Úrval - 01.05.1965, Blaðsíða 91

PENINGAPYTTIJRINN DULA RFULLl
89
þessu sinni stóð á bak við þá félag
peningamanna í Truro, Nova Scot-
ia. Arangurinn varð mjög drama-
tiskur.
A tæplega þrjátíu metra dýpi,
einmitt þar sem járnkarlinn liafði
rekizt í fast 1804, gekk hestknú-
inn bor (sem tók upp sýnishorn af
öllu því, sem hann fór i gegnum)
gegnum grenililera. Siðan féll hann
gegnum autt bil, haklcaði svo í
sig hálfan metra af málmlagi,
tuttugu sentimetra eikarhlera, aftur
hálfan metra af málmi, tiu senti-
metra af eik og' sex af greni en
síðan koin ekkert nema leir. í aug'-
um leitarmannanna var þetta mjög
spennandi þetta var hvelfing,
sem geymdi tvær kistur, hvora ofan
á annarri, fullar af verðmætum, ef
til vill gullpeningum eða gimstein-
um. Því auk þess, sem að framan
er talið, flutti borinn upp á yfir-
borðið æsandi sýnishorn af ])ví
sem í kisfunum kynni að vera: Þrjá
hlekki úr gullkeðju!
Önnur þrjátiu og þriggja og hálfs
meters göng voru grafin 1850. Þau
fylltust einnig af vatni. En að þessu
sinni skaut einn verkamannannn
upp kollinum, spýtti og sagði: „Salt
vatn!“ Þá tók einhver eftir því,
að vatnið i göngunum reis og' féll
eins og flóð og fjara. Þetta kveíkti
á perunni hjá Tony gamla Vaughan:
Fyrir mörgum árum hafði hann séð
vatnið liverfa ofan um svelg á
ströndinni i Smiths-vik, um tvö
hundruð og sextíu metra frá Pen-
ingapyttnum — um fjöru.
Fjársjóðasmalarnir grandskoðuðu
sandströndina í leit að duldu
sjávarinntaki. Undir sandlaginu
fundu þeir sér til undrunar svo
tonnum skipti af kókosviðarmott-
um og sjávargróðri á steinbotni,
sem var jafn breiður og misnuin-
ur flóðs og fjöru eða um fjörutiu
og sjö metrar. Við frekari gröfl
komu fleiri undrunarefni í Ijós:
Fimm stórgrýtisræsi, sem lágu inn-
undir eyjuna og sameinuðust í
beinni línu á peningagjána.
I raun og veru var ströndin eins
og stór svampur, sem saug i sig
sjóinn á flóðinu og siaði hann áður
en hann rann inn í göngin. Göng-
in lágu svo rúmlega tuttugu metra
beint niður, og síðari rannsóknir
sýndu, að þau réttu sig síðan beint
af og komu inn í peningapyttinn
mjög djúpt. Allsstaðar voru þau
fnll af grjóti, tii þess að þau sigju
ekki saman. Þessi snjalli útbúnaður
var alls ekki frá náttúrunnar hendi,
þetta var verk mannlegs snillings.
Meðan verkamennirnir voru að
vinna við hólfið dularfulla, á tæp-
lega þrjátiu metra dýpi, höfðu
þeir, án ])ess að vita af því, minnk-
að þrýstinginn á jÖrðinni sem lok-
aði innri enda ganganna.
Hvergi bangnir byrjuðu menn-
irnir frá Truro að byggja stíflu
fyrir víkina. Sjórinn braut hana
þegar niður. Næsta dag grófu þeir
þrjátíu og sex metra niður og und-
ir peningapyttinn. Meðan grafar-
arnir voru að borða, hrundi botn
peningapyttsins niður í nýju göng-
in og svo áfram niður — ofan i
eitthvert dularfullt tóm.
Þótt Truro samtökin hefðu tapað
40.000 dollurum (ca. 1.75 millj.
isl. kr.), urðu uppgötvanir þeirra