Úrval - 01.03.1964, Blaðsíða 43

TT
bylting í fornleifarjlnnsóknum
T'bilumim innihalda pottösku
Cr ÍJ,USS. að vænta, að Jjessi ald-
ursakvorðuaartækni komi að ó-
metanlegu gagni við rannsókn á
elztu mmjum nm þróun manns
<og menningar.
Hm aðferðín, hrafntinnu-
aldursakvorðunin, byggist á
þfeirn staðreynd, að nakinn
yfirborðsfiotur eidgosaglers,
hrafntinnu, drekki i sig vætu
Ur umhverfinu, svo að í henni
myndjsí mælanlegt rakalag.
?ð / Y ;vfirleitt 1 Þvi fólStun,
u fast efni drekkur í si® vatn i ---3 ““'“< «;nnDa,
eða gengur að einhverju leyti Vafnamyn(h|nar 0g
J samhand við vatnsefnið. Þegar „nn ^ V6ÍtÍr mikihrægar
Þvi að einhver gripur hefur v°er- SX®"*-Varðan<tÍ Þær um'
ifí oprAnn i—p .. nveríisbrevtmffQr • *
33
enn fleiri og ef til vill enn ná-
kvæmari aðferðir.
Þar sem hin skamma dvöl
á ÞeSSUm janðhnetti
ehur að mestu á síðasta land-
Hæðilega timabilið — p]eisto
cenetimabilið svonefnda J er
”*t að undra þó að upphaf
SrSannnar Sé náten& h^'>
jarðfræðinm og veðurfræðinni
og aldursákvörðunum á beim
timabihim.
Hannsókn fyrirbæra eins og
strandhækkunar, malarkamba
oskulaga, vatnamyndunar 0á
inoldarlíifffl ®
hví Pegar
Þ að einhver gripur hefur ver-
’ð frður úc hrafntinnu, fer ytra
horð hans smám saman að taka
. rCyllngT sem unnt er að mæla
í 1 Vlðmiðunar. Fyrir slíkar mæl-
lngar það er að segja eftir því
hve langt rakinn er kominn
lnn fynr yfirborð tinnunnar,
geta visindamenn svo reiknað lit
Hohknrnveginn — aldur smið-
isgnpsins. Þessi aldursákvörðun-
araðferð sýnist þó bundin hrafn-
hnnu eingöngu, og þó sér í Iagi
hvað við kemur tímabilinu frá
i>vi fyrir 2000 til 50,000 árum.
Nu er svo komið, að fyrir
hendi er meira en tugur mis-
munandi aðferða, sem stuðlað
geta að aldursákvörðun forn-
mmja, og allt virðist bendi til
að enn sé eftir að uppgötva
vcuuanai ]d
hverfisbreytingar, sem á for-
feðrum okkar dundu. Jafnvel
mtnskan hellanna, sem reynzt
hcfur erfitt og flókið rannsókn-
ai e m, er nú farin að reynast
nukilvæg heimild varðandi loft-
lagsbreytingar.
Rannsókn á mold og leirlög-
um fra fyrri timum dregur og
Ham i dagsljósið áhrif loftslags-
breytinganna á jarðveginn á við-
komandi stöðum.
Djúpsævisbotnlög, einkum hin
svonefndu Globigerina-leðja, þar
sem hún hefur varðveitzt tiltölu-
lega ohreyfð, er og mikilvægt
rannsoknarefni til auldnnar
þekkingar á Pleistocenetímabil-
mu. Þessi leðja þekur því sem
næst 40% af öllum hafsbotni
og eykst að þykkt frá einum og