Úrval - 01.05.1965, Blaðsíða 7

ÞURFUM VIÐ 8 KLUIŒUSTUNDA SVEFN?
5
ir alls ekki hávaðann frá nætur-
umferSinni eða glamriS í sorp-
tunnunum.
„Hér er annaS skemmtilegt til-
brigSi. Sé nú manninum sagt, aS
hann muni fá einn dollara fyrir
aS þrýsta á rofann, og aS hann
fái tvo dollara, ef hann svari lægri
skipun. Og hvaS skeSur? Geta hans
til aS svara skipuninni eykst stór-
lega. Jafnvel þótt hann hrjóti, getur
maSur naumast varizt því stundum
aS halda aS hann sé í rauninni
vakandi.“
Vísindamenn viS Kaliforníuhá-
skóla hafa rannsakaS aSra skylda
spurningu: ef sofandi maSur get-
ur svaraS lágværri spurningu, get-
ur hann þá líka lært þaS sem hann
heyrir? Raunin hefur orðiS nei-
kvæS hingað til. Menn muna jafnvel
ekki einföld orð eSa setningar af
segulbandi — og þaS jafnvel ekki
þótt þeir vakni við það, sem þeir
lieyra frá segulbandinu.
„Mörg verzlunarfyrirtæki aug-
lýsa: „Lærið á meðan þér sofið
— frönsku, þýzku, að græða pen-
inga, að þroska skapgerð sína“ o.
s. frv.,“ segir dr. Kamiya. „Samt
henda allar rannsóknir okkar og
annarra til þess, að sé maSurinn
raunverulega sofandi, þá lærir hann
ekki eitt einasta orð. Að minnsta
kosti alls ekkert með svo flóknu
orðfæri.“
Vísindamenn hafa einnig hnekkt
ýmsum gömlum bábiljum um svefn-
inn. Til dæmis vita menn nú að
enginn maður „sefur eins og
steinn.“ Við atliugun á mönnum
hefur það greinilega komið í ljós
að hver venjulegur maður breytir
legu sinni oft á nóttu. Dr. Kami-
ya komst að raun um við rann-
sóknir sínar, að hver maður hreyfði
sig 20 til 40 sinnum á nóttu.
Ekki er það heldur rétt, að
klukkutíma svefn fyrir miðnætti
jafngildi tveggja tíma svefni eftir
miðnætti. Svefninn er jafn góður
livenær sem er á sólarhringnum.
Hitt er auðvitað, að manni, sem
er vanur að fara að sofa fyrir mið-
nætti, en gerir þaS einhvern tíma
ekki fyrr en klukkan eitt eftir mið-
nætti, kann að þykja svefninn fyr-
ir miðnætti betri. En þetta er að-
eins sökum þess að hann missir
hluta af sínum venjulega svefntíma
—■ ekki af því að klukkustundar
svefn veiti betri hvíkl á einum
tíma en öðrum.
Sú merkilega staðreynd hefur
sannazt með rannsókn á heilabylgj-
um og athugun á sofandi fólki, að
vitnisburður mannsins sjálfs um
það, hve lengi hann hafi sofið, er
vissulega mjög óáreiðanlegur. Fólk,
sem hefur notið eðlilegs nætur-
svefns að meira eða minna leyti
— eins og i ljós kemur af heila-
rafriti — fullyrðir stundum, að það
hafi aðeins sofið svo sem tvær
klukkustundir.
Á meðal þeirra vandamála, sem
nú eru efst á baugi um svefninn —
eða skort á svefni — er svefnleysi.
Sagt liefur verið, að sá kvilli sé
táknrænn fyrir Bandaríkjamenn, og
ekki að ástæðulausu. Alþjóðleg at-
hugun, sem var gerð fyrir nokkrum
árum, leiddi í ljós að 52% Banda-
ríkjamanna, sem spurðir voru,
áttu í erfiðleikum með að festa
svefn.