal polyps), ofsabjúg, ofsakláða eða annars konar ofnæmi eftir notkun acetýlsalicýlsýru eða bólgueyðandi
gigtarlyfja (NSAID).Virkt ætisár eða blæðingar í meltingarvegi. Bólgusjúkdómur í þörmum. Alvarleg hjartabilun. Alvarlegur lifrarsjúkdómur (albúmín í sermi <25 g/l eða Child-Pugh= 10). Sjúklingar með
áætlaða kreatínínúthreinsun <30 ml/mín. Varnaðarorð og varúðarreglur: Hjá sjúklingum sem hafa fengið meðferð með celecoxibi hefur komið fyrir gatmyndun, sár og blæðingar í efri hluta
meltingarvegar. Því skal gæta varúðar hjá sjúklingum með sögu um sjúkdóm í meltingarvegi, t.d. sármyndun eða bólgur og hjá sjúklingum sem eru í sérstakri hættu hvað þetta varðar. Svo sem við á um
önnur lyf sem hemja nýmyndun prostaglandina hefur sést vökvasöfnun og bjúgur hjá sjúklingum sem nota celecoxib. Því skal nota celecoxib með varúð handa sjúklingum með sögu um hjartabilun,
vanstarfsemi vinstri slegils eða háþrýsting og hjá sjúklingum sem eru með bjúg af einhverri annarri ástæðu, vegna þess að hömlun prostaglandina getur haft í för með sér versnun nýrnastarfsemi og
vökvasöfnun. Einnig skal gæta varúðar hjá sjúklingum sem nota þvagræsilyf eða geta af öðrum orsökum verið í hættu á að verða fyrir blóðþurrð. Hjá öldruðum eru meiri líkur á skertri nýrna- eða
lifrarstarfsemi og sér í lagi skertri hjartastarfsemi og skal nota minnsta virkan skammt handa þeim, auk þess sem læknar skulu hafa viðeigandi eftirlit með sjúklingunum.í klínískum rannsóknum var sýnt
fram á að celecoxib hefur svipuð áhrif á nýru og það NSAID sem miðað var við. Alvarlegar blæðingar hafa komið fyrir hjá sjúklingum sem jafnframt nota warfarin. Gæta skal varúðar þegar celecoxib er
notað samtímis warfarini. Celecoxib hamlar CYP2D6. Enda þótt það sé ekki öflugur hemill þessa enzýms kann að vera nauðsynlegt að minnka skammta þeirra lyfja sem skömmtuð eru einstaklingsbundið
og umbrotna fyrir tilstilli CYP2D6 (sjá Milliverkanir). Celecoxib getur dulið hita. Líklega er ekki það mikill mjólkursykur í hverju hylki (149,7 mg í 100 mg hylkjum og 49,8 mg í 200 mg hylkjum) að hann kalli
fram sértæk einkenni mjólkursykursóþols. Milliverkanir: Lyfhrifamilliverkanir: Fylgjast á með blóðstorkuvirkni hjásjúklingum sem nota warfarin eða svipuð lyf, einkum á nokkrum fyrstu dögunum eftir að
meðferð með celecoxibi hefst og þegar skömmtum celecoxibs er breytt. Greint hefur verið frá blæðingum í tengslum við lengingu protrombintíma, einkum og sér í lagi hjá öldruðum sjúklingum, sem nota
samtímis warfarin og celecoxib. NSAID geta dregið úr virkni þvagræsilyfja og háþrýstingslyfja.Eins og við á um NSAID getur hætta á bráðri nýrnabilun aukist við samtímis notkun ACE-hemla og celecoxibs.
A það hefur verið bent að samtímis notkun NSAID og cidosporins eða tacrolimus geti aukið eiturverkanir cidosporins og tacrolimus á nýru. Því skal fylgjast náið með nýrnastarfsemi þegar celecoxib er
notað samtímis öðru hvoru þessara lyfja. Nota má celecoxib samtímis litlum skömmtum af acetýlsalicýlsýru en það kemur þó ekki í stað acetýlsalicýlsýru sem notuð er til fyrirbyggjandi meðferðar við
hjarta- og æðasjúkdómum. Lyfjahvarfamilliverkanir: Áhrif celecoxibs á önnur lyf Celecoxib hemur CYP2D6. Við meðferð með celecoxibi jókst plasmaþéttni CYP2D6 hvarfefnisins dextrómetorfans um
136%.Við samtímis meðferð með celecoxibi getur plasmaþéttni þeirra lyfja aukist, sem umbrotna fýrir tilstilli þessa enzýms.Meðal lyfja sem umbrotna fýrir tilstilli CYP2D6 eru geðlægðarlyf (þríhringlaga
og SSRI), sefandi lyf (neuroleptics), lyf við hjartsláttartruflunum og fleiri. Þegar byrjað er á samtímis meðferð með celecoxibi þarf hugsanlega að minnka skammt CYP2D6 hvarfefna, sem skömmtuð eru
einstaklingsbundið, eða auka skammtinn þegar meðferð með celecoxibi er hætt. In vitro rannsóknir gefa til kynna að celecoxib geti hamlað CYP2C19 hvöttum umbrotum. Klínískt mikilvægi þessara in
vitro vísbendinga er ekki þekkt. Dæmi um lyf sem umbrotna fyrir tilstilli CYP2C19 eru diazepam, citalopram og imipramin. í milliverkanarannsókn hafði celecoxib engin marktæk klínísk áhrif á lyfjahvörf
getnaðarvarnalyfja til inntöku (I mg noretísteron/35 míkróg etinylestradiol). Celecoxib hefur ekki áhrif á lyfjahvörf tolbutamiðs (CYP2C9 hvarfefni) eða glibenclamids í þeim mæli að það skipti klínísku
máli. Hjá sjúklingum með iktsýki hafði celecoxib engin tölfræðilega marktæk áhrif á lyfjahvörf (plasma- og nýrnaúthreinsun) metótrexats (í þeim skömmtum sem notaðir eru við gigt). Engu að síður skal
íhuga viðeigandi eftirlit með eiturverkunum tengdum metótrexati, þegar þessi tvö lyf eru notuð samtímis. Hjá heilbrigðum einstaklingum sem fengu celecoxib 200 mg tvisvar sinnum á sólarhring og litíum
450 mg tvisvar sinnum á sólarhring jókst Cmax litíums að meðaltali um 16% og AUC litíums jókst að meðaltali um 18%. í upphafi ogvið lok meðferðar með celecoxibi skal því fylgjast náið með sjúklingum
sem nota litíum. Áhrif annarra lyfja á celecoxib: Vegna þess að celecoxib umbrotnar að langmestu leyti fyrir tilstilli CYP2C9, skal nota helming ráðlagðs skammts hjá sjúklingum sem nota fluconazol.
Samtímis notkun staks 200 mg skammts celecoxibs og fluconazols 200 mg, sem er öflugur CYP2C9 hemill, einu sinni á sólarhring leiddi til þess að Cmax celecoxibs jókst að meðaltali um 60% og AUC
jókst að meðaltali um 130%. Plasmaþéttni celecoxibs getur minnkað við samtímis notkun CYP2C9 hvata, svo sem rifampicins, carbamazepins og barbiturlyfja. Þess hefur ekki orðið vart að ketoconazol
eða sýrubindandi lyf hafi áhrif á lyfjahvörf celecoxibs. Meðganga og brjóstagjöf: Engar klínískar upplýsingar liggja fyrir um notkun celecoxibs á meðgöngu. I dýrarannsóknum (rottur og kanínur) hafa sést
eiturverkanir á æxlun, þ.á m. Fósturskemmdir. Hugsanleg hætta fýrir menn er ekki þekkt en ekki er unnt að útiloka hana. Eins og önnur lyf sem hemja nýmyndun prostaglandina getur celecoxib valdið
legtregðu (uterine inertia) og ótímabærri lokun á brjóstgangi (ductus arteriosus) á síðasta þriðjungi meðgöngu. Þungun og hugsanleg þungun er frábending fyrir gjöf celecoxibs. Verði kona þunguð í
meðferð með celecoxibi skal hætta meðferðinni. Engar rannsóknir hafa verið gerðar á útskilnaði celecoxibs í brjóstamjólk. Hjá rottum útskilst celecoxib í mjólk í þéttni sem svarar til plasmaþéttni. Konur
sem nota celecoxib eiga ekki að hafa barn á brjósti. Akstur og stjórnun vinnuvéla: Sjúklingar sem finna fýrir sundli, svima eða syfju þegar þeir nota celecoxib eiga ekki að aka bifreið eða nota vélar.
Aukaverkanir: Algengar (= /%): Bjúgur á útlimum/vökvasöfnun. Kviðverkur, niðurgangur, meltingartruflun, vindgangur. Sundl. Svefnleysi. Kokbólga, nefslímubólga, skútabólga, sýkingar í efri hluta
öndunarvegar. Útbrot. Sjaldgæfar (0,1 %-1 %): Blóðleysi. Hjarta og æðar: Háþrýstingur, hjartsláttarónot. Hægðatregða, ropi, magabólga, munnbólga, uppköst. Óeðlileg lifrarstarfsemi, hækkuð gildi
transamínasa. Óeðlileg nýrnapróf (aukning kreatíníns og þvagefnis, blóðkalíumhækkun). Þokusýn, ofspenna vöðva, náladofi (paraesthaesia). Kvíði, geðlægð. Hósti, mæði.Ofsakláði. Sinadráttur,
eyrnasuð, þreyta, þvagfærasýkingar. Mjög sjaldgæfar (<0,l%): Hvítfrumnafæð, blóðflagnafæð. Sármyndun í maga, skeifugörn og vélinda, kyngingartregða, gatmyndun í meltingarvegi, vélindisbólga,
sortusaur. Ósamhæfing vöðvahreyfinga. Hárlos, aukið Ijósnæmi. Breytt bragðskyn. Frá því lyfið var markaðssett hefur verið tilkynnt um höfuðverk, ógleði og liðverki auk eftirtalinna aukaverkana sem
koma örsjaldan fyrir < I/10.000 eða sem einstök tilvik eru um: Alvarlegt ofnæmi, bráðaofnæmislost, ofsabjúgur. Blóðfrumnafæð.Hjartabilun, hjartadrep. Blæðingar í meltingarvegi, bráð brisbólga.
Æðabólga, vöðvabólga. Lifrarbólga, gula. Rugl. Bráð nýrnabilun. Berkjukrampar. Einstök tilvik um skinnflagning, þ.á m. Stevens-Johnson heilkenni, dreplos húðþekju (epidermal necrolysis),
regnbogaroðasótt. Pakkningar og verð I. september 2002: Hylki. hart 100 mg: 100 stk. (Þynnupakkað) 7.559 kr. Hylki. hart 200 mg: 20 stk (þynnupakkað) 3.262 kr og 100 stk (þynnupakkað) 13.077
kr. Afgreiðslutilhögun: Lyfiðer lyfseðilsskylt. Greiðslufyrirkomulag: E. Handhafi markaðsleyfis: Pharmacia AS. Overgaden neden Vandet 7, 1414 Kobenhavn K, Danmörk. Umboðsaðili á íslandi:
PharmaNor hf„ Hörgatúni 2,210 Garðabæ. Sérlyfjaskrártexta í fullri lengd (síðast uppfært I .júlí 2002),má nálgast hjá Lyfjaumboðsdeild Parmacia, PharmaNor hf„ Hörgatúni 2,210 Garðabæ.
44